کوروش هخامنشی و پرستش مردوک

کوروش هخامنشی و پرستش مردوک

در منشور منسوب به کوروش هخامنشی وی بارها از مردوکمردوخ خدای خدایان ساختگی و دروغین مردم بابیلون (بابل) نام برده و او را ستوده است.

کوروش مردوک را پادشاه آسمان و زمین معرفی می‌کند، او را ناظر بر خود می‌داند، می‌گوید از این‌که برخی از مردم بابیلون خدایانی دیگر را پرستش می‌کنند خشمگین است. کوروش می‌گوید که این پادشاهی هدیه‌ای از جانب مردوک است و مردوک از او راضی است.

وی می‌گوید که همواره به دنبال پرستش و نیایش مردوک بوده؛ خود را برگزیده‌ی وی می‌داند. مردوخ به او پیروزی عطا کرد. کورش وی را سرور بزرگ خود معرفی می‌کند. مردوخ به کوروش برکت می‌دهد و کوروش از او بسیار می‌ترسد. [۱]

در کتاب تاریخ ایران باستان استاد حسن پیرنیا می‌افزاید که کوروش در تحکیم پایه‌های معبد مردوک / معبد اساهیل بسیار تلاش کرد و در راه تزیین و آباد ساختن معبد مردوخ کوشش بسیار نمود. [۲]

اما به راستی این مردوک کیست که کورش او را خدای خدایان می‌داند؟

در پاسخ به این پرسش استاد عباس قدیانی می‌گوید:

مردوک‏ ( Marduk ) رب النوع بابلی ها (پسر خداى آسمان و قائم ‏مقام او) در دوران کاسیان به ریاست خدایان بابل ارتقا یافت. طبعاً مرکز پرستش او بابل بود. [۳]

مردوک خدای خدایان بابل بوده و دارای فرزندانی نیز بوده است، برای مثال نبو نام فرزند او بود. [۴]

سنگ نگاره مردوک یا مردوخ

سنگ نگاره مردوک یا مردوخ به شکل انسان بالدار
کشف شده در کاخ آپادانای شوش، در موزه لوور

حسن پیرنیا در تاریخ ایران باستان اشاره می‌کند که مردوک – خدای خدایان – در بابل، به صورت مجسمه، یعنی بت بود. [۵] گرانتوسکی نیز تصریح می‌کند که:

خشایارشا دستگاه شاهى بابل را منحل و معبد بزرگ بابلی‌ها را ویران کرد، مجسمه خداى بزرگ بابلی‌ها یعنى مردوک را به پارس برد. [۶]

سر پرسی سایکس می‌گوید که مردوخ توسط نبوکد نصر اول از عیلام به بابل بازگردانده شد! [۷] همین سخن سایکس نشان‌گر این است که مردوک به صورت مجسمه یا بت بود نه چیزی دیگر. و ایشان، به صراحت از بت بودن مردوک حکایت می‌کند. [۸]

پس روشن است که کوروش هخامنشی بت مردوک را پرستش می‌نمود.

لیکن برخی چنین توجیه کرده‌اند که کورش به همه‌ی ادیان به دیده احترام می‌نگریست به همین علت همه‌ی ادیان را به رسمیت می‌شناخت!

اما باید دانست که این توجیه صحت ندارد و می‌توان گفت که توجیهی بی‌ارزش است. چون احترام به بت‌پرستی در واقع توهین به یکتاپرستی است. به رسمیت شناختن بت‌ها و خدایان دروغین، بی‌احترامی به خدای یگانه است.

به حکم خرد پویا، اجتماع نقیضین محال است. چگونه ممکن است انسان در آن واحد هم یکتاپرست باشد و هم دوست‌دار، مدافع و مروّج بت‌پرستی؟!

چون اگر دقت کنیم می‌بینیم که سخنان کورش درباره‌ی مردوک بسیار فراتر از احترام است و به ستایش و نیایش و پرستش انجامیده و حتی به ترویج و تحکیم معبد مردوک رسیده است. هرگونه به رسمیت شناختن بت پرستی، کمک به فراگیر نشدن یکتاپرستی در جهان است.

پی‌نوشت‌ها:
[۱]. ترجمه فارسی از متن اصلی بابلی؛ پروفسور شاهرخ رزمجو، بخش خاور میانه موزه بریتانیا، کلیک کنید.
The British Museum , persian translation of the text on the Cyrus Cylinder
[۲]. تاریخ ایران باستان‏ حسن پیرنیا، ناشر: دنیاى کتاب‏، تهران‏، چاپ اول‏، ج۱ ص۳۹۱
[۳]. عباس قدیانى، فرهنگ جامع تاریخ ایران‏، انتشارات آرون‏، تهران‏، چاپ ششم‏ ج۲ ص۷۶۶
[۴]. همان، ج‏۲ ص۸۱۷
[۵]. تاریخ ایران باستان‏ حسن پیرنیا، ناشر: دنیاى کتاب، تهران، چاپ اول، ج۲ ص۱۵۳۲، ج۱ ص۷۰۰ – ۶۹۹
[۶]. ادوین گرانتوسکى، تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ترجمه کیخسرو کشاورزى، انتشارات پویش، تهران، چاپ اول، ص۹۸
[۷] سِر پرسى سایکس، تاریخ ایران‏، ترجمه سید محمدتقى فخر داعى گیلانى‏، ناشر: افسون‏، تهران‏، چاپ هفتم‏، ج۱ متن، ص۱۰۴
[۸]. همان، متن ج۱، ص۱۰۳

…..

بیشتر بدانیم:

کوروش در تورات : مسیح خداوند یا منصوب خداوند؟

کوروش هخامنشی در منابع کهن ایرانی

آیا کوروش فقط یک زن داشت؟

کوروش هخامنشی و مصادره اسناد تاریخی

محبوبیت مردمی: کوروش یا نبونید؟

کوروش کبیر و نابودی شهر اُپيس

از مقبره مادر سلیمان تا آرامگاه کوروش

بررسی ستایش کوروش در تورات

کوروش از نگاه طبری و بلعمی

خیانت در ترجمه منشور کوروش

…..

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

پیام رسان ایتاپیام رسان بلهپیام رسان سروشپیام رسان روبیکا

همچنین ببینید

نظام بانکداری یهودی در پادشاهی کوروش و هخامنشیان

نظام بانکداری یهودی در پادشاهی کوروش و هخامنشیان

بانکداران یهودی، شامل بانک اگیبی و پسران و بانک مورشو و پسران در طول فعالیت خود، تمام قدرت پولی منطقه را در دوران پادشاهی هخامنشیان در اختیار داشتند.

۱۹ نظر

  1. مقالتون کاملا خیالی و غرض ورزانه بود
    در یک کلام. ” چرند محض “

    • با سلام. این مطلب كوتاه برای ادعاهای خود سند و مدرک ذكر كرده است. اگر مطالب مستند این مقاله «چرند محض»! بود، كافی بود جنابعالی به جای «فحاشی» و «بی‌ادبی» (كه روش معمولی کوروش‌پرستان بوده و از عدم تربیت صحیح خانوادگی آنان و باطل بودن الگوهای خیالی‌شان خبر می‌دهد) اسناد آن را رد می‌كردید یا دلیل و مدركی بر خلاف آن می‌آوردید!! اندیشكده امثال شما را برای همیشه از نظر دادن در این سابت محروم می‌كند تا «شاید» تلنگری باشد در راستای كسب تربیت صحیح!

    • سلام
      از منابع دست اول مثل تورات استفاده کرده
      بنا بر این بالاترین اعتبار علمی را میتواند دارا باشد

  2. خیلی متشکریم بابت نشر اینگونه مطالب روشنگرانه ، عالی بود هر چند خلاصه نوشتید.

  3. مزدک آریایی

    درود، بسیار ممنونم از مقاله مستندی که ارائه دادید، بنده خودم به باستان علاقه دارم، ولی نگرش تعصب آمیز ، بسیار جاهلانه است، باید منصف بود و نگرش علمی داشت. چه خوشمان بیاید چه نیاید کوروش بت پرست بوده، خب اینکه دیگر انکار ندارد. اینهمه مستندات و مطالب با رفرنس را فقط یک ذهن متعصب میتواند رد. برای شما آرزوی موفقیت میکنم.

  4. همتون یه مشت حرمی هستین که فقط قصدتون تخریبه. خدا لعنتتون بکنه. یه مشت جاهل مفنگی هستین که هیچ بویی از ایرانی بودن نبردین. خدا به کمرتون بزنه

    • با سلام. مطلبی را كه چند سطر بالاتر گفتم تكرار می‌كنم:
      نوشته‌ی كوتاه ما برای ادعاهای خود سند و مدرک ذكر كرده است. اگر مطالب مستند این مقاله «تخریب»! بود، كافی بود جنابعالی به جای «فحاشی» و «بی‌ادبی» (كه روش معمولی کوروش‌پرستان بوده و از عدم تربیت صحیح خانوادگی آنان و باطل بودن الگوهای خیالی‌شان خبر می‌دهد) اسناد آن را رد می‌كردید یا دلیل و مدركی بر خلاف آن می‌آوردید!!

  5. واقعا چرته شما بهتره يكم بيشتر كتاب بخوني بفهمي مردوك كي بوده و از كجا اومده اينا بت نيستن بلكه همه اين ها واقعاي بودن كوروش اونا فرمانرواي زمين و اسمان ميدونه نه افريننده همه چيز كه خدا هستش

  6. شما ها که اینجور داغ میکنین از یه حرف برین بیشتر مطالعه کنین تا واقعیت رو بفهمین.هیچکسی هم تعصب بدن آگاهی نداشته باشه ،شما هم دلیل و مدرک بیار که این حرف درست نیست.یه کم منطقی تر و متمدانه تر برخورد کنین.

  7. والا از اونجایی که من مطالعاتم پیرو سومری ها و خدایان بابل بوده در مورد خدای مردوک این اعتقاد بوده که قبل از خلقت ماده چهار خدا بوده اند که مردوک سه خدای دیر یا بهتر بگم شیاطین دیگر رو نابود می کنه. و بعد جهان ماده و مخلوقات و انسانها رو از گوشت و خون اونا میسازه. مردوک در کتابهای قرن عتیق نزدیک به ۵۰ اسم دارد که هر کدام دارای علامت وقدرت خاصی هستند. جالب اینه که این کتابها و اسامی دارای قدرت جادوی بسیار قوی هستند. شاید کوروش هم تحت تأثیر همین قدرتها به این قدرت رسیده باشد. و با این تفاسیر اگر مردوک خدانیست پس بدون شک یکی از شیاطین است یا شاید خود ابلیس. پس احتمال شیطان پرست بودن سومری ها وبابلیون بسیار زیاد است.

    • آفرین خیلی خوب بود ، منم به این نتیجه رسیدم ، چند وقت پیش یک کتاب از کوروش می خوندم که نویسنده اون یک یهودی بود و نوشته سالهای قبل انقلاب ما بود و به نکاتی برخوردم که به نظرم از مطالب مخفی یهودیان باشد که به صورت داستان نوشته شده ولی الفاظی در اون کتاب بود مثل آرماگدون، که به نظرم کوروش هم بت پرست بوده (شیطان) چون این لفظ آرماگدون را به شخصه چندسالی بیشتر نیست که می شنویم ولی در اون کتاب از سرزمین آرماگدون صحبت کرده بود

  8. حیف که به خاطر خیلی از محدودیت ها نمیتونم پاس خ مناسبی به شما بدم دوست عزیز

  9. متن استوانه کوروش کبیر رو خوندم. ترجمه هر سه استادی که ترجمه کردن. من فکر میکردم یکتاپرست بود…وای ، رد خور نداره، هر بند رو که خوندم به وضوح پرستش و ستایش کردوک رو با افتخار ازش یاد میکرد. نه این که آدم باشه! اگه آدم بود که پرستشش نمیکرد. یا بت پرست بوده یا شیطان پرست. چقد ناراحت شدم.
    اما بهرحال اینکه آزادی و رفاه و برابری برای مردم ایجاد میکرد قابل احترامه.
    اما اون دیگه ردخور نداره که مردوکو میپرستید😔

  10. در آن زمان تنها یهودی ها بودند که به خدایی در آسمان اعتقاد داشتند و بتی در زمین برای اون نمیساختند … مردوک هم احتمالا خدای یکتاپرستان بوده…

    • سلام دخترم. امثال شما نوجوانان لازم است بیشتر مطالعه کنید و از اظهار نظر در امور تخصصی بپرهیزید. به عنوان نمونه درباره‌ی این دو مطلب که از متن شما منتشر کرده‌ام باید بدانید که: اولاً: این‌که فقط یهودیان به خدایی در آسمان اعتقاد داشتند، خلاف عقیده‌ی تمامی محققین است. ثانیاً: خود یهودیان هم چنین اعتقاد محکمی درباره‌ی خودشان ندارند که شما دارید! بت‌پرستیِ جمع کثیری از یهودیان، در کتاب دینی خود یهودیان به صراحت بارها ذکر شده است! ثالثاً: بت بودن مردوک هم مورد اتفاق اکثر دانشمندان و متخصصان این مباحث است.

  11. وبلاگ نويس زره اي از تاريخ و متون تاريخي نميدونه همينجوري براي خودش اراجيف ميبافه و مينويسه چرا كوروش بزرگ خاري تو چشماي شما ايران ستيزان شما ها مثل يك قطره اب در مقابل اقيانوسيد نميتونيد نام كوروش رو خراب كنيد

  12. پروردگار بهتر میدونه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پانزده − 7 =