دولت اسرائیل و تبعیض بر ضد غیریهودیان

بررسی موردی حق اقامت، حق کار و حق برابری در اسرائیل

دولت اسرائیل رسماً در اغلب شؤون زندگی به نفع یهودیان و به ضرر غیریهودیان قایل به تبعیض می‌شود و من سه مورد از مهم‌ترین موارد این تبعیض‌ها را ذکر می‌کنم:
حق اقامت، حق کار، حق برابری در قبال قانون.

۱. تبعیض در حق اقامت

تبعیض در اقامت مبتنی بر این واقعیت است که حدود ۹۲ درصد از سرزمین اسرائیل متعلق به دولت است و توسط «هیأت زمین اسرائیل» (۱) بر اساس مقررات وضع شده از سوی «صندوق ملی یهود» (۲) وابسته به «سازمان صهیونیست جهانی» (۳) اداره می‌شود.
صندوق ملی یهود، حق اقامت، حق اقدام به هر نوع تجارت و غالباً حق کار را برای غیریهودیان صرفاً به خاطر آن‌که یهودی نیستند، به رسمیت نمی‌شناسند. در صورتی که یهودیان مجاز به اقامت، تجارت و کار در هر نقطه‌ی اسرائیل می‌باشند. اگر چنین عمل تبعیض‌آمیزی علیه یهودیان در کشورهای دیگر انجام شود بی‌درنگ و با توجیه مخصوص به خود برچسب یهودستیزی (۴) خورده و بی‌تردید موجب بروز اعتراضات عمومی وسیع می‌گردد. همین تبعیض اگر در اسرائیل اعمال گردد، معمولاً به عنوان بخشی از ایدئولوژی یهود به راحتی نادیده گرفته شده و یا چنانچه ندرتاً در جایی ذکر شود با یک عذرخواهی رفع و رجوع می‌گردد.

۲. تبعیض در حق کار

نپذیرفتن حق کار به معنای این است که غیریهودیان در سرزمین‌های تحت مسؤولیت هیأت زمین اسرائیل، برابر مقررات صندوق ملی یهود، رسماً حق کارکردن ندارند. بدون شک این مقررات همیشه یا غالباً به اجرا درنمی‌آیند اما به هرحال وجود دارند.
هرازگاهی اسرائیل از طریق مقامات دولتی خود دست به تلاش‌های تبلیغاتی می‌زند مثلاً وقتی که وزارت کشاورزی با جمع‌آوری میوه‌ی باغ‌های متعلق به یهودیان واقع در سرزمین ملی (یعنی سرزمینی که متعلق به دولت اسرائیل است) توسط کارگران عرب، حتی اگر این کارگران شهروند اسرائیل باشند، مخالفت می‌کند. اسرائیل همچنین یهودیان ساکن سرزمین ملی را از این‌که بخشی از زمین خود را حتی برای مدتی کوتاه به اعراب اجاره دهند نیز اکیداً منع کرده و متخلفین را با جریمه‌های سنگین مجازات می‌کند، در حالی که برای غیریهودیان مانعی ندارد که زمین خود را به یهودیان اجاره بدهند.

۳. تبعیض در حق برابری در قبال قانون

شهروندان غیریهودی اسرائیل در برابر قانون با دیگران یکسان نیستند. این تبعیض در بسیاری از قوانین اسرائیل که در آن‌ها اصطلاحات یهودی و غیریهودی معمولاً به صورت واضح بیان نشده است، احتمالاً به دلیل پرهیز از تداخل معنا، مثل قوانین خشک مربوط به مراجعت یهودیان، به چشم می‌خورد.
بر طبق آن قانون، فقط اشخاصی که رسماً یهودی شناخته می‌شوند حق دارند به طور اتوماتیک وارد اسرائیل شده و در آن ساکن شوند. این عده به راحتی «گواهینامه‌ی مهاجرت» دریافت می‌کنند. این گواهینامه حق شهروندی اسرائیل را در همان بدو ورود، به صرف مراجعت به وطن مادری به همراه حق برخورداری از مزایای مالی متعدد به آنان اعطا می‌کند که تا حدی با قوانین کشورشان متفاوت است.
یهودیانی که از ایالت‌های شوروی سابق به اسرائیل مهاجرت کنند، مبلغی بیش از بیست‌هزار دلار به ازای هر خانواده به عنوان حق جذب دریافت می‌نمایند. کلیه‌ی یهودی‌هایی که به اسرائیل مهاجرت کنند، طبق این قانون، بلافاصله از حق انتخاب‌کردن و انتخاب‌شدن در کنست (۵) برخوردار می‌شوند، حتی اگر یک کلمه هم زبان عبری ندانند.
سایر قوانین اسرائیل تعبیرات معتدل‌تری نظیر «کسانی که می‌توانند مطابق قانون مراجعت، مهاجرت نمایند» و «کسانی که حق ندارند مطابق قانون مراجعت، مهاجرت کنند» را جایگزین کرده‌اند. بسته به قانون موردنظر، در آن زمان برخورداری از مزایای مالی مشمول گروه اول گردید و طبعاً از گروه دوم سلب شد. ابزار معمول اعمال تبعیض در هر زمان، کارت شناسایی افراد است که باید در همه اوقات همراهشان باشد. در کارت‌های شناسایی، ملیّت فرد نوشته شده است که می‌تواند یهودی، عرب، دروزی و نظایر آن باشد.
در اسرائیل قوانین و مقررات تبعیض‌آمیز متعددی به نفع گروه اول (اشخاصی که می‌توانند بر اساس قانون مراجعت، مهاجرت نمایند) وجود دارد، که محتاج بررسی جداگانه‌ای است. در این‌جا می‌توانیم به یک نمونه توجه کنیم که گرچه در مقایسه با محدودیت‌های افراد مقیم ظاهراً ناچیز است، ولی با این حال از این نظر که مقاصد قانون‌گذار اسرائیلی را آشکار می‌کند، مهم است.
شهروندان اسرائیلی که موقتاً اسرائیل را ترک کرده‌اند اما جزو گروهی هستند که «می‌توانند بر اساس قانون مراجعت، مهاجرت نمایند»، در بازگشت خود به کشور، مشمول مزایای گمرکی سخاوت‌مندانه، دریافت سوبسید برای آموزش دوران دبیرستان فرزندان‌شان، و حتی دریافت امتیاز یا وام با شرایط آسان جهت خرید یک آپارتمان در کنار مزایای دیگر می‌شوند. به شهروندانی که جزو این گروه نیستند، یعنی شهروندان غیریهودی اسرائیل هیچ‌کدام از این مزایا تعلق نمی‌گیرد. هدف آشکار از چنین اقدامات تبعیض‌آمیزی، پایین آوردن تعداد شهروندان غیریهودی به منظور یهودی‌تر کردن اسرائیل است. (۶)

نویسنده: اسرائیل شاهاک
مترجم: رضا آستانه‌پرست
منبع: اندیشکده مطالعات یهود

پی‌نوشت‌ها:
(۱) Israel Land Authority
(۲) Jewish National Fund (J.N.f)
(۳) World Zionist Organization
(۴) Antisemitism
(۵) Kenesset (پارلمان اسرائیل)
(۶) اسرائیل شاهاک، «تاریخ یهود، آیین یهود، سابقه‌ی سه‌هزارساله»، ترجمه‌ی رضا آستانه‌پرست، صص۲۵-۲۸

تنها با یک کلیک به کانال تلگرام اندیشکده مطالعات یهود بپیوندیم: