غلبهی لیبرالیسم بر شریعتِ یهودی همجنس بازان
در ماه مِی ۲۰۲۲ و در «ماه افتخار» که جامعهی دگرباشان جنسی و جنسیتی (LGBTQ) و حامیان آنها آن را گرامی میدارند، تابلوهای تبلیغاتیِ بسیار جذابی در شمار زیادی از مناطقِ اصلی در شهرهایی نظیر «لندن»، «آمستردام» و «نیویورک» نصب شدند. در این تابلوهای تبلیغاتی از مردم خواسته شد تا در ماه ژوئن سال جاری دست به یک اقدام جدید بزنند و آن، سفر کردن به [سرزمینهای اشغالی موسوم به] اسرائیل است.
در این تابلوها از اسرائیل بهعنوان بهترین مکان در جهان برای جشنگرفتنِ هفتهی افتخار نام برده شد. همچنین در تابلوهای تبلیغاتی اینگونه القاء شد که مردم میتوانند با رفتن به سواحل شهرهای اسرائیل، تعطیلات بسیار لذتبخشی را پشت سر بگذارند و با حضورِ در کافههای شبانه ویژهی همجنسگرایان در اسرائیل، اوقات خوشی را سپری کنند. آنگونه که مقامات و رسانههای تلآویو ترویج میکنند، اسرائیل از تمامی ادیان و هویّتهای جنسی در اراضی اشغالی استقبال به عمل میآورد.
اسرائیلیها در سال ۱۹۸۸ جرمشناسیِ همجنسگرایی را لغو کردند. در سال ۱۹۹۲ نیز اسرائیل خدمت دیگری به همجنسگرایان ارائه کرد و آن، این بود که شرایط بهکارگیری آنها در مراکز و مؤسسات دولتی را تسهیل کرد. در سال ۱۹۹۳ نیز همجنسگرایان اجازه یافتند به ارتش اسرائیل ملحق شوند. در همین حال، در سال ۱۹۹۸ قانون اسرائیل به همجنسگرایان این اجازه را داد تا راهپیماییهای سالانهی خود را بهصورت منظم برگزار کنند. اما این پایان کار نبود، چراکه در سال ۲۰۰۵ اسرائیل این امکان را به همجنسگرایان داد تا بتوانند حضانت کودکانِ بیسرپرست را برعهده بگیرند.
اگرچه محافل محافظهکار یهودی در داخل اسرائیل همچنان نسبت به گسترش همجنسگرایی ملاحظاتی دارند، اما طبق نظرسنجی انجام شده در سال ۲۰۱۷، این پدیده با مقبولیت اجتماعی گسترده مواجه است. در جریان این نظرسنجی، ۷۹درصد از شرکتکنندگانِ [غاصب] اسرائیلی، حمایت کامل خود از ازدواج همجنسگرایان با یکدیگر را اعلام کردند. البته باید به این نکته نیز اشاره شود که اسرائیل بهدلیل اقبال خود به همجنسگرایی، در سطح جهانی نیز مورد تقدیر قرار گرفته است. در همین راستا، ۴۳درصد از گروههای همجنسگرا در نقاط مختلف جهان اعلام کردند که تلآویو را بهترین شهر برای گذران تعطیلاتشان میدانند. این نظرسنجی توسط یک سایتِ ویژهی امور همجنسگرایان و با همکاری امریکن ایرلاینز (American Airlines) انجام شد.
اسرائیل؛ پناهگاه همجنس بازان
«تلآویو» شهری شلوغ و پرسروصدا است که از آن بهعنوان پایتخت همجنسگرایان در منطقهی غرب آسیا [خاورمیانه] یاد میشود. به همین دلیل، همجنسگرایان در اراضی اشغالی هیچگونه احساس نگرانی ندارند. آنها در اراضی اشغالی بهخوبی هویّت خود را ابراز میدارند. دگرباشان در اراضی اشغالی بر سَر ساختمانهای محل سکونت خود «پرچم رنگینکمان» را به اهتزاز درمیآورند؛ پرچمی که نماد دگرباشی بهشمار میرود. این پرچم همچنین در جریان اقداماتی که همجنسگرایان انجام میدهند، به نمایش درمیآید. این اقدام از دههی ۹۰ تاکنون انجام میشود.
راهپیماییهایِ «افتخار» در شهر تلآویو کاملاً معروف شدهاند. تعداد شرکتکنندگان در این راهپیماییها کمتر از شمار شرکتکنندگان در راهپیماییهایِ مشابه در پایتختهای غربیِ مختلف نیست. البته نباید حضور همجنسگرایان در اسرائیل را تنها به شهر تلآویو محدود و محصور کرد. علت هم آن است که همجنسگرایان در دیگر شهرها و استانهای اسرائیل [غاصب] نیز حضور دارند. از جمله این استانها میتوان به «حریش» واقع در منطقهی «حیفا شمالی» اشاره کرد. این همان منطقهای است که شمار زیادی از یهودیان دینمدار در آن زندگی میکنند. همجنسگرایان در طول سالیان متمادی گذشته در این شهر حضور داشتهاند.
همجنسبازی؛ گوسالهپرستی جدید یهود!
زمانی که دولتِ اشغالگران تأسیس شد، اسرائیل قوانین استعمارگران بریتانیایی را به ارث بُرد. در آن زمان، اسرائیل [غاصب] نیز مانند بسیاری از کشورهای غربی، همجنسگرایی را ممنوع اعلام کرد. با این حال، پس از گذشته دو دهه، اولین مرکز همجنسگرایی در شهر تلآویو افتتاح شد و پس از آن، همزمان با گسترش این پدیده در نقاط مختلف کشورهای اروپایی در دهههای ۶۰ و ۷۰، مراکز مختلف همجنسگرایی در شهرهای مختلف اراضی اشغالی راهاندازی گردید. با فرا رسیدن سال ۱۹۷۵، اولین سازمان اسرائیلیِ حمایت از حقوق همجنسگرایان تأسیس شد. در سال ۱۹۸۸ نیز جنبشی بهراه افتاد که از آن تحت عنوان «انقلاب همجنسگرایان در اسرائیل» یاد کردند. در جریان این انقلاب تلاش شد به همجنسگرایی در اسرائیل رسمیّت مطلق داده شود.
تلاشها در این زمینه به تدریج با موفقیت همراه شد و همجنسگرایان در طول دهه ۹۰ و اوایل قرن جدید توانستند از حقوق مختلفی برخوردار گردند. به مرور زمان، از همجنس بازان در ارتش نیز بهصورت علنی حمایت به عمل آمد، اما این حمایت در همین نقطه محدود و محصور باقی نماند، چراکه همجنسگرایان توانستند به مراکز تصمیمگیری و تصمیمسازی در کنِسِت اسرائیل [پارلمان اسرائیل] راه یابند. بهعنوان مثال، «عوزی ایون» (Uzi Even) در سال ۲۰۰۲ بهعنوان اولین قانونگذار جامعهی همجنسگرایان اسرائیل، به عضویت کنِسِت (Knesset) درآمد. در همین حال، تعداد اعضای همجنسگرای کنست در ماه ژوئن سال ۲۰۲۰ یک رکورد جدید به ثبت رساند و طی آن ۶ همجنسگرا به نمایندگی از احزاب و جریانهای مختلف اسرائیلی در کنست حضور یافتند. ازجمله میتوان به نماینده حزب «لیکود» به رهبری «بنیامین نتانیاهو» اشاره کرد. این درحالی است که حزب «لیکود» یک حزبِ محافظهکار بوده و روابط مستحکمی با گروههای یهودی دینمدار دارد.
عوزی ایون (اوزی اون) از همجنسبازان کنست اسرائیل
اسرائیل همواره خود را بهعنوان تنها دولتِ لیبرال در میان دولتهای عربیِ خودکامه و محافظهکارِ مذهبی معرفی کرده است. در همین راستا، باید گفت که اسرائیل از سیاست «فضای باز جنسی» بهعنوان برگ برندهای برای جذب جوانانی که از لحاظ جنسی در کشورهای عربی آزادیِ عمل ندارند، بهرهبرداری کرده است. در واقع، هدف اصلی و اساسی اسرائیل این بوده است که جوانان عرب به آن بهعنوان سرزمین آزادیهای جنسی در سطح منطقه، بنگرند. مقامات اسرائیل از حکایتهای روایتشده توسط جوانانِ جذبشده برای نشان دادن جذابیّتهای تبلیغی در سرزمینهای اشغالی، استفاده میکنند. طبیعتاً در جریان این تبلیغات، اقداماتی نظیر شهرکسازیها و اسکان دادن یهودیان در اراضی اشغالی، پنهان میشود.
یکی از مشهورترین چهرههای عربی که اسرائیل موفق شد خیلی زود او را به سمت خود جذب کند، «محموده ریاض» بود. او در ابتداء پسری بود که در دهه ۴۰ قرن گذشته در یک خانواده عربی در «الجلیل» به دنیا آمد و سپس به اسرائیل سفر کرد و پس از انجام عمل جراحی در دهه ۶۰، تغییر جنسیت داد و در زمینهی روسپیگری مشغول به فعالیت شد. او اخیراً نیز نام عربی خود را به نامِ عبری «ناعومی» تغییر داده است.
محموده ریاض
یکی از کمیسیونهای رسمیِ کنست اسرائیل در ماه ژوئن جلسهای را برگزار کرد و طی آن به اظهارات شماری از همجنسگرایان فلسطینی که از مناطق تحت تسلط تشکیلات خودگردان در اراضی اشغالی گریخته بودند، گوش فراداد. یکی از همجنس بازان فلسطینی در اظهارات خود گفت:
«من بهخاطر این کار [همجنسگرایی] به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفتم. رفتارهای خشونتآمیزی علیه من انجام شد. من حتی از دستیابی به یک شغل نیز عاجز ماندم. از همین روی، نه کار و شغل مناسبی دارم و نه شرایط زندگیِ خوبی».
این جوانان در کمیسیون رسمی کنست حاضر شدند تا شاید با اظهاراتشان بتوانند مجوّز کمیسیون برای فعالیت در داخل اسرائیل را بگیرند. آنها بهخوبی میدانستند که اسرائیل از همجنس بازان بهشدت استقبال میکند و از آنها حمایت به عمل میآورد. آن جلسه به پایان رسید و هنوز مدت زیادی از برگزاری آن نگذشته بود که مقامات تلآویو به ۹۰ فلسطینیِ همجنسگرا مجوزِ پناهندگی موقت در اسرائیل را دادند.
رفتارهای اسرائیلیها با همجنسگرایان فلسطینی بهطور کامل تغییر کرد. در ابتدا، دستگاههای امنیتی و اطلاعاتِ نظامی اسرائیل با هدف جمعآوری اطلاعات، از همجنسگرایان فلسطینی باجخواهی میکردند. این درحالی است که به مرور زمان، نهادها و مؤسسات رسمی اسرائیل خط مشی جدیدی را در پیش گرفتند و به حامیان این همجنس بازان تبدیل شده و اعلام کردند که تبعیض گستردهای در حق آنها انجام میشود. در نقطهی مقابل، تشکیلات خودگردان فلسطین از سال ۲۰۱۹ سازمان «القوس» را که یک سازمانِ حامی حقوق همجنسگرایان محسوب میشود و مقرِ آن در قدسِ شرقی واقع است، تحریم کرد. در پی این تحریم، تشکیلات خودگردان فلسطین به سازمان «القوس» اجازهی برگزاری هیچگونه فعالیتی در کرانه باختری را نمیدهد.
به همین دلیل، در ماه فوریه گذشته اولین پناهگاه برای حمایت از همجنسبازان فلسطینی در داخل مناطقِ اسرائیل افتتاح و راهاندازی شد. ایدهی راهاندازی پناهگاهها برای این همجنس بازان اولینبار در سال ۲۰۱۹ و پس از وقوع یک حادثه، مطرح شد. ماجرا از این قرار بود که یک نوجوان ۱۶ساله [بهدلیل تمایل به همجنسگرایی] در شهرک «طمره» در فلسطین توسط برادرانش مورد ضرب و شتم و اصابت ضربات چاقو قرار گرفت. پس از آن، پناهگاههایی برای تأمین امنیت همجنس بازان فلسطینی در داخلِ اسرائیل ایجاد شد.
در این پناهگاهها راهنماهایی هستند که به زبان عربی سخن میگویند و با همجنسگرایان فلسطینی ارتباط برقرار میکنند. باید گفت که تعامل اسرائیل با این قشر از دشمنان خود یعنی فلسطینیان، تنها برای تأمین منافع تلآویو صورت میگیرد. علت این تعامل آن است که اسرائیل میخواهد اراضی اشغالی را کانون همجنسگرایان جهان معرفی کند. در همین راستا، گروههای پُرشماری در فضای اینترنتی مشغول به فعالیت هستند تا همجنسگرایان را به اراضی اشغالی جذب کنند. آنها به جوانان در نقاط مختلف تأکید میکنند که راه عبور از چالشهای پیشرویشان در حوزههای مختلف این است که به ساکنانِ جدید اسرائیل تبدیل شوند.
تمبر اسرائیلی بهمناسبت «رژه افتخار» همجنسبازان
در زمینهی همجنسگرایی؛ رویکرد لیبرالی بر شریعت ارجح است!
در اوایل ماه ژوئن سال ۲۰۲۲ صدها هزار نفر از همجنس بازان اسرائیلی و خارجی در راهپیمایی «ماهِ افتخار» در شهر «میتسپه رامون» (Mitzpe Ramon) واقع در جنوب اراضی اشغالی شرکت کردند. آنها در جریان مشارکت در این راهپیمایی، پرچمهای رنگین کمان را به دست گرفتند و از مقابل یک مدرسه دینی یهودی عبور کردند. این اتفاق در حالی رخ داد که صاحبانِ یهودیِ محافظهکار مدرسه خواستار عدم عبور شرکت کنندگان در راهپیمایی مذکور از مقابل مدرسه خود بودند. با تمامی اینها، مراسم راهپیمایی درست طبق آنچه که پیشتر برگزار شده بود، تحت حمایت کامل نیروهای پلیس برگزار شد.
البته برگزاری این راهپیمایی و مراسماتِ مشابه آن در سالیان گذشته با چالشهایی مواجه میشد؛ ازجمله اینکه برخی گروههای یهودیِ دینمدار که مخالف همجنسبازی بودند، تهدیداتی را علیه همجنسبازان مطرح میکردند. حتی برخی از این یهودیان ارتدوکس، تهدیدات خود علیه همجنسگرایان را اجرایی میساختند. بهعنوان مثال، میتوان به حوادث و رویدادهای ماه آگوست سال ۲۰۰۹ اشاره کرد؛ زمانی که در جریان تیراندازی به یک مرکز محل تجمع همجنسگرایان در شهر تلآویو ۲ نفر کشته و ۱۱ نفر زخمی شدند. افزون بر این، در ماه ژوئیه بود که «شیرا بَنکی» (Shira Banki) دختر ۱۶ ساله در جریان مشارکت در راهپیماییِ افتخار همراه با دیگر دوستانِ همجنسگرایش، مورد حمله قرار گرفت و کشته شد.
تصاویری از حملهی «یشای شلیسل» (Yishai Shlissel) یهودی حریدی، به شیرا بنکی (Shira Banki) و عدهای دیگر در «رژه افتخار» همجنسبازان در اسرائیل و دستگیری وی.
اسرائیل از یکسو با یهودیان متشرع و تهدیداتِ آنها علیه همجنس بازان مواجه است و از سوی دیگر تمام تلاش خود را به کار بسته است تا یک تصویرِ لیبرالی را از خود در کشورهای غربی ترویج کند. حمایتهای تمام قد اسرائیل از همجنسگرایان نیز دقیقاً در همین چارچوب قابل تعریف است. از آنجا که اسرائیل بهدنبال ترویج هرچه بیشتر یک تصویر لیبرالی از خود است، حمایتهای خود از همجنسگرایان را نیز گسترش داده است. حتی برجستهترین و عالیرتبهترین مسئولان در اسرائیل نیز از همجنسگرایان حمایت به عمل میآورند. بهعنوان نمونه، میتوان به «میکی لوی» (Mickey Levy) رئیس کنست اسرائیل اشاره کرد که بارها و در مناسبتهای مختلف از همجنس بازان حمایت کرده است. وی در جریان یکی از راهپیماییهای مخصوص همجنسگرایان، آنها را مخاطب قرار داد و گفت:
«شما حق دارید، انتخاب کنید که چه کسی را دوست داشته باشید. شما حق دارید با هر کسی دوست دارید، ازدواج کنید. شما مانند هر فرد دیگری حق دارید خانواده داشته باشید. آنچه که بدان اشاره کردم در زمرهی امتیازات قلمداد نمیشوند، بلکه حقوقی هستند که هر شهروندی باید از آنها برخوردار باشد».
میکی لوی رئیس کنست اسرائیل
در طول سالهای گذشته، مقامات و مسئولان اسرائیلی تصمیمات جدیدی را برای حمایت از همجنسگرایان در حوزهی آموزش، اتخاذ کردند. بهعنوان مثال، آن بخش از مدارس که دانشآموزانِ تراجنسیتی (تغییر جنسیت داده) را دربرمیگیرد به یکی از مهمترین بخشهای مدارس در اسرائیل تبدیل شد. از سوی دیگر، از حدود ۴ سال پیش، وزارت آموزش اسرائیل ارائهی خدمات و مشاورههای روانی به آن دسته از دانشآموزانی که دارای تمایلات همجنسگرایانه هستند را کلید زد. وزارت آموزش همچنین از سال ۲۰۱۶ بودجهی ویژهای را برای برگزاری دورههای آموزشی در خصوص تمایالات و گرایشات جنسی، اختصاص داد. از همان زمان، مسئولیت ارائهی خدمات آموزشی در جریان دورههای مذکور به سازمانهای خارجی سپرده شد.
افزون بر تمامی آنچه که گفته شد، در اوایل سال جاری میلادی یک مانع بزرگ که پیش رویِ همجنسگرایان در اسرائیل قرار داشت، از مقابل آن برداشته شد. در همین ارتباط، دادگاه عالی اسرائیل حکم ممنوعیت فرزندآوری همجنسگرایان از طریق رحم اجارهای را لغو کرد. این در حالی است که از سال ۱۹۶۳ همجنسگرایان حق داشتن فرزند از طریق رحم اجارهای در اسرائیل را نداشتند.
پس از برگزاری راهپیمایی اخیر همجنس بازان در اسرائیل، «نیتزان هورویتز» (Nitzan Horowitz) که یک همجنسباز بهشمار میرود، بهعنوان وزیر بهداشت اسرائیل انتخاب شد. هورویتز پیش از تصدی این پست مهم در وزارت بهداشت، در تصمیمات مهمی که به نفع همجنسگرایان اتخاذ شده است، نقش آفرینی کرده بود. هورویتز در واقع پرچمدار شعار ایجاد برابری میان همجنسگرایان و اقشار دیگر جامعه است. او در کسوت وزیر بهداشت نیز برخی از تصمیماتی را که علیه همجنسگرایان تلقی میکرد، لغو نمود. این وزیر همجنسگرا همچنین تمامی موانع پیش روی همجنسگرایان برای اهداء خون را از میان برداشت. بدین ترتیب، همجنسگرایان نیز اکنون همچون اشخاص دیگر قادر به اهداء خون در اسرائیل هستند. درحالیکه تا پیش از این، همجنسگرایان در زمان اهداء خون با این سؤال مواجه میشدند که آیا طی ۱۲ ماه اخیر اقدام به برقراری ارتباط جنسی کردهاند یا نه؛ سؤالی که مانع از آن میشد تا بسیاری از آنها موفق به اهداء خون بشوند. بر اساس آنچه که گفته شد، نیتزان هورویتز توانست در لغو این قانون به نفع همجنسگرایان موفق عمل کند. وی که خود را در این زمینه پیروز میدانست، در سخنانی گفت:
«خونِ هیچ فردی با خونِ دیگری متفاوت نیست. ما به تبعیض علیه همجنسگرایان در زمینهی اهداء خون پایان دادیم».
نیتزان هورویتز وزیر بهداشت اسرائیل
به ضرس قاطع میتوان گفت که این سطح از حمایت از همجنسگرایان در اسرائیل نمیتوانست بدون صَرف اموالِ دولتیِ هنگفت امکانپذیر باشد. بهعنوان مثال، وزارتِ «برابری اجتماعی» اسرائیل در سال جاری میلادی (۲۰۲۲) مبلغی بالغ بر ۲۶.۷ میلیون دلار را برای رسیدگی به جامعه همجنسگرایان اختصاص داد. این بالاترین مبلغ در نوع خود برای تأمین منابع مالی مراکز همجنس بازان در حدود ۷۰ منطقه از اسرائیل محسوب میشود. در همین حال، تلآویو اختصاص مبلغ ۱.۸۵ میلیون دلار برای حمایت از فعالیتهای همجنسگرایان نظیر برپایی «راهپیماییِ ماه افتخار» را در زمره یکی از افتخارات خود قلمداد میکند. افزون بر این، آخرین اخبار نیز حاکی از آن است که مقامات اسرائیل قصد دارند مبلغی بالغ بر ۹.۲ میلیون دلار را به احداث یک مرکز جدید برای همجنسگرایان در منطقه «مائیر» اختصاص دهند. این بزرگترین پروژه خدمترسانی به همجنسگرایان در طول تاریخ اسرائیل بهشمار میرود.
برخی معتقدند که اسرائیلیها با پُررنگ کردن تأکیداتِ خود بر لزوم تأمین حقوق همجنسگرایان، در وهلهی اول بهدنبال تحقق سیاستهای مختلفی هستند که از جملهی آنها سرپوش نهادن بر جنایات مختلف علیه فلسطینیان است. از سوی دیگر، تلاشهای گسترده و روزافزون اسرائیل برای قانعساختن همجنسگرایان به اینکه جامعه اسرائیل بهترین جامعه در میان جوامع دیگر برای آنها است، نشان میدهد که تلآویو میخواهد بگوید که در زمینه اتخاذ رویکرد لیبرالی بر همسایگان خود در خاورمیانه برتری دارد.
به هر ترتیب، آنچه که واضح و مسلّم به نظر میرسد این است که مقامات تلآویو از رهگذر حمایت از همجنسگرایان و نیز ترویج پدیدهی همجنسبازی، بهدنبال بینالمللی ساختنِ اسرائیل هستند. آنها میخواهند اسرائیل در سطح بینالمللی، در کانون توجهات قرار گیرد. «جوآنا لاندوا» مؤسس و رئیس اجرایی شرکت «وایباسرائیل» در واکنش به اقدامات گسترده وزارتهای گردشگری و خارجه اسرائیل برای جذب گردشگران از اروپا و ایالات متحده آمریکا، میگوید:
«تبلیغات گستردهای که در این زمینه انجام میشود، با هدفی فراتر از جذب گردشگران صورت میپذیرد. آنچه که در حال انجام است، تشریح اتفاقاتی است که در اسرائیل رخ میدهد. امروز بسیاری از مردم اسرائیل را میشناسند».
هرچند که در طول سالهای اخیر در بسیاری از رسانهها اینگونه گفته شده است که اسرائیل محل تجمع گروههای یهودی افراطی و نیز شهرکنشینان از نقاط مختلفِ جهان است، اما با این حال بهنظر میرسد که مقامات تلآویو آنجا که منافعشان اقتضاء کند رویکرد لیبرالی را بر شریعت یهودی ارجح میدانند. از همینرو، میتوان گفت که لیبرالیسم جایگاه ویژهای در تبلیغاتِ اسرائیلیها دارد و از این طریق، تلاش میشود تا همهی نگاهها بهویژه در غرب به سمت اسرائیل دوخته شود.
علیرغم اینکه افراطگرایان یهودی تاکنون توانستهاند منازل بسیاری از فلسطینیان را تصاحب و اشغال نمایند و حتی بسیاری از سیاستمدارانِ لیبرال اسرائیل را از کرسیِ قدرت به زیر بکشند، اما تا به امروز در مواجهه با گسترش روزافزون همجنسگرایی در جامعه اسرائیلی عاجز ماندهاند. ناگفته پیداست که مقامات اسرائیل از ظرفیت یهودیان افراطی نیز در مواقع و شرایطِ معین استفاده و بهرهبرداری خواهند کرد، اما به آنها اجازه نمیدهند تا از طریق مقابله و مواجهه با همجنسگرایان، از خطوط قرمز عبور کنند و وجههی بینالمللی اسرائیل را خدشهدار سازند؛ وجههای که تلآویو تلاش میکند با تکیه بر رویکرد لیبرالی آن را به دست آورد.
نویسنده: میرفت عوف – میدان الجزیره
««« پایان »»»
آشنایی با رنگهای بهکار رفته در مقالهی فوق:
رنگ آبی برای تأکید بر کلمات کلیدی است.
رنگ قهوهای برای نقلقول استفاده میشود.
رنگ بنفش در تیترهای اصلی استفاده شده.
رنگ قرمز برای لینکدادن استفاده شده.
….
اندیشکده مطالعات یهود در پیامرسانها:
نسبت به شیوع این بیماری به کشورمان باید هوشیار بود ، مبادا ناآرامیهای اخیر و کوتاه آمدن های بسیاری از افراد نسبت به مسائل مختلف باعث ایجاد توقع برای به رسمیت شناختن این بیماری شود