سایان‌ها ؛ بازوی عملیاتی موساد

سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل همواره به دنبال جاسوسی، خرابکاری، ترور، توسعه روابط مخفیانه ویژه و اموری از این قبیل برای حفظ امنیت اسرائیل در سراسر نقاط جهان بوده‌اند. یکی از راه‌هایی که موساد در این راستا از آن سود جسته است، استفاده از سایان‌ها می‌باشد. سایان‌ها یهودیان داوطلب کمکی هستند که در اقدامات عملیاتی موساد به کمک آن شتافته و توانایی‌های خود را در راه خدمت به این سازمان دریغ نکرده‌اند.

«سایانیم» که واژه مفرد آن سایان می‌باشد، در لغت به معنی «کمک‌رسان» و «دستیار» می‌باشد که به آن دسته از یهودیان داوطلب کمکی که در خارج از اسرائیل زندگی کرده و عضو موساد نیستند اطلاق می‌گردد. از این یهودیان خواسته می‌شود بدون هیچ سؤالی موساد را در مسیر اهدافش در کشور‌های خارجی یاری رسانند. سایان‌ها کارهایی از قبیل مراقبت پزشکی، مهیا کردن پول، تدارکات و جمع‌آوری اطلاعات برای موساد انجام می‌دهند. (۱)

نشان سازمان موساد اسرائیل

سایانیم بخش مهم و بی‌همتایی از عملیات موساد می‌باشند. سایان‌ها باید صددرصد یهودی باشند و هرچند شهروند اسرائیل به حساب نمی‌آیند اما بسیاری از آنان از طریق بستگانشان با اسرائیل در ارتباطند.

جاکوب کوهن نویسنده فرانسوی و یهودی مراکشی‌الاصل در یک مقاله درباره سایان‌ها می‌نویسد:

«آنها یهودیان ملی‌گرایی هستند که در راستای استفاده از تخصص‌شان به خدمت موساد و سایر نهاد‌های یهودی صهیونستی در می‌آیند. تأسیس این شبکه به دهه پنجاه قرن گذشته بازمی‌گردد و هدف از تشکیل آن، انجام عملیات‌های گسترده‌ی اطلاعاتی و تبلیغاتی برای رژیم صهیونستی و انتقال یهودیان سراسر جهان به سرزمین‌های اشغالی بوده است.» (۲)

جاکوب کوهن نویسنده فرانسوی یهودی

سایان‌ها نقش‌های بسیار متفاوتی بازی می‌کنند. مثلاً یک سایان که در آژانس کرایه اتومبیل کار می‌کند می‌تواند در اجاره‌ی یک اتومبیل بدون نیاز به کامل کردن اسناد لازم به موساد کمک کند. یک سایان که در آژانس مسکن مشغول به کار است می‌تواند بدون برانگیختن سوء ظن، خانه‌ای را برای عوامل موساد اجاره کند. یک سایان اگر در بانک کار کند حتی در نیمه شب هم امکان فراهم کردن پول را دارد و پزشکی که در شمار سایان‌ها است می‌تواند زخم یک گلوله را بدون گزارش کردن به پلیس درمان کند.

هدف از سایانیم این است که گروه وسیعی از یهودیان در دسترس باشند تا به هنگام نیاز، به موساد کمک کنند و دهان خود را بسته نگه دارند. به این افراد تنها هزینه‌هایی که متحمل می‌شوند پرداخت می‌شود.

اصولاً خطری از جانب سایان‌ها موساد را تهدید نمی‌کند، چرا که اطلاعات طبقه‌بندی شده در اختیار آنان قرار نمی‌گیرد. اما در صورت برملاشدن آنان و صدمه رسیدن به آنان، موساد اهمیتی به این موضوع نمی‌دهد و اگر کسی در این مورد چیزی بپرسد جواب این است که:

«بدترین چیزی که ممکن است بر سر این یهودیان بیاید چیست؟ همه‌شان به اسرائیل خواهند آمد و چه بهتر»! (۳)

عملاً موساد برخلاف سرویس‌های اطلاعاتی پرجمعیتی مثل CIA و MI6 از افراد کم‌تری در عملیات‌های اطلاعاتی خود بهره می‌گیرد. برای مثال یک ایستگاه متعلق به CIA در یک کشور خارج از آمریکا، برای انجام عملیات اطلاعاتی بیش از صد نفر از نیروهای اطلاعاتی خود را درگیر می‌کند ولی این میزان برای موساد در هر ایستگاه کمتر از ده نفر می‌باشد؛ زیرا موساد به‌جای نیرو‌های اطلاعاتی از افراد دیگری بهره می‌جوید. در اینجا سایان‌ها هستند که به کمک موساد شتافته و با همکاری‌های خود در تسریع عملیات آنها را یاری می‌دهند. سایان‌ها الزاماً نیازی به دانستن طرح کامل عملیات ندارند و صرفاً آنچه را که عوامل موساد از آنان می‌خواهند انجام می‌دهند. (۴)

در فرهنگ موساد همه‌ی کشور‌های عرب «کشور‌های هدف» و همه‌ی کشور‌هایی که موساد در آنها ایستگاه دارد «کشور‌های پایگاه» نامیده می‌شوند. طبیعتاً موساد توانایی ایجاد پایگاه در تمامی کشور‌های هدف را ندارد، ولی این بدان معنا نیست که نمی‌تواند در آن کشورها منبع اطلاعاتی اجیر کند. فرض کنید متخصصین فنی از یک کشور هدف مثل عراق برای یک نشست علمی در یک کشور پایگاه مثل فرانسه گرد هم آمده باشند و یا افرادی بلندپایه از کشور سوریه برای یک میتینگ سیاسی در اروپا حضور داشته باشند؛ موساد برای اجیر کردن منبع اطلاعاتی از بین این افراد دست به کار می‌شود و به پایه‌ریزی عملیات اطلاعاتی اقدام می‌کند ولی از آنجایی که موساد از نیروهای اطلاعاتی محدودی برخوردار است، برای جبران این امر از سایان‌های ساکن در کشور پایگاه کمک می‌گیرد تا در حد توانایی خود به انجام این عملیات کمک کنند.

نمونه‌ی چنین فعالیتی را می‌توان در عملیات ابوالهول (Sphinx) موساد در فرانسه مشاهده کرد. موساد در این عملیات توانست با کمک گسترده‌ی سایان‌ها، یکی از متخصصان فنی برنامه‌ی هسته‌ای صدام را در کشور فرانسه شناسایی کرده و با اجیر کردن او از محل دقیق نیروگاه‌های هسته‌ای عراق با خبر شود و آن مناطق را بمباران کند.

نقشه‌ی عملیات ابوالهول موساد و مسیر رفت و برگشت هواپیماها

بنا به گفته ویکتور استروفسکی (Victor Ostrovsky) در سال ۱۹۹۰ هزاران نفر از این نوع حامیان (سایان‌ها) در سراسر جهان وجود داشته‌اند. مثلاً تنها در لندن ۲۰۰۰ حامی فعال وجود داشته و ۵۰۰۰ نفر نیز در لیست حامیان بوده‌اند.

حتی آمریکا نیز از گزند اسرائیل در برگزیده شدن به عنوان کشور پایگاه در امان نمانده و اسرائیل به ایجاد ایستگاه و جمع‌آوری اطلاعات در این کشور نیز اقدام نموده است. این موضوع با دستگیر شدن جاسوس اسرائیل در ایالات متحده در سال ۱۹۸۷ افشا شد.

جاناتان پولارد (Jonathan Pollard)، یک یهودی تابع آمریکا که در بخش اطلاعات نیروی دریایی آمریکا کار می‌کرد، اسرار نظامی شوروی، پاکستان، سوریه، و لیبی که سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا گردآوری کرده بودند را توسط یک نظامی اسرائیلی در اختیار رژیم اسرائیل قرار داد و پس از دستگیری به حبس ابد محکوم شد. (۵)

همسر جاناتان پولارد در گفتگویی با شبکه CBS News اظهار کرده که همسرش کاری که واقعاً از او انتظار می‌رفت را انجام داده و این وظیفه‌ی اخلاقی او به عنوان یک یهودی بوده است. (۶)

جاناتان پولارد جاسوس اسرائیل در ایالات متحده

اسرائیل تلاش‌های ناموفق زیادی در راستای آزادی او انجام داد و حتی در سال ۱۹۹۵ به او حق شهروندی اعطا کرد. در برابر اتهامات جدید جاسوسی اسرائیل علیه آمریکا، یکی از سران اطلاعاتی اسرائیل ماجرای پولارد را درسی برای اسرائیل دانسته که پس از آن هرگز به فکر جاسوسی علیه آمریکا نیفتاده است، ادعایی که مقامات اطلاعاتی آمریکا آن را رد می‌کنند. (۷)

معاون مدیر سابق سازمان سیا، دریادار بابی اینمن (Bobby Ray Inman) اظهار می‌کند که جاسوسان اسرائیلی صدمه و خسارت بیشتری را نسبت به ماموران اطلاعاتی کشور‌های دیگر به ایالات متحده وارد کرده‌اند و آنها را بزرگترین تهدید برای امنیت ملی آمریکا توصیف می‌کند. (۸)

دریادار بابی اینمن

تکسی مارس (Texe Marrs) افسر سابق اهل ایالات متحده و استاد دانشگاه تگزاس، از این فراتر رفته و تمامی یهودیانی را که در خارج از اسرائیل زندگی می‌کنند، جاسوس بالقوه اسرائیل نامیده و آنها را در خدمت آن کشور می‌داند. او باراک اوباما را عروسک خیمه‌شب‌بازی اسرائیلی‌ها نامیده و لیست بلندپایه‌ای از اسامی مقامات آمریکایی را ارائه می‌دهد که یهودی بوده و در خدمت اسرائیل می‌باشند. (۹)

تکس مارس افسر سابق اهل ایالات متحده و استاد دانشگاه تگزاس

رد پای سایان‌ها در کشور‌های اسلامی نیز دیده می‌شود. سازمان مقابله با عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونستی در مراکش، فهرستی از «نفوذی‌های اسرائیل» در این کشور را منتشر کرده که نام مشاور پادشاه مغرب، آندره آزولای (André Azoulay) هم در آن به چشم می‌خورد. پیش از این نیز مخالفان رژیم صهیونستی از آندره آزولای به عنوان جاسوس اسرائیل نام برده بودند. جاکوب کوهن نویسنده فرانسوی، آندره آزولای را یهودی وابسته به شبکه سایانیم عنوان می‌کند و از نفوذ این شبکه در دربار کشور مراکش خبر می‌دهد. (۱۰)

در مجموع رژیم اسرائیل در سایه‌ی شبکه سایان‌ها توانسته بسیاری از عملیات‌های خود را تسریع بخشیده و از جامعه یهودیان در سراسر جهان بعنوان نیروهای بالقوه خود استفاده کند. البته نمی‌توان ادعا کرد که همه‌ی یهودیان موجود در جهان در اقدامات موساد همکاری می‌کنند، اما به هر حال از آنان خواسته می‌شود که برای نجات جان سایر یهودیان کمک کنند و بسیاری از آنان این درخواست را اجابت می‌کنند، چرا که آنان در تعالیم دینی خود و از دوران کودکی آموزش دیده‌اند که کمک خود را از یهودیان دیگر دریغ نکنند و به پیشرفت جامعه یهودیت اهتمام ورزند.

نویسنده: مصطفی غفاری

پی‌نوشت‌ها:

[۱] T. Richelson, Jeffrey, «The Mossad Imagined: The Israeli Secret Service in Film and Fiction», International Journal of Intelligence and CounterIntelligence , Mars 2007, p. 136-166
[۲] Cohen, Jacob, «Le Printemps Des Sayanim», L’ Harmattan, Paris, 2010
[۳] Ostrovsky, Victor, By The Way of Deception, St. Martin’s Press New York, 1990, pp. 86
[۴] ibid, pp. 80
[۵] https://www.youtube.com/watch?v=5e_OqB0lQeM
[۶] http://www.cbsnews.com/news/from-the-archives-jonathan-pollard-on-60-minutes/
[۷] http://www.haaretz.com/israel-news/1.589859
[۸] http://www.texemarrs.com/082012/sayanim_everywhere.htm
[۹] http://www.texemarrs.com/082012/sayanim_everywhere.htm
[۱۰] http://fa.alalam.ir/news/1583382

سایان‌ها ، سایان‌ها ، سایان‌ها

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

… … …