یهود شناسی

با اینکه دو گروه اشکنازی و سفاردی جزو یهودیت هستند و تلمود بابلی را مرجع مسائل دینی خود می‌دانند،‌ بعضی از نقاط اختلاف بین این دو گروه وجود دارد که برخی از آنها عمیق می‌باشد.

جشن پوریم یکی از سنت‌های قدیمی قوم یهود است که در دهه‌های اخیر و پس از تشکیل رژیم جعلی اسرائیل در سرزمین‌های اشغالی، رنگ و بوی متفاوتی به خود گرفته است.

در حوالی نیمه سده هیجدهم از درون فرقه رازآمیز کابالا و بر بنیاد میراث شابتای زوی و ناتان غزه‌ای فردی به‌نام یاکوب فرانک ظهور کرد و فرقه‌ای را بنیاد نهاد که به فرانکیست شهرت یافت.

فضای پرهیاهوی مسیحایی نیمه سده هفدهم که به انقلاب پوریتانی انگلیس و موج گسترده انتقال نیروی انسانی به قاره آمریکا پیوند خورد، طبعاً باید مسیح خود را می‌آفرید. چنین بود که‌ شابتای زوی ظهور کرد.

با تدوین کتاب زوهر تصوف رازآمیز کابالا به صورت یک نظام فکری و عملی سامان‌یافته و منسجم درآمد و شکل نهایی خود را یافت. این کتاب را موسی لئونی نوشت.

عرفان کابالا در واقع ترکیب و اختلاطی از کیش‌های عرفانی دیگر است. کیش‌هایی مثل عرفان مسیحیت، یوگا و آیین‌های عرفانی هند، تفکر نوافلاطونی، آیین زرتشتی و تصوف اسلامی. لذا یهود از این افتخار بی‌بهره است!

طرح تناسخ، تلاشی بود از سوی پیروان کابالا برای تطهیر خداوند از اتهام بی‌عدالتی. ولی نه تنها به رفع این اتهام کمک نکرد، بلکه پذیرش این نظریه، به نوعی ناظر بر بی‌عدالتی پروردگار نیز هست!

با آن‌که تورات از سحر و جادو نکوهش کرده و از جادوگری به‌عنوان کاری پلید نام برده، لیکن در برخی از سطور تحریف شده‌ی عهد عتیق، نشانه‌هایی دال بر پذیرش و تأیید جادوگری می‌توان یافت.

یهودا هلوی می‌گوید: ساختار روحی یهودیان، به‌طور کلی با دیگران متفاوت است و هر فرد یهودی دارای قدرت نبوت است! این میراث، یهودیان را قادر ساخته است تا از فکر و اراده‌ی خدا آگاه شوند!

در فلسفه، شرور به عالم طبیعت اختصاص دارد و در عوالم بالاتر تضادی نیست. اما در تعالیم کابالا، شرور عالم علوی را نیز در بر گرفته و موطن آن نه عالم ناسوت که خود خداست!