رومیان و یهود : تخریب دوم معبد

در سال ۶۳ پیش از میلاد، کشور یهودا – پس از آن‌که دوره‌ای از حکومت ایرانیان، یونانیان، بطالسه مصر، سلوکیان سوریه و سرانجام در پی قیام مکّابیان دوره‌ای از استقلال و سپس اختلاف را گذرانده بود – تحت سلطه رومیان درآمد. تخریب دوم معبد

نخستین حاکم این مستعمره هیرکانوس دوم بود که در زمان او اداره امور عملاً در دست شخصی یهودی شده و نیرنگ باز (۱) به نام آنتی پاتر بود. پس از قتل آنتی پاتر، فرزندش به نام هیرودیس در طی شورش و جنگی طولانی در سال ۳۷ پیش از میلاد حاکم یهودا شد. این شورش‌ها و اعتراضات ادامه داشت تا در سال ۶۶ میلادی و در زمان نرون قیصر روم، شورشی فراگیر از سوی یهودیان آغاز شد. نرون نیز سردار خود وسپاسیان را مأمور سرکوب این شورش کرد. در اثنای جنگ و فتح اورشلیم خبر فوت نرون و جانشینی وسپاسیان به او رسید و وی به امید دست‌یافتن به مقام امپراتوری به سوی روم شتافت، که البته چنین نیز شد.

در اینجا حادثه‌ای اتفاق می‌افتد که همچون دیگر مقاطع سرنوشت‌ساز قوم یهود قدری تأمل‌برانگیز می‌نماید. در جریان شورش و جنگ، یکی از دانشمندان یهود به نام ربان یوحانان بن زکای که مخالف جنگ و طرفدار صلح با رومیان بود، با ترفندی جالب و در تابوتی به‌عنوان جنازه از اورشلیم خارج می‌شود. در آن مقطع قنائیم (۲) برای حفظ جان مردم و جلوگیری از کشته شدنشان به دست رومیان از خروج مردم از شهر ممانعت می‌کردند و تنها راه خروج، بهانه دفن مردگان در خارج از شهر بود.

به هر حال با خروج از شهر، نخستین اقدام وی حضور در اردوگاه رومیان و ملاقات با وسپاسیان بود. نکته تأمل‌برانگیز این ملاقات این است که وی در جریان این دیدار چندین بار وسپاسیان را اعلیحضرت امپراتور خطاب می‌کند و پس از رسیدن خبر فوت نرون – که ظاهراً در همان مجلس اتفاق می‌افتد – وسپاسیان حضور وی را به فال نیک گرفته و با درخواست وی مبنی بر در امان ماندن شهر کوچک یونه (یاونه) و دانشمندان و دانشجویان آن بلافاصله موافقت می‌کند. این چنین بود که یونه به جای اورشلیم قرار گرفت. این‌که آیا خطاب امپراتور در آن ملاقات تنها اتفاقی بوده یا خبر از آگاه بودن یوحانان از مرگ نرون یا حتی دست‌داشتن این حزب در آن می‌دهد، موضوعی است که تحقیق بیشتری را می‌طلبد، اگرچه با سابقه بازی‌های این حزب کاملاً سازگار می‌نماید.

برده شدن اشیای معبد و منورای آن در تصویر هلال پیروزی تیتوس در رم

به هر حال وسپاسیان پس از رسیدن به مقام امپراتوری، پسر خود تیتوس را مأمور به ادامه جنگ ساخت تا سرانجام در سال ۷۰ میلادی اورشلیم محاصره شد و سپس سقوط کرد. در جریان این هجوم، وقایع حمله بخت‌النصر دوباره تکرار شد. معبد به آتش کشیده شد و شمار زیادی از یهودیان کشته و عده بسیاری نیز به اسارت درآمدند. برخی از نویسندگان یهودی شمار کشتگان یهود در این نبرد را بیش از یک میلیون نفر و شمار اسرا را در حدود یکصد هزار نفر دانسته‌اند. (۳)

این‌گونه آمار دروغ نه در تاریخ این قوم بی‌سابقه بود و نه پس از آن متوقف شد؛ مظلوم‌نمایی‌هایی که کشورگشایی‌های بی‌سر و صدای این حزب را تحت پوشش خویش موجّه جلوه می‌داد و نهایتاً منجر به شکل‌گیری دولتی صهیونیستی در فلسطین شد، و همچنان ادامه دارد.

البته در این مظلوم‌نمایی‌ها نباید این نکته را نیز از نظر دور داشت که برای حزب شیطان کشته شدن تعدادی یهودی مؤمن واقعی – که همواره در هر دینی وجود دارند و خداوند نیز در قرآن کریم، دین موسای کلیم علیه‌السّلام را خالی از آنان نمی‌داند (۴) – چندان مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه با توجه به روابط میان شیطان و اولیائش، کشته شدن اعضای حزب نیز خیلی موضوع را پیچیده نمی‌نماید. شیطان با اصل وجود انسان مخالف است و در پی نابودی همه افراد این نوع اعم از مؤمن و کافر می‌باشد. سخن در اغراق و ارائه آمار دروغ و سوءاستفاده از آن است که در این حزب رواج کامل دارد.

پس از این واقعه – به استثنای سه سال استقلال و حکومت یهودی از ۱۳۲ تا ۱۳۵- اورشلیم و حتی یونه کاملاً از دست یهود در آمد و این آغاز آوارگی ظاهری آنان در جهان، و جهان‌گشایی آنان در باطن بود.

در این جریان آنان ابتدا به جلیل در فلسطین و سپس با استقرار مسیحیت در دربار امپراتوری روم در دوران کنستانتین، به بابلِ تحت سلطه اشکانیان، و سرزمین حجاز مهاجرت دوباره کردند و در این سرزمین‌های راهبردی بیش از پیش مستقر شدند. با ظهور ساسانیان و حاکمیت دین زرتشت بر دربار، یهودیان به ظاهر از سرزمین‌های تحت سلطه ایران نیز رانده شدند و این‌بار بزرگترین تجمع را در اندلس اسلامی تشکیل دادند و بدین‌شکل وارد اروپای غربی شدند. در این خصوص در آینده بیشتر سخن خواهیم گفت.

ادامه دارد…

قسمت قبلی این مقاله ؛ قسمت بعدی این مقاله

پی‌نوشت‌ها:
1- سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، یهودیت، ص ۲۱۳.
2- آرمان این فرقه مبارزه با سلطه روم بود. آنان قیام با شمشیر را واجب دانسته، در پی آزادسازی یهودا از سلطه رومیان و استقلال آن بودند. این گروه در حدود سال ۶ پیش از میلاد به وجود آمدند و قیام های متعددی را ترتیب دادند.
3-سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، یهودیت، ص ۲۲۸.
4- سوره آل عمران، آیه ۱۹۹: وَ إِنَّ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَمَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکُمْ وَ مَا أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ خَاشِعِینَ لِلَّهِ لاَ یَشْتَرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ ثَمَناً قَلِیلاً أُولئِکَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ إِنَّ اللَّهَ سَرِیعُ الْحِسَابِ‌
و از اهل کتاب، کسانی هستند که به خدا، و آنچه بر شما نازل شده، و آنچه بر خودشان نازل گردیده، ایمان دارند؛ در برابر (فرمان) خدا خاضعند؛ و آیات خدا را به بهای ناچیزی نمی فروشند. پاداش آنها، نزد پروردگارشان است. خداوند، سریع الحساب است. (تمام اعمال نیک آنها را به سرعت حساب می کند، و پاداش می دهد).

منبع: محمدهادی همایون ؛ تاریخ تمدن و ملک مهدوی، تهران: نشر دانشگاه امام صادق (ع) و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ اول ۱۳۹۰.

تخریب دوم معبد ، تخریب دوم معبد

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

… … …