آیا نماد ستاره داوود نقشی یهودی است؟

مقدمه‌ی اندیشکده مطالعات یهود: ستاره داوود

در یکی از مقالات قبلی سایت عکسی از یک سکه‌ی مربوط به دوره‌ی ایلخانی با نقش ستاره داوود به نمایش درآمده بود. در تصحیح این برداشت نادرست ولی رایج که: «این نماد در هرجایی که یافت شود حتماً ارتباطی با یهود دارد»، استاد عبدالله شهبازی در صفحه‌ی فیسبوک خود توضیحات مفیدی مطرح کردند که با هماهنگی با استاد بهتر دیدیم در سایت اندیشکده مطالعات یهود بصورت یک مطلب مجزا منتشر شود. به این امید که مقدمه‌ای باشد برای تصحیح این برداشت اشتباه.

و اما مطالب مطرح شده توسط استاد شهبازی:

توضیحاتی درباره‌ی نماد ستاره شش پر یا هکساگرام

هکساگرام یا ستاره شش پر نقشی قدیمی است در معماری و نه فقط ایلخانان بلکه خلفای فاطمی و ممالیک مصر و ایوبیان هم سکه‌هایی با نقش ستاره شش پر دارند که ربطی به یهودیت ندارد.

این نقش، آن‌طور که گرشوم شولم نوشته، از سده هفدهم بعنوان نماد یهودیان پراگ از سوی حکومت هابسبورگ بر آن‌ها تحمیل می‌شود و در سده نوزدهم بعنوان نماد یهودیان در غرب شهرت می‌یابد. در اولین کنگره جهانی صهیونیست‌ها (بال سویس، ۱۸۹۷) ستاره شش پر آبی رنگ بعنوان نقش پرچم صهیونیسم انتخاب شد. به این مقالات مراجعه فرمائید:

مقاله مهم گرشوم شولم بصورت انلاین:
https://www.commentary.org/articles/gershom-scholem/the-curious-history-of-the-six-pointed-starhow-the-magen-david-became-the-jewish-symbol

و این مقاله:
http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3709939,00.html

و این مقاله ربی مردخای لوین:
http://www.rabbilevin.net/how-the-six-pointed-star-became-a-jewish-symbol

این سکه صلاح‌الدین ایوبی است با نقش هکساگرام یا ستاره شش پر یا ستاره داوود:
http://www.britishmuseum.org/explore/highlights/highlight_objects/cm/s/silver_dirham_of_saladin.aspx

این سکه المک الظاهر غیاث‌الدین غازی، سومین و مهم‌ترین پسر صلاح‌الدین ایوبی، است با نقش هکساگرام یا ستاره شش پر. الملک الظاهر شیعه بوده:
http://www.davidmus.dk/en/collections/islamic/dynasties/late-abbasids/coins/c408?print=1

در منبر معروف نورالدین ایوبی، که به منبر صلاح‌الدین معروف است و در آتش سوزی مسجدالاقصی سوخت و اخیراً بر اساس عکس‌های آن عیناً بازسازی شده، نقش هکساگرام فراوان بکار رفته:
www.facebook.com/l.php?u=http%3A%2F%2Fbit.ly%2F1A5mvbt&h=nAQFiPwBX

برخلاف نقوشی مثل سواستیکا ( صلیب شکسته )، که برغم قدمت و کاربرد در همه تمدن‌ها، ساخته بشر است، هکساگرام یا ستاره شش پر برگرفته از طبیعت است؛ در کریستال‌های برف، مولکول‌های آب و حتی به صورت هکساگون (شش ضلعی) در قطب شمال سیاره زحل:
http://www.last.fm/music/Todd+Snow/Hexagram

و نگاه کنید به:
https://en.wikipedia.org/wiki/File:Saturn_hexagonal_north_pole_feature.jpg

و حتی، به شکل هکساگون (شش ضلعی)، در ساختار کندوی زنبور عسل:
http://www.iflscience.com/physics/why-do-honey-bees-make-hexagonal-honeycomb

ولی امروزه، با توجه به شهرت وسیع این نماد بعنوان نماد صهیونیسم اگر کسی عامدانه آن را مثلاً روی تی‌شرت نقش کند یا به شکلی تحریک‌آمیز در معماری بکار برد طبعاً بعنوان تبلیغ صهیونیسم شناخته می‌شود. ولی این امر نباید سبب شود که اصالت و اهمیت نماد ستاره شش پر را درک نکنیم یا هر چه را در قدیم نقش هکساگرام یا هکساگون (شش ضلعی) دارد منسوب به یهودیان بدانیم.

نماد کهن یهودیان همان منوره یا شمعدان هفت شاخه است نه هکساگرام:
https://en.wikipedia.org/wiki/Menorah_%28Temple%29

…..

تکمله: سؤال یکی از کاربران و پاسخ استاد شهبازی

سؤال: استاد فکر کنم hexagon (شش ضلعی) با hexagram (ستاره شش پر) فرق کند. از همین رو گذاشتن اشکال خانه های کندوی زنبور عسل و شکل قطب شمالی زحل در کنار شمایل ستاره شش پر نادرست باشد.
پاسخ: بله. هکساگون شکل هندسی (شش ضلعی) هکساگرام است. منظورم این بود.
درباره رابطه هکساگرام (ستاره شش پر) و هکساگون (شش ضلعی) این توضیح لازم است: هکساگرام و هکساگون با هم پیوند دارند و جدا فرض نمی‌شوند. برای ساخت هکساگرام ابتدا دایره به شش قسمت مساوی تقسیم می‌شود و به این ترتیب هکساگون شکل می‌گیرد که در درون آن هکساگرام وجود دارد. یعنی تا هکساگون را معلوم نکنیم، با تقسیم هندسی دایره، هکساگرام نمی‌تواند شکل بگیرد مانند پنتاگون (پنج ضلعی: تقسیم دایره به پنج قسمت مساوی) که در آن ستاره پنج پر شکل می‌گیرد. شکل‌گیری و کاربرد آن‌ها با هم را در نمونه‌های طبیعی و معماری و هنر اسلامی می‌توان دید. به طرح‌های زیر توجه فرمائید:

۱- بلور برف. هکساگون که در آن هکساگرام شکل گرفته.

…..

۲- طرحی که مراحل کار را نشان می‌دهد.

…..

۳- مسجد جامع یزد. کاشی‌های هکساگون و نقش اسلیمی وسط که حول هکساگرام در مرکز آن شکل گرفته.

…..

۴- مسجد جامع یزد.

…..

۵- نمونه دیگر از معماری تیموری.

…..

۶- نمونه دیگر از مصر فاطمی.

…..

۷- نمونه دیگر: قلعه آگرا. هند گورکانی.

…..

۸- کاشیکاری کاخ توپقاپی.

…..

۹- هکساگون و هکساگرام در داخل. محمد (سیاه) و علی (سفید) به خط کوفی در داخل. نمونه‌ای عالی از جزئیات در حرم حضرت سیدعلاءالدین حسین (ع). شیراز.

…..

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

… … …