…و احمد همه‌ی ملل خواهد آمد!

محمد (ص) در تورات و انجیل (قسمت اول) احمد

[بر اساس آنچه که در کتاب مقدس آمده:] حدود ۲ قرن پس از سقوط پادشاهی اسرائیل که در بت‌پرستی و اصرار در گناه‌کاری فرو رفته بود و پس از آن‌که همه‌ی افراد اسباط ده‌گانه به آشور تبعید شدند، کلدانی‌ها معبد سلیمان را با خاک یکسان کردند و گروه‌هایی از قبایل یهودا و بنیامین که از قتل‌عام جان سالم بدر برده بودند، به بابل منتقل شدند.

پس از هفتاد سال اسارت در بابل به یهودیان اجازه داده شد که به موطن خود بازگردند و کوروش، پادشاه پارسیان برای بازسازی شهر و هیکل (معبد) تخریب شده‌ی یهود، اختیارات لازم به آنان اعطا کرد. هنگامی که بنیاد خانه‌ی جدید خدا گذارده می‌شد، فریاد شادی جوانان قوم یهود به آسمان می‌رفت و پیرمردان و پیرزنان که شکوه و جلال معبد قبلی سلیمان را به چشم دیده بودند، به تلخی می‌گریستند. در چنین لحظه‌ی روحانی تکان دهنده‌ای بود که خداوند قادر متعال، خدمتگزار خود، حَجّی نبی را بر آنان فرستاد تا این پیام تسکین‌بخش را به آن جماعت مغموم ابلاغ کند:

«خداوند لشگرها (۱) می‌فرماید که تمامی ملل (طوائف) را تکان خواهم داد و حِمَدَه‌ی همه‌ی ملت‌ها خواهد آمد و من این خانه را مملو از جلال خواهم کرد. خداوند لشگرها می‌فرماید که نقره از آن من است و طلا از آن من است. خداوند لشگرها می‌فرماید که: خانه‌ی آخرین من از خانه‌ی اولین من جلال و عزت عظیم‌تری خواهد داشت و خداوند لشگرها می‌فرماید که در این مکان به شما شالوم خواهم بخشید.» (۲)

آیه‌های فوق‌الذکر را از روی یک نسخه‌ی آرامی کتب مقدسه ترجمه کرده‌ام ولی اکنون برای مقایسه به یک نسخه‌ی انگلیسی تورات و انجیل روی می‌آوریم. در اینجا ملاحظه می‌کنیم که کلمات عبری «حَمِدَه» و «شالوم» را به ترتیب به desire (آرزو، میل و…) و Peace (صلح، آشتی و…) ترجمه کرده‌اند!

مفسران یهودی و عیسوی همگی اهمیت فوق‌العاده‌ای برای وعده‌های دوگانه‌ی مذکور در این پیشگویی پیامبر بنی‌اسرائیل، قائل شده‌اند. هر دو گروه کلمه‌ی «حَمِدَه» را نوعی پیشگویی مبنی بر آمدن یک «مسیحا» دانسته‌اند. در واقع نیز نظر هر دو گروه درست است، زیرا پیشگویی شگفت‌انگیز مذکور در چارچوب فرمول توراتی سوگند خوردن خداوند مطرح است که در آن جمله‌ی «خداوند لشکرها می‌فرماید» چهار بار تکرار می‌شود.

حال اگر در این پیشگویی کلمات «حمده» و «شالوم» را به معانی تجریدی آنها مانند «آرزو و میل» و «صلح و آشتی» بگیریم، در آن‌صورت پیشگویی شگفت‌انگیز مذکور صرفاً به یک نوع میل و آرزوی کلّی نامفهوم تبدیل می‌شود. اما اگر قرار باشد که پیشگویی الهی مذکور را جدی تلقی کنیم، باید کلمه‌ی «حَمِدَه» را به‌صورت «اسم ذات» یعنی یک شخص معین با واقعیت مشخص در نظر آوریم و «شالوم» را نیز نه فقط یک شرط کلی بلکه یک نیروی واقعی و زنده و فعال و یک دین مطلقاً مستقر بدانیم.

بنابراین اگر پیشگویی یک پیغمبر خدا را به حدود یک کلی‌بافی بی‌معنی تنزل ندهیم، عقلاً و منطقاً باید اعتراف کرد که پیشگویی مذکور در شخص احمد صلی ‌‌الله‌ علیه و آله و در استقرار اسلام به حقیقت پیوسته است.

اما قبل از آن‌که تحقّق پیشگویی مذکور را به اثبات رسانیم، باید اطلاعاتی هر چند مختصر درباره‌ی ریشه‌شناسی کلمات دوگانه مهم مذکور در این پیشگویی در اختیار خواننده قرار دهیم:

الف) «حَمِدَه»

اصلی عبری جمله‌ی حاوی این کلمه چنین است: «وِیَوُو حِمدَث کُل هَگّوئیم» که ترجمه‌ی تحت‌اللفظی آن چنین می‌شود: «و خواهد آمد حِمَدَیِ تمام ملل». صدای «h» نهایی در هر دو زبان عبری و عربی در حالت مالکیت به ترتیب به «ث» و «ة/ت» تبدیل می‌شود. این کلمه از یک ریشه‌ی قدیمی عبری (و دقیق‌تر بگوییم آرامی) بصورت ḥmd (که معمولاً حِمِد تلفظ می‌شود) مشتق گردیده است. در زبان عبری معنای معمول حِمِد «شهوت، اشتها، آروز و میل و اشتیاق شدید و طمع» است. نهمین فرمان از «ده فرمان» حضرت موسی (ع) از این قرار است:
«لُو تَحمُد ایش رِئِیخَه»، یعنی: «طمع مکن در زن همسایه‌ات»

در زبان عربی فعل حَمَد از همان ریشه‌ی سامی hmd به معنای «ستایش کردن» آمده است و البته چه چیزی می‌تواند ستود‌ه‌تر و متعالی‌تر از آن چیزی باشد که به شدیدترین وجه مورد آرزو و طلب و اشتیاق و خواهش است؟ به هر حال، صرف‌نظر از آن‌که کدامیک از معانی را بپذیریم، در این‌که احمد، شکل عربی حِمَدَه در زبان عبری است، جای کوچک‌ترین تردیدی نیست.

قرآن کریم می‌فرماید که عیسی (ع) به بنی‌اسرائیل بشارت داد که «پیغامبری بنام احمد از جانب خداوند خواهد آمد» (۳). در انجیل یوحنّا که به زبان یونانی نوشته شده، بجای حِمَدَه از کلمه‌ی Paracletos (فارقلیط) استفاده شده که یک کلمه‌ی ترکیبی ساختگی در ادبیات کلاسیک یونان است و به آسانی می‌توان حدس زد که در اصل این کلمه در ترجمه‌های اوّلیه به زبان یونانی Periclytos (فِریقلیط) بوده که دقیقاً به معنای «بس ستوده، برگزیده و متعالی» و معادل حِمَدَه یا حمیدَه در زبان آرامی است و مسلماً همان کلمه‌ای است که عیسی (ع) بر زبان آورده است. اما چون تاکنون انجیلی به زبان مادری عیسی (ع) به دست نیامده، ناگزیر باید این نکته را به اثبات رساند و تحریف‌کنندگان را رسوا کرد.

ب) «شالوم»

در مورد ریشه‌شناسی و اهمیت و برجستگی کلمات شالوم، شلامَه و اشکال عربی آن یعنی سلام و اسلام، نیازی نیست که خواننده را با بحث‌های مفصل زبان‌شناختی خسته کنیم زیرا همه‌ی زبان‌شناسان و کارشناسان زبان‌های سامی می‌دانند که شالوم و اسلام هر دو از یک ریشه‌ی واحد مشتق شده و هر دو به معنای «صلح، تسلیم و رضامندی» است.

شالوم

اکنون که توضیح مختصری پیرامون ریشه‌ی لغات مذکور در اختیار خواننده قرار داده‌ایم، باید پیشگویی حَجّی نبی ‌را مجدداً مورد بررسی قرار داد. برای کمک به درک بهتر و عمیق‌تر مسأله، پیشگویی دیگری را از آخرین کتاب توارت که بنام مَلاکی نبی است، نقل می‌کنیم.

«بهوش باشید که رسول خدا را خواهم فرستاد و او راه را در برابرم آماده خواهد ساخت، او ناگهان به هیکل خواهد آمد؛ سَروری است که آرزویش را دارید و رسول میثاق است که از او شادمان خواهید شد. خداوند لشگرها می‌فرماید که بدانید که او می‌آید.» (۴)

و اکنون این پیشگویی‌ها و الهاماتِ ظاهراً اسرارآمیز را با خرد نهفته در آیات مقدس قرآن مقایسه کنید:

«پاک و منزّه است خدائی که شبی بنده‌ی خود (محمد صلی ‌الله ‌علیه و آله‌) را از مسجد الحرام به مسجد الاقصی که پیرامونش را مبارک و پرنعمت ساخت، سیر داد.» (۵)

این اسناد دوگانه‌ی مندرج در تورات نشان می‌دهد که منظور از شخصی که ناگهان به معبد خواهد آمد محمّد (ص) است نه عیسی (ع) و استدلالی که ذیلاً خواهیم آورد، باید برای هر ناظر بی‌طرف کاملاً قانع کننده باشد:

۱) قرابت و رابطه میان دو واژه‌ی چهار حرفی «حِمَدَه» و «احمد» و شناسایی ریشه‌ی ḥmd که هر دو کلمه از آن مشتق شده‌اند، کوچک‌ترین تردیدی باقی نمی‌گذارد که موضوع جمله‌ی «… و حِمَدَه‌ی تمام ملّت‌ها خواهد آمد» کسی جز احمد یعنی محمد (ص) نیست. از سوی دیگر کوچک‌ترین رابطه و شباهتی میان حِمَدَه و اسماء مختلف عیسی، مسیح، نجات‌دهنده و غیره نیست و حتی یک حرف صامت از کلمه‌ی حمده در هیچ‌یک از اسماء مذکور به چشم نمی‌خورد.

۲) حتی اگر گفته شود که حِمَدَه‌ی عبری یک «اسم معنی» و به معنای «آرزو، صلح، ستایش، مرغوبیت و…» است، باز هم بحث در جهت استدلال ما حرکت خواهد کرد زیرا کلمه‌ی عبری مذکور از لحاظ معنایی نیز مشابه و در واقع مترادف کلمه عربی حَمد است. بنابراین از هر دو زاویه‌ی ریشه‌شناسی یا معناشناسی که کلمه‌ی مذکور را در نظر بگیریم، رابطه‌ی مطلق آن با کلمات احمد و محمد اثبات می‌شود و نیز فقدان ارتباط آن با عیسی یا مسیح.

اگر قدّیس جروم (۶) و قبل از او مترجمین نسخه‌ی بطلمیوسی تورات (۷)، همان کلمه‌ی اصلی «حِمَدَه» را حفظ کرده بودند و بجای آن کلمه‌ی لاتینی Cupiditas یا کلمه‌ی یونانی Euthymia را قرار نداده بودند، به احتمال زیاد مترجمین جمیز شاه انگلیسی نیز همان کلمه اصلی حِمَدَه را در نسخه به اصطلاح معتبر خود (۸) حفظ می‌کردند و «انجمن بریتانیایی و خارجی کتاب مقدّس» (۹) نیز در ترجمه‌ی تورات و انجیل به دیگر زبان‌های جهان از سرمشق آنها پیروی می‌نمود.

زروبابل؛ تجدیدکننده‌ی بنای معبد دوم در اورشلیم

۳) طبق پیشگویی مَلاکی نبی، معبدِ زروبابل (۱۰)، می‌بایستی از معبد سلیمان شکوه و جلال بیشتری داشته باشد زیرا آن رسول یا پیغامبر که به صفت Adonai یعنی «سرور، آقا یا سید» پیامبران دیگر مزین است، ناگهان به این معبد سفر خواهد کرد، عیناً به همان صورت مذکور در قرآن که محمد (ص) در سفر شبانه‌ی اعجازآمیز خود (معراج) از آن بازدید کرد.

هیرود کبیر (۱۱) معبد زروبابل را تعمیر یا تجدید ساختمان کرد. و عیسی (ع) در دوران زندگی خود کراراً به این معبد رفته و با حضور مقدس خود بدان شرف و افتخار بیشتر بخشیده بود و اصولاً در گذشته نیز همواره حضور پیامبران مختلف خداوند در این معبد بر شأن و جلال این مکان مقدس می‌افزود. بنابراین هیچ‌گونه عامل «ناگهانی بودن» در رفت و آمدهای مکرر عیسی (ع) به این معبد وجود ندارد.

دست‌کم باید به این نکته‌ی کوچک اعتراف کرد که در اناجیل مختلف ضمن شرح و توصیف بازدیدهای عیسی (ع) از این معبد و تعلیم دادن دیگران در آن، کوچک‌ترین ادعایی مبنی بر آن‌که عیسی (ع) در این ملاقات‌ها توانسته حتی یک نفر را پیرو نظرات خود سازد، وجود ندارد. در واقع همه‌ی گزارش‌ها حاکی از آن است که کلیه‌ی بازدیدهای عیسی (ع) از معبد، به بحث و جدل و داد و فریاد با کاهنان و فریسیان و کاتبان ختم شده است و نیز باید افزود که عیسی (ع) نه تنها باعث استقرار صلح در این معبد یا در جهان نشد (چنان‌که در اناجیل متّی، باب ۲۴، مرقس، باب ۱۳ و لوقا، باب ۲۱ مذکور است) بلکه حتی پیشگویی کرد که این معبد تخریب و نابود خواهد شد (انجیل متّی باب ۳۴ و غیره) و این حادثه ۴۰ سال بعد بدست لژیون‌های وحشی روم همزمان با پراکنده کردن نهایی یهودیان در سراسر جهان به تحقّق پیوست.

هیرود کبیر؛ پادشاه و والی یهودیه از سوی امپراتوری روم

۴) احمد (ص)، چنان‌که قرآن می‌فرماید در جریان سفر شبانه‌ی خود از محل مقدسِ این معبد تخریب شده بازدید کرد و در آنجا طبق سنت مقدس خود، در حضور همه‌ی پیامبران به نماز و ستایش خداوند متعال پرداخت و در آن لحظه بود که الله «محیط این معبد را متبرک ساخت» و «آیات و اسرار غیب خود را» به خاتم پیغمبران آشکار کرد. وقتی موسی (ع) و الیاس توانسته باشند تغییر هیئت دهند و جسماً در قلل جبال حضور پیدا کنند، بدیهی است که آنان و هزاران پیامبر دیگر می‌توانسته‌اند در محیط معبد در بیت‌المقدس حضور یابند. در جریان همین «آمدن ناگهانی» محمد به «معبد خدا» (صحیفه‌ی ملاكی نبی، فصل ۳، آیه ۱) بود که خداوند آن را «مملو از شکوه و جلال» ساخت. (حجّی نبی، باب ۲).

به عقیده‌ی این ذره‌ی بی‌مقدار، فقط همین واقعیت که آمنه بیوه‌ی عبدالله برای نخستین‌بار در تاریخ بشریت، صفت احمد را بعنوان اسم خاص بکار می‌برد و فرزند یتیم خود را احمد می‌نامد، بزرگترین پدیده‌ی اعجازآمیز در اثبات اسلام است.

پی‌نوشت‌ها:
1. یهُوَه صبایوت.
2. حَجّی نبی، فصل۲، آیات۷-۹
3. قرآن كریم، س۶۱، آیه۶:
«وَإِذْ قَالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیمَ یا بَنِی إِسْرَائِیلَ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیكُم مُّصَدِّقًا لِّمَا بَینَ یدَی مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ یأْتِی مِن بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ…».
4. کتاب ملاکی نبی، فصل۳، آیه‌ی۱.
5. قرآن كریم، س۱۷، آیه۱:
«سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَیلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِی بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِیهُ مِنْ آیاتِنَا».
6. مترجم کتاب مقدس به زبان لاتین.
7. ترجمه‌ی یونانی تورات (نسخه سبعینیه) که به‌دست ۷۰ تن از مترجمین مذهبی در دوران حکومت بطلمیوس فیلادلفوس انجام گرفت و در زبان‌های اروپایی نسخه‌ی Septuagint (نسخه‌ی هفتاد مترجم) نامیده می‌شود.

۸. The Authorized king James Version
9. British a Foreign Bible Society

۱۰. Zorobabel یا Zerubbabel از رهبران و سرداران بنی‌اسرائیل (صحف عذراء، حجّی و زکریا).
11. Herod یا هرودیس.

منبع: اسقف داود بنیامین ، محمد (ص) در تورات و انجیل ، ترجمه فضل‌الله نیک‌‌آیین ، نشر نو، چاپ اول ۱۳۶۱.

احمد ، احمد ، احمد ، احمد ، احمد

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

… … …