فرد بلاوت (۱) در مقالهای که در نشریه آمریکن فری پرس (۲) منتشر شد به تشریح زندگی آنه فرانک (۳) دختربچه یهودی، و چگونگی نگارش کتاب خاطرات وی و مسائل پیرامون آن پرداخته که قسمتی از آن در ادامه میآید: ترویج هولوکاست
چیزهایی زیادی برای گفتن در مورد آنه فرانک، دختربچه یهودی وجود دارد که البته تصویر متفاوتی از دوشیزه فرانک ارائه میدهند و همچنین بر این بخش مهم از تاریخ هولوکاست روشنایی میتابانند.
داستان کار طاقتفرسای آنه فرانک و «قتل» وی بهدست نازیها در عرصه بینالمللی کاملاً پذیرفته شده است. با این حال، واقعیت این است که پس از اخراج آنه و خانوادهاش از هلند، وی در سال ۱۹۴۴ به اردوگاه آشویتس (۴) فرستاده شد. دوشیزه فرانک بعدها از آشویتس به اردوگاه برگن-بلسن (۵) فرستاده شد و در آنجا در مارس ۱۹۴۵ بر اثر تیفوس – و نه گازهای سمّی – جان سپرد.
آنه فرانک، دختربچه یهودی
محققین مکتب تاریخ حقیقی بر این باورند که اگر سیاست رسمی آلمانها بر نابودی یهودیها استوار میبود، آنه فرانک باید در آشویتس یعنی اردوگاه اصلی مرگ نازیها کشته میشد نه اینکه به جای دیگری انتقال مییافت.
کتاب «خاطرات آنه فرانک» (۶) که ظاهراً نوشتههای آنه فرانک را در برمیگیرد زیر رگبار انتقادات محققین مکتب تاریخ حقیقی قرار گرفته است. این محققین معتقدند که به دلایلی چند، این نوشتهها آن چیزی که باید باشند نیستند و دیگران مدتها پس از درگذشت دوشیزه فرانک در آنها دست برده و محتویاتش را تغییر دادهاند.
در ۸ ژوئن ۱۹۸۹ روزنامه نیویورکتایمز (۷) برای نجات خاطرات معروف وارد عرصه شد و گزارش داد که یک «نسخهی مستند و اصل» از این خاطرات توسط «مؤسسه دولتی اسناد جنگی هلند» (۸) منتشر گردیده است. به بیان دیگر، نسخهی قبلی (یا نسخههای قبلی) در حقیقت «اصل و مستند» نبودند و خاطراتی که به چندین زبان مختلف دنیا چاپ شده و فیلمهای بسیاری از روی آنها ساخته شد، اصیل نبودهاند!!
چاپهای مختلف دفتر خاطرات آنه فرانک
در سال ۱۹۵۹ یک نشریه سوئدی به نام «فریا ارد» (۹) گزارش داد که فردی به نام «میر لوین» (۱۰) شکایتی علیه «اتو فرانک» (۱۱) پدر آنه فرانک، تقدیم دادگاه عالی نیویورک کرده است. فرانک قبول کرده بود که پنجاه هزار دلار به لوین بپردازد تا وی نگارش یکی از دیالوگهای کتاب خاطرات را بر عهده بگیرد! فرانک بعدها از این قرارداد عدول کرد. هیأت منصفه فرانک را ملزم به پرداخت حقالزحمه کرد، اما قاضی این حکم را باطل کرد! بعد از اینکه لوین درخواست تجدید نظر داد، این مسأله در بیرون از دادگاه، بین وی و اتو فرانک بهطور مسالمتآمیز حل و فصل شد!!
اگرچه امروز، کتاب «خاطرات آنه فرانک» بهعنوان اثری که «باید خوانده شود» توصیه میگردد (در تمام سطوح آکادمیک مطالعهی این کتاب الزامی است!) با این حال «پیتر نویک» (۱۲)، استاد تاریخ دانشگاه شیکاگو و نویسنده کتاب «هولوکاست در زندگی آمریکاییها» (۱۳)، به این حقیقت اشاره کرد که بعد از انتشار این داستان، از روی آن فیلمی نیز ساخته شد که با وجود تمام تبلیغات و هلهلهها هیچ موفقیتی در گیشهها بدست نیاورد.
تصویر «پیتر نویک» و کتاب «هولوکاست در زندگی آمریکاییها»
نویک بخشهایی ناشناخته از خاطرات را فاش میسازد که حتی از چشم آنهایی که وقت و انرژی زیادی صرف بیاعتبار کردن این اثر داشتهاند نیز پنهان مانده است. در حقیقت در برخی حوزهها پریشانی و آشفتگی زیادی در مورد این خاطرات وجود دارد.
نویسنده معتقد است که عدم توجه «آنه» به شعائر مذهبی یهودیت در دفتر خاطراتش بسیاری از حامیان هولوکاست را دلسرد کرده است. به گفته نویک، «لارنس لانگر» (۱۴)، که بهعنوان متخصص ادبیات هولوکاست، شناخته میشود معتقد است که آنه:
«نتوانسته شعائر مذهبی یهودیت را بازنمایی کند، در دو سالی که این کتاب خاطرات در مورد آن نگاشته شده هیچ اشارهای به «عید پسح» نشده است و در کل وی توجه کمی به مسائل یهودی دارد.»
لانگر، در آخر به این نتیجه میرسد که شاید نباید «خاطرات آنه فرانک» را بهعنوان یک متن مهم هولوکاستی به حساب آورد (واقعیتی که بسیاری از جاننثاران این خاطرات را متعجب کرده). علاوه بر این، نسخههای نمایشی و فیلمهای «عامهپسند» این خاطرات، در حقیقت، از آنچه امروز افکار عمومی ایستار واقعی دختربچه یهودی نسبت به میراث دینیاش و حوادث اطرافش میپندارند، دور بوده است.
لارنس لانگر، متخصص ادبیات هولوکاست
نویک مینویسد:
«در حالیکه در برخی از نمایشها اضافات و یا حذفهای انجام گرفته، خانواده آنه را کمتر یهودی نشان میدادند، در برخی جنبههای دیگر نمایشنامه آنها را یهودیتر نشان میداد. منتقدین ادبی حالتی یهودیمآبانه در نمایشنامهای مییافتند، در حالیکه بعدها مفسرین این مسائل را نادیده میگرفتند.»
منتقدین تأتر در دو نشریه صهیونیستی «جوئیشفرانتیر» (۱۵) و «میداستریم» (۱۶) به این نکته اشاره کردند که آنه فرانک در خاطراتش تنها یک بار آنهم بهصورت گذرا به عید یهودی «حنوکا» (۱۷) اشاره کرده و بلافاصله نیز گفته که عید مسیحی «روز سنت نیکلاس» (۱۸) بسیار سرگرمکنندهتر است!
با این حال در نمایشنامه تأکید زیادی بر حنوکا شده و عید سنت نیکلاس کلاً نادیده گرفته میشود. بهگفته منتقد نشریه «میداستریم»:
«تمام اینها برای شناختهشدنِ بهترِ آیینهای سنتی یهودیان بسیار خوب است، اما چیزهایی نیستند که در دفتر خاطرات آنه فرانک نوشته شده باشد»!
چاپهای مختلف دفتر خاطرات آنه فرانک
این افکار آنه برای طرفداران هولوکاست که آن را نیروی وحدتبخش برای بقای یهودیها در قرن بیستویکم میدانند، یقیناً دلچسب و مورد قبول نیست. مطمئناً آنه یک صهیونیست دوآتشه نیز نبود. وی در خاطراتش نوشته بود که خواهرش میخواهد به فلسطین رفته و در آنجا به قابلگی بپردازد. در حالیکه آنه میخواست به پاریس و لندن رفته و در آنجا: «لباسهای زیبا و جاهای دیدنی ببیند.» وی میخواست بعد از جنگ «یک هلندی شود» (جملات خود آنه).
پینوشتها:
(۱) Fred Blahut
(۲) American Free Press
(۳) Anne Frank
(۴) Auschwitz camp
(۵) Bergen-Belsen
(۶) خاطرات یک دختر جوان (The Diary of a Young Girl) یک دفتر خاطرات روزانه، نوشته آنه فرانک است که به زبان هلندی نگاشته و سپس توسط پدرش اوتو فرانک جمعآوری و در سال ۱۹۴۷ منتشر شد. این کتاب به بیشاز پنجاه زبان گوناگون برگردان شده و جزو برترین عنوانهای کتاب جهانی در سده بیستم قرار دارد. البته نیویورکتایمز، به نقل از مؤسسه سوییسی که حق کپی کتاب «خاطرات آن فرانک» را داراست، به ناشران هشدار داد که پدر آنه فقط ویراستار کتاب نیست، بلکه بخشی از آن را نگاشته است!! (اینجا بخوانید)
(۷) The New York Times
(۸) Netherlands State Institute for War Documentation
(۹) Fria Ord
(۱۰) Meyer Levin
(۱۱) Otto Frank
(۱۲) Peter Novick
(۱۳) The Holocaust in American life
(۱۴) Lawrence Langer
(۱۵) Jewish Frontier
(۱۶) Mid strea
(۱۷) Hanukka
(۱۸) Saint Nicholas Day
ترویج هولوکاست ، ترویج هولوکاست
اندیشکده مطالعات یهود در پیامرسانها:
ترویج هولوکاست ، ترویج هولوکاست