مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر (۱)

آغاز سخن مارک سجویک

در ایران سیدحسین نصر را به‌عنوان اندیشمندی مسلمان و «سنت‌گرا» می‌شناسند که از بد حادثه، به‌دلیل وقوع انقلاب اسلامی و پیوندهایش با فرح پهلوی، ملکه سابق ایران، مجبور به مهاجرت به ایالات متحده آمریکا شد. کم‫تر کسی نامی از مریمیه شنیده و نصر را به‌عنوان عضو قدیمی و «شیخ» کنونی این طریقت می‌شناسد.

طریقت مریمیه را فردی به‌نام فریتیوف شوان بنیان نهاد، و با مرگ شوان (۱۹۹۸) رهبری آن به مارتین لینگز (متوفی ۲۰۰۵) و سید حسین نصر انتقال یافت. رساله حاضر تحقیقی است درباره طریقت مریمیه و سیر تطوّر آن از شوان تا نصر.‬

این تحقیق به‌طور عمده با بهره‌گیری از کتاب مارک سجویک و اسناد مهمی از «مریمیه»، که مورد استفاده سجویک قرار نگرفته است، و کتب و مقالات و مصاحبه‌های منتشر شده چهره‌های سرشناس مریمیه، مانند شوان و لینگز و نصر، و گفت‌وگو با افراد مطلع تدوین شده است. اساس کار، یادداشت‌های برگرفته از کتاب سجویک است. نحوه استفاده از این کتاب انتقادی بوده و نگارنده، ضمن بهره‌گیری از تحقیق مفید و منحصربه‌فرد سجویک، نگاه مستقل خود را دنبال کرده است. در متن به تمامی منابع ارجاع داده شده است.

کتاب سجویک با عنوان «بر ضد جهان مدرن: سنت‌گرایی و تاریخ پنهان فکری سده بیستم» در سال ۲۰۰۴ منتشر شد. [۱] مارک سجویک انگلیسی مسلمان و استاد سابق دانشگاه آمریکایی قاهره و استاد کنونی مطالعات اسلامی در دانشگاه آرهوس دانمارک و دبیر «انجمن اروپایی مطالعات باطنی‫گرایی غربی» [۲] و از معدود محققانی است که به‌طور تخصصی در زمینه ترادیشنالیسم کار می‌کند. او دارای وبلاگی در این موضوع است [۳] که از برخی مطالب آن استفاده شد.‬

مارک کاسلو از نزدیکان شوان، بنیان‌گذار و رهبر مریمیه، بود که، به‌همراه چند تن دیگر از نزدیکان شوان در سال ۱۹۹۱ در شهر بلومینگتن (ایالت ایندیانا، آمریکا) جنجال بزرگ قضایی – مطبوعاتی را علیه شوان برانگیختند.

سجویک برای آشنایی با مسائل درونی فرقه مریمیه و گرفتن برخی مدارک با کاسلو دیدارهایی انجام داده است. به‌نوشته کاسلو، سجویک، پس از انتشار کتابش، در مصاحبه‌ای، در پاسخ به این سؤال که آیا ترادیشنالیست است، گفت: «نه، من ترادیشنالیست نیستم، هر چند به برخی نظرات و مواضع ترادیشنالیست‫ها علاقه دارم.»‬

فریتیوف شوان (فریتهیوف شوئون)

کتاب سجویک در دوران هشت ساله پس از انتشار در ایران ناشناخته ماند؛ یعنی به‌رغم اهمیت کتاب فوق برای ایرانیان، که می‌توانست آن را به اثری پرفروش تبدیل کند، نه‌تنها به فارسی ترجمه و منتشر نشد بلکه حتی معرفی کوتاهی از آن به نشریات ایران راه نیافت. به‌علاوه، نشریات انگلیسی‌زبان مربوط به ایران و خاورمیانه و جهان اسلام، که در غرب منتشر می‌شوند، و نشریات فارسی چاپ ایالات متحده آمریکا و بریتانیا، چون ایران‌نامه، که علی‌القاعده باید کتاب سجویک را معرفی کنند، درباره آن سکوت کامل کردند.

سجویک کتاب خود را در فضایی منتشر کرد که از سوی وکلای مریمیه در زیر فشار بود. درباره فشارهایی که فرقه فوق، با استفاده از اهرم‌های قضایی، برای ساکت کردن منتقدان وارد می‌کند توضیح خواهیم داد. به این دلیل، سجویک مجبور شد بخش‌هایی از کتاب را، و تصاویر برهنه‫نگاری‫های شوان و عکس‌های برهنه شوان و مناسک جنسی مریمیان، حذف کند.‬‬

به‌نوشته کاسلو به‌دلیل تهدید از سوی فرقه شوان، کتاب سجویک را قبل از انتشار وکلای انتشارات دانشگاه آکسفورد (ناشر کتاب) با دقت مورد بررسی قرار دادند و شواهد و حقایق مهمی را حذف کردند. «نتیجه، کتابی شد دستکاری شده که بخشی از آن نوشته وکلای ناشر است و بخشی نوشته فرقه شوان.» سجویک در سال ۲۰۰۴، پس از انتشار کتاب، برای کاسلو نوشت که مایکل فیتزجرالد، وکیل فرقه شوان، «من و ناشر، انتشارات دانشگاه آکسفورد، و ویراستار و هر کسی را که در نشر کتاب سهیم باشد، به اقامه دعوی در دادگاه تهدید کرد.» کاسلو منتقد کتاب سجویک است ولی می‌نویسد: سجویک با انتشار این کتاب شهامت نشان داد زیرا فرقه شوان کوشید مانع او شود و او را تهدید کرد، و حتی کوشیدند به زور شغلش را از او بگیرند. «به این دلیل نمی‌توانم به‌خاطر این شهامت سجویک را تحسین نکنم. ایستادگی در مقابل یک فرقه دینی خطرناک کار آسانی نیست.» [۴]

آخرین پژوهش در زمینه مریمیه، کتاب ستاره هومن است به زبان فرانسه که در سال ۲۰۱۰ در میلان در ۶۲۲ صفحه منتشر شد با عنوان «از حکمت جاودان تا پرنیالیسم آمریکایی». [۵] این کتاب رساله پایان‌نامه دکتری ستاره هومن است زیر نظر آنتون فوره.

آنتون فوره [۶] استاد برجسته دانشگاه سوربن در زمینه جریان‌های باطنی‫گرای غربی است که این حوزه مطالعاتی را به رشته دانشگاهی بدل کرد. فوره از بنیان‌گذاران «انجمن اروپایی مطالعات باطنی‫گرایی غربی» در سال ۲۰۰۵ است که هم‌اکنون سجویک دبیری آن را به‌عهده دارد. آن‌گونه که مندرجات وبلاگ سجویک نشان می‌دهد، ستاره هومن از سال ۲۰۰۶ از راهنمایی سجویک برخوردار بوده است. در ۱۷ ژوئن ۲۰۰۶ ستاره هومن به سجویک نوشت:

«در حال حاضر مشغول کار بر روی پایان‌نامه‌ام هستم؛ رساله‌ای که زیر نظر دکتر آنتون فوره از Ecole Pratique des Hautes Etudes (پاریس، فرانسه) تهیه می‌شود. موضوع رساله من پرنیالیسم در محافل روشنفکری ایالات متحده در اواخر سده بیستم و اوائل سده بیست‌ویکم است… من در این زمینه قبلاً کتاب منتشر شده نداشته‌ام. کتاب قبلی منتشر شده من درباره نیچه بوده و ترجمه‌هایی از فرانسه به فارسی…». [۷]

سجویک در ۲۳ ژوئیه ۲۰۱۰ کتاب ستاره هومن را در وبلاگ خود معرفی کرد و در ۱۰ اوت ۲۰۱۲ طلعت هالمان، استاد دانشگاه در آمریکا، ذیل یادداشت سجویک نوشت: «در مکاتبه من با ستاره هومن معلوم شد از او خواسته شده هر مطلب منفی که اعتبار شوان را مخدوش کند حذف شود.» [۸] کتاب ستاره هومن در آوریل ۲۰۱۴ به انگلیسی منتشر شده. [۹] این کتاب نیز، به‌رغم اهمیت آن برای ایرانیان، تاکنون به فارسی ترجمه نشده است.

کتاب مهم دیگر، که می‌تواند به شناخت فرقه‌هایی چون مریمیه کمک کند، «استادان منوّر: آموزگاران غربی در کسوت‫های شرقی» [۱۰] نوشته اندرو راولینسون است درباره غربیانی که در کسوت رهبران فرقه‌های دینی شرقی، اعم از صوفی مسلمان و هندو و بودایی، جای گرفته‌اند. راولینسون نخستین کسی است که سجویک را، در زمان تدریس سجویک در دانشگاه آمریکایی قاهره، با چهره دیگری از شوان، به‌جز چهره‌ای که پیروان یا دوست‌داران شوان ترسیم می‌کنند، آشنا کرد و تصاویر مناسک برهنه شوان را به او داد.‬

کتاب‌های مریمیه در ایران

مسکوت گذاردن هشت ساله کتاب سجویک در حالی است که آثار سیدحسین نصر و پسرش، ولی نصر، به‌سرعت در ایران معرفی و ترجمه و با کیفیت عالی منتشر و در نشریات و وب‌گاه‏‌های پرخواننده تبلیغ می‌شود.

تبلیغ مریمیه در ایران محدود به حسین و ولی نصر نیست و شامل شوان و سایر شخصیت‌های اصلی مریمیه می‌شود. نگاهی به فهرست چند کتاب‌ منتشرشده از شوان به فارسی، یا کتاب‏‌هایی که مشتمل بر مقالات شوان و پیروان اوست، مؤید این ادعاست. این به‌جز کتب و مقالات فراوانی است که در ترویج عقاید شوان و پیروانش در ایران منتشر شده و بر علاقه‌مندان به اصالت‌گرایی اسلامی و سنت‌گرایی اصیل تأثیر گذارده است. باید بیفزاییم که کتاب‌‏های مریمیه در ایران، مانند کتاب‌‏های این فرقه در اروپا و آمریکا، با چاپ بسیار نفیس انتشار می‌‏یابد:

فریتیوف شوئون، شناخت اسلام، ترجمه سید ضیاء‌الدین دهشیری، تهران: مؤسسه مطالعات هنر اسلامی، چاپ اوّل، ۱۳۶۳، ۲۲۸ صفحه.
فریتیوف شوئون، اسلام و حکمت خالده، ترجمه فروزان راسخی، تهران: نشر هرمس و مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدن‌ها، چاپ اوّل، ۱۳۸۴، ۳۱۲ صفحه.
فریتیوف شوئون، عقل و عقل عقل، ترجمه بابک عالیخانی، تهران: نشر هرمس و مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدن‌ها، چاپ اوّل، ۱۳۸۴، ۱۶۶ صفحه.
جام نو و می کهن: مقالاتی از اصحاب حکمت جاویدان، بکوشش مصطفی دهقان، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، چاپ اوّل، ۱۳۸۴، ۵۳۹ صفحه.
رنه گنون و فریتیوف شوئون و لئو شایا، هرمس و زبان مرغان، تهران: جیحون، چاپ اوّل، ۱۳۸۷، ۲۶۰ صفحه.

در اردیبهشت ۱۳۸۸ حسین خندق‏‌آبادی، مدیر «مجموعه سنت‫گرایان» در انتشارات حکمت (تهران) از نشر آثار مهم «سنت‫گرایان» در ۱۵ جلد خبر داد. بعداً، نام این مجموعه به «مجموعه حکمت جاویدان» تغییر کرد. تا آن زمان چهار عنوان از این مجموعه، با کیفیت عالی، منتشر شده بود:‬‬

تیتوس بورکهارت، جهان‌شناسی سنتی و علم جدید، ترجمه حسن آذرکار؛
تیتوس بورکهارت، کیمیا: علم جهان، علم جان، ترجمه گلناز رعدی آذرخشی و پروین فرامرزی؛
رنه گنون، نگرشی به مشرب باطنی اسلام و آیین دائو، ترجمه دل آرا قهرمان؛
رنه گنون، بحران دنیای متجدد، ترجمه حسن عزیزی.

اسامی کتاب‌های بعدی چنین است:

مارتین لینگز، رمز و مثال اعلی، ترجمه فاطمه صانعی؛
تیتوس بورکهارت، مبانی هنر مسیحیت، ترجمه امیر نصری؛
کیت کریچلو، تحلیل مضامین جهان‫شناختی نقوش اسلامی، ترجمه سید حسن آذرکار؛‬
سید حسین نصر، هنر و معنویت اسلامی، ترجمه رحیم قاسمیان؛
کنت اولدمیدو، سنت‌گرایی: دین در پرتو فلسفه جاویدان، ترجمه رضا کورنگ بهشتی؛
تیتوس بورکهارت، فاس: شهر اسلام، ترجمه مهرداد وحدتی دانشمند. [۱۱]

بخش عمده این «سنت‫گرایان»، که انتشارات حکمت، ترجمه و نشر آثار آن‌ها را در دستور کار خود قرار داد، چهره‌های شناخته شده مریمیه هستند که خود را در پشت شهرت گنون و «سنت‌گرایی» پنهان می‌کنند.‬

ناشر فوق اعلام کرد که در انتشار «مجموعه حکمت جاویدان»: «کوشش شده نظر مشورتی دکتر غلامرضا اعوانی، دکتر محمود بینا مطلق، دکتر هادی شریفی، دکتر بابک عالیخانی و دکتر شهرام پازوکی لحاظ گردد.» [۱۲]

تصویر مارک سجویک و کتابش

سجویک و آشنایی با مریمیه

مارک سجویک در «سرآغاز» کتابش نحوه آشنا شدن خود را با مریمیه شرح می‌دهد: [۱۳]

سجویک در دوران تدریس در دانشگاه آمریکایی قاهره و کار در زمینه تاریخ اسلام و سفر به کشورهای مختلف متوجه پیوندی پنهان و مرموز میان گروه قابل توجهی از اساتید دانشگاه و محققان غربی می‌شود که در حوزه اسلام کار می‌کنند؛ و سرانجام در می‌یابد که حلقه اتصال تمامی آن‌ها تعلق به یک طریقت مخفی است که فردی به‌نام فریتیوف شوان رهبر آن است. این طریقت در واقع فرقه‌ای از صوفیان غربی است که در طول بیش از هفتاد سال موجودیت خود هیچ‌گاه حتی نامش، مریمیه، را نیز علنی نکرده است. «و بسیار سخت است کاملاً مخفی نگه‌داشتن همه چیز که صدها نفر در آن دخالت داشته‌اند در بیش از هفتاد سال.»

نخستین بار اندرو راولینسون، استاد انگلیسی بازنشسته ساکن فرانسه، سجویک را با چهره دیگری از شوان آشنا می‌کند؛ چهره‏ای به‌کلی متمایز با آن‌چه شنیده می‌شود. راولینسون نویسنده کتاب «استادان منوّر: آموزگاران غربی در کسوت‫های شرقی» است؛ درباره غربیانی که در کسوت رهبران فرقه‌های دینی شرقی، اعم از صوفی مسلمان و هندو و بودایی، جای گرفته‌اند.‬

از دیدگاه راولینسون، شوان «نه صوفیِ زاهد بلکه شارلاتان» است که قطعاً دیگران را فریب می‌دهد و شاید خود نیز به فریب‫های خویش باور کرده است. راولینسون برای اثبات مدعایش عکس‌هایی از شوان را برای سجویک می‌فرستد؛ عکس‌هایی که شوان را در لباس رئیس قبایل سرخ‌پوست آمریکا نشان می‌دهد در حالی که دختران جوان برهنه، که تنها بیکینی به تن دارند، او را احاطه کرده‌اند. در عکس دیگر، شوان برهنه است و کلاه‫خود وایکینگ‫ها را به سر دارد. در میان عکس‌هایی که راولینسون برای سجویک فرستاد، نقاشی کاملاً برهنه شوان از «مریم باکره»، نامی که غربیان حضرت مریم (ع) را با آن می‌خوانند، نیز وجود داشت.

سجویک حیران می‌شود که چرا گروهی از نویسندگان برجسته غربی در حوزه مطالعات اسلامی باید پیرو مردی باشند که با کلاه پردار سرخ‌پوستی بر سر، کاملاً برهنه عکس می‌گیرد و چنین نقاشی‫های نامتعارفی می‌کشد. [۱۴] به این ترتیب، آشنایی سجویک با کارهای خلاف عرف در فرقه مریمیه آغاز می‌‏شود؛ اعمالی که حداقل از نظر اسلامی خلاف عرف است. [۱۵]‬

سجویک ماجرای عکس‌ها و نقاشی‫های شوان را با آلن گولد [۱۶] مطرح می‌کند. گولد، استاد دانشگاه آمریکایی قاهره، کسی است که اوّلین بار شوان را به سجویک معرفی کرد و کتابی از شوان به او داد. گولد ده‌ها سال در خاورمیانه زندگی می‌کرد و مکرر به عربستان سعودی می‌رفت. [۱۷] گولد با عکس‌ها و نقاشی‫های شوان آشناست و به سجویک می‌گوید امری خلاف قاعده رخ نداده و مشکل از درک ناقص سجویک از «قاعده» است!

سجویک در سفر به ایالات متحده آمریکا برای دیدار با پروفسور حسین نصر به واشنگتن دی. سی. می‌رود. در میان اساتید دانشگاه آمریکایی قاهره علاقه‌مندان به نصر را دیده و کنج‌کاو است او را بشناسد. در زمان سفر از پرینستون به واشنگتن، یکی از دانشجویان سابقش در قاهره به او می‌گوید: «نصر استاد مطالعات اسلامی در “دانشگاه” است؛ مطمئن نیستم چیست ولی بسیار بزرگ‌تر از استاد دانشگاه است، این را فراموش نکن.» سجویک در واشنگتن این را کاملاً حس می‌کند؛ زمانی که از منشی نصر وقت ملاقات می‌گیرد و دفتر کار نصر را می‌بیند که فراتر از دفتر استاد معمولی دانشگاه است. ملاقات انجام می‌شود و نصر برای سجویک توضیح می‌دهد که نظرات گنون و دیگران را نه «گنونیانیسم» بلکه «ترادیشنالیسم» باید نامید زیرا این نظرات را اوولا و شوان بیش‌ از گنون بسط داده‌اند.

این گفته‌ی نصر، بیان‌گر تعلّق او به شوان است و تلاش برای کاستن جایگاه بزرگ فکری گنون، که سایه بزرگ خود را بر امثال شوان و نصر افکنده، و در مقابل ارتقاء جایگاه شوان و خود نصر. سجویک جرئت نمی‌کند از نصر درباره عکس‌ها و نقاشی‫های شوان بپرسد زیرا نصر سخنانی مشابه با گولد درباره «قاعده» می‌گوید و توضیح می‌دهد که «هیچ چیز خلاف قاعده وجود ندارد.»‬

دو سال بعد سجویک به تهران می‌رود و بقایای «آکادمی مُعظَم ترادیشنالیستی» را می‌بیند که نصر در دوران زندگی در ایران آن را اداره می‌کرد و درمی‌یابد که نصر در ایران بسیار بیش از آمریکا نفوذ داشته، نفوذ وی حتی پس از انقلاب تداوم یافته و وی به‌راستی افتخار ملاقات با «مردی بزرگ» را داشته است. [۱۸]

منظور سجویک از «بقایای آکادمی ترادیشنالیستی نصر» انجمن شاهنشاهی فلسفه ایران است که از سال ۱۳۸۰ با نام مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

بارون اوولا و نئوفاشیسم ایتالیا

گفتیم که نصر در دیدار با سجویک، از اوولا و شوان به‌عنوان کسانی نام می‌برد که بیش از گنون «ترادیشنالیسم» را توسعه بخشیدند. تعلّق نصر به شوان روشن است؛ ولی چرا اوولا؟

بارون جولیوس اوولا

بارون جولیوس اوولا [۱۹] اشراف‌زاده سیسیلی، هر چند پس از مطالعه آثار گنون شیفته او شد و به دوست ماسونش، آرتورو رگینی، گفت: گنون «رهبر بی‌رقیب زمانه ماست» [۲۰] هر چند از گنون تأثیر گرفت و علاوه بر ترجمه کتاب «بحران جهان مدرن» گنون به ایتالیایی، در کنار ترجمه کتاب «انحطاط غرب» اشپنگلر، کتاب تأثیرگذار خود را با نام «قیام علیه جهان مدرن» (۱۹۳۴) [۲۱] نگاشت، و هر چند، به‌نوشته هنسن، در مقدمه چاپ جدید کتاب اوولا، به‌عنوان برجسته‌ترین نماینده آراء گنون در ایتالیا شناخته می‌شود، [۲۲] ولی دارای تمایزات اساسی فکری و اخلاقی با گنون بود.

گنون مسلمانی معتقد و مقید بود که تحول فردی از طریق مراقبه را راه نجات غرب می‌دید در حالی که اوولا به تغییر از طریق قدرت سیاسی دل بسته بود. به این دلیل، اوولا به فاشیسم ایتالیا روی آورد با این امید که بتواند دولت موسولینی را به ابزار تحقق آرمان‫هایش بدل کند. این تلاش به بهای توقیف نشریه اوولا تمام شد. به‌دلیل این‌گونه عقاید، کتاب «قیام علیه جهان مدرن» و سایر آثار اوولا در دهه ۱۹۷۰ به یکی از منابع الهام راست‌گرایان افراطی و نئوفاشیست‫های ایتالیا و بمب‌گذاری‌های ایشان بدل شد.

به‌علاوه، اوولا به جادوگری علاقه‌مند بود و در این زمینه مقالاتی منتشر کرد که در سال‌های اخیر به انگلیسی منتشر شده است. [۲۳] او در دهه ۱۹۲۰ محفلی مخفی مرکب از ۱۲ یا ۱۵ نفر در پیرامونش داشت. یکی از اعضای محفل اوولا زنی روس، اصالتاً از یهودیان لهستان، بنام ماریا ناگلوسکا بود. [۲۴]‬‬

ماریا ناگلوسکا

ماریا ناگلوسکا [۲۵] بعدها، در دهه ۱۹۳۰، در پاریس محفلی رازآمیز را اداره می‌کرد که کار آن «جادوی جنسی» [۲۶] بود. «جادوی جنسی» به معنی بهره‌گیری از شهوت جنسی برای دستیابی به قدرت‌های فراطبیعی است. ماریا ناگلوسکا در مناسک جنسی از نمادهای شیطانی استفاده می‌کرد و خود را «زن شیطانی» می‌خواند.

طبق آموزه‌های این زن، شیطان را باید به‌عنوان نیرویی در درون بشر شناخت نه نیرویی خارجی، مخرّب و دشمن انسان. ناگلوسکا می‌گفت: «خرد در خدمت شیطان است.» او شیطان را نماد تمایل بشر به شادی و آزادی معرفی می‌کرد و این‌گونه نوشت:

«برادرانم… انسان آزاد درون تو شیطان است و او می‌خواهد از شادی جاودان بهره‌مند شوی.» [۲۷]

به‌نوشته گارت مدوی، نویسنده تاریخ شیطان‌پرستی، ماریا ناگلوسکا در مناسک فوق برهنه روی میز دراز می‌کشید و مردی جامی را بر روی آلت جنسی او قرار می‌داد و چنین وردی را خطاب به ابلیس می‌خواند:

«ای لوسیفر، می‌خواهم روشن شوم با کمک زنی که می‌داند چگونه به من عشق بورزد…» [۲۸]

ادامه دارد…

نویسنده: عبدالله شهبازی

قسمت بعدی این مقاله

پی‌نوشت‌ها:

۱. Mark Sedgwick, Against the Modern World; Traditionalism and the Secret Intellectual History of the Twentieth Century, Oxford University Press, 2004, 384 pages.
2. The European Society for the Study of Western Esotericism (ESSWE)
http://www.esswe.org/#p/about-us.html
http://en.wikipedia.org/wiki/European_Society_for_the_Study_of_Western_Esotericism
3. http://traditionalistblog.blogspot.nl/
4. Mark Koslow, “The Spiritual Fascism of Rene Guenon and His Followers” and “Telling Truth to Power.”
5. Setareh Houman, De la philosophia perennis au pérennialisme américain, Milan: Archè, ۲۰۱۰.

بنگرید به: ف. ر.، «از حکمت جاویدان تا پرنیالیسم آمریکایی»، جهان کتاب، سال پانزدهم، شماره ۱۰-۱۲، دی – اسفند ۱۳۸۹، صص ۱۰۶-۱۰۷.

۶. Antoine Faivre (b. 1934)

بنگرید به زندگی‫نامه آنتون فوره در وب‌گاه رسمی «انجمن اروپایی مطالعات باطنی‫گرایی غرب»، و نیز در ویکی‌پدیای انگلیسی:‬‬

http://www.esswe.org/#members/41/index.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Antoine_Faivre

۷. http://traditionalistblog.blogspot.nl/2006/06/research-announcement-us-perennialism.html
8. http://traditionalistblog.blogspot.nl/2010/07/intellectual-history-of-traditionalism.html
9. Setareh Houman, From the Philosophia Perennis to American Perennialism, Chicago: Kazi Publications, 2014, 466 pages.
10. Andrew Rawlinson, The Book of Enlightened Masters: Western Teachers in Eastern Traditions, Chicago: Open Court, 1997.

۱۱. وب‌گاه انتشارات حکمت، ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۲.

http://hekmat-ins.com/bookcategory.aspx?request=traditionalist

۱۲. «انتشار آثار مهم جریان سنت‌گرایی»، باشگاه اندیشه، ۳۰ تیر ۱۳۸۷.

http://www.bashgah.net/fa/content/show/23020

۱۳. Sedgwick, Against the Modern World, pp. 3-17.
14. ibid, p. 9.
15. ibid, p. 10.
16. Alan Gould
17. ibid, p. 8.
18. ibid, p. 10.
19. Baron Julius Evola [Giulio Cesare Andrea Evola] (1898-1974)
20. ibid, p. 98.
21. Julius Evola, Revolt against the Modern World, Translated by Guido Stucco, Rochester, Vermont: Inner Traditions International, 1995.
22. H. T. Hansen, “A Short Introduction to Julius Evola”, ibid, p. ix.
23. Julius Evola, Introduction to Magic: Rituals and Practical Techniques for the Magus, Rochester, Vermont: Inner Traditions International, 2001.
24. Sedgwick, ibid, p. 103.
25. Maria de Naglowska (1883-1936)
26. Sexual Magic
27. Maria de Naglowska, Advanced Sex Magic: The Hanging Mystery Initiation, Rochester, Vermont: Inner Traditions, 2011, p. 81.
28. Gareth J. Medway, Lure of the Sinister: The Unnatural History of Satanism, New York University Press, 2001, p. 19.

مارک سجویک ، مارک سجویک ، مارک سجویک ، مارک سجویک ، مارک سجویک

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

… … …