موساد و همکاری اطلاعاتی با ساواک

پس از سازمان سیا، ساواک با موساد – سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی – بیشترین ارتباط و همکاری را داشت. چگونگی ارتباط ساواک و موساد قابل تأمل است، چرا که اراده‌ی آمریکا در این ارتباط به خوبی مشهود است. پس از دوره‌ی تأسیس و آموزش‌های اولیه‌ی اعضای ساواک که توسط کارشناسان آمریکایی صورت پذیرفت، آمریکا مساعدت‌های خود به ساواک را کاهش داد و پیشنهاد نزدیکی و همکاری ساواک با موساد را مطرح کرد تا ایران را به سمت موساد سوق دهد.

آمریکا تمایل داشت بسیاری از اهداف و برنامه‌های خود در غرب آسیا [خاورمیانه] را به دوستان و متحدان درجه یک خود مانند اسرائیل و ایران بسپارد و تلاش داشت آن دو را هرچه بیشتر به یکدیگر نزدیک سازد. شاه نیز که به آموزش‌ها و مساعدت‌های دستگاه اطلاعاتی قدرتمند اسرائیل احساس نیاز می‌کرد خود را به دامان صهیونیست‌ها انداخت.

اما اسرائیل دلایل بیشتری برای اتحاد سیاسی امنیتی و تبادل اطلاعاتی با ایران داشت. مهم‌تر از همه این‌که اسرائیل رژیمی تازه تأسیس و به سخن بهتر اشغال‌گر بود که بسیاری از کشورها موجودیّت آن را به رسمیّت نمی‌شناختند. این رژیم در منطقه‌ی غرب آسیا [خاورمیانه] و در میان کشورهای مسلمان و عرب محصور بوده و در انزوا به سر می‌برد. رابطه با کشورهای غیر عرب منطقه مانند ایران و ترکیه بر اساس دکترین محورهای پیرامونی از ارزش بالایی نزد مقامات اسرائیلی برخوردار بود.

همچنین رژیم اشغالگر، روابط اطلاعاتی و آموزشی را سرآغازی برای رابطه در سایر حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و… تلقی می‌کرد. اسرائیل با کمک‌های آموزشی و فنّی در صدد بسط روابط دیپلماتیک و شناسایی شدن توسط سایر کشورها بود.

مسئله‌ای که ساواک و موساد را هرچه بیشتر به یکدیگر نزدیک می‌ساخت، استراتژی خصمانه‌ی آنها در قبال کشورهای عرب و مسلمان منطقه بود. در بین این کشورها مصر و عراق خصومت بیشتری با شاه داشته و این مسئله شاه ایران را هرچه بیشتر به دوستی با اسرائیل و همکاری‌های نظامی و اطلاعاتی علیه آن کشورها سوق می‌داد. (۱)

بر این اساس، اسرائیل دارای سه پایگاه برون‌مرزی در خوزستان، ایلام و کردستان بود و با اعضای اصلی ساواک روابط صمیمانه داشت و از این سه پایگاه کلیه‌ی اطلاعات لازم از کشورهای عربی جمع‌آوری می‌شد. ساواک در دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ تعداد زیادی از مأموران و افسران عالی‌رتبه را برای فراگیری شگردهای جاسوسی و اطلاعاتی به اسرائیل اعزام کرد. مأموران ساواک در حومه‌ی جنوبی تل‌آویو به فراگیری آموزش‌های اطلاعاتی مشغول بودند. (۲)

پی‌نوشت‌ها:
۱- مظفر شاهدی، ساواک: سازمان اطلاعات و امنیت کشور، ۱۳۵۷-۱۳۳۵، چاپ اول، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ۱۳۸۶، صص ۲۲۰-۲۲۵.
۲- علیرضا ازغندی، روابط خارجی ایران ۱۳۵۷-۱۳۲۰، چاپ ششم، تهران: نشر قومس، ۱۳۸۴، صص ۴۱۳-۴۱۴.

بیشتر بدانیم:
سندی از روابط اطلاعاتی رژیم پهلوی با رژیم صهیونیستی

……

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

… … …