تحلیل سریال اتفاقات عجیب / چیزهای عجیب / Stranger Things – قسمت اول
«سریال اتفاقات عجیب» یا «چیزهای عجیب» (Stranger Things)، پُربینندهترین سریال شرکت «نفلیکس» (Netflix) است. این سریال با ایدهی «برادران دافر» (Duffer brothers) ساخته شده است. آنها مدعی هستند طرح خود را برای ۱۵ شبکهی کابلی ارسال کرده بودند، اما هر بار رد شد. تا اینکه در اوایل سال ۲۰۱۵، یک تهیهکنندهی یهودی به اسم «دن کوهن» (Dan Cohen) که فیلمنامه را بهطور اتفاقی خوانده بود آن را برای یک یهودی دیگر بهنام «شاون لوی» (Shawn Levy) فرستاد. لوی و کوهن، برادران دافر را به دفتر خود دعوت کردند و حق ساخت فیلمنامه را از آنها خریده و حق تألیف را بهطور کامل به آنها پرداخت کردند. پس از خواندن فیلمنامهی قسمت اول، «نتفلیکس» حاضر شد ساخت و پخش سریال را برعهده بگیرد. [۱]
این سریال علاوه بر جوایز مختلفی که دریافت کرده است، در لیست پربینندهترینهای سایت IMDB، پس از «بازی تاج و تخت»، پُربینندهترین سریال تاریخ شناخته شده است. [۲] این سریال اقتباسهای مختلفی از داستانهای علمی تخیلی معروف داشته است. اما جدای از این موارد، چند هدف اصلی را دنبال میکند که احتمالاً نتیجهی حمایت مالی دو یهودی از برادران دافر است.
در ادامه به تحلیل این سریال بسیار مشهور، خواهیم پرداخت.
۱. سبک زندگی آمریکایی
امروزه در آمریکا، «ضد هنجار» به «هنجار» تبدیل شده و تابوهای اجتماعی، بهجای محدود ساختن نفس سرکش آدمی، بر رهاسازی نفس اماره تأکید دارند. این «هواپرستی»، بنیان «سبک زندگی آمریکایی» را ساخته است. زندگیای که در چرخهای باطل از کار و تفریح جسمانی خلاصه شده و متعالیترین مخلوق خداوند را از پستترین حیوانات، پایینتر برده است. «سبک زندگی غربی» در روابط دوستدختر دوستپسری، مشروبخواری، استعمال مواد مخدر و میهمانیهای مختلط و مهمتر از همه، استقلال از خانواده و هر تعهدی به دیگری، خلاصه میشود.
در این سریال دقیقاً رفتار نوجوانان در جهت تبلیغ همین سبک زندگی باطل است. بچهها به حرف پدر و مادر گوش نمیدهند، به آنها توهین میکنند و در آخر هم این پدر و مادر هستند که بدهکار میشوند. جالب است که در این سریال، دو نقش اصلی، که پسر و دختری ۱۲ ساله هستند، با هم وارد رابطهی عاشقانه و حتی معاشقه میشوند! همچنین دو شخصیت دیگر فیلم، یک دختر و یک پسر، همجنسباز هستند.
البته در منطق غرب، فساد و روابط خارج از چارچوب، هیچ محدودیّتی ندارد، اما ازدواج رسمی و حقوقی در شرع مقدس اسلام، «کودک همسری» نام میگیرد!
ردهبندی این سریال نیز TV-14 است، یعنی افراد بالای چهارده سال حق دارند فیلم را ببینند! [۳] یعنی سرمایهگذاری اصلی فیلم روی نوجوانان و جوانان است!
روابط مخفیانه دختر و پسر در سبک زندگی آمریکایی
۲. تئوری توطئه، از خرافات تا واقعیت
یکی از نکات قابل توجه سریال این است که در کنار اقتباسهای مختلف، اساساً بر روی اسناد واقعی تأکید دارد. ایدهی اصلی سریال محور قراردادن آزمایشهای غیرقانونی دولت تروریست آمریکا بر روی نمونههای انسانی است. [۴]
پروژهی «MKUltra» از پروژههای مخفی سازمان C.I.A بود که آزمایشهایی را بر روی نمونههای انسانی انجام داده و با شکنجهکردن افراد بهوسیلهی شوکهای الکتریکی، هیپنوتیزم، تجاوز جنسی و اقسام دیگری از شکنجه، بهدنبال پیدا کردن راهی مطمئن برای اعترافگرفتن بودند.
این پروژه در کنار ارتش آمریکا، در بیش از ۸۰ انستیتوی آمریکایی نیز فعال بوده است. «ریچارد هلمز» (Richard Helms) رئیس سازمان سیا و سفیر سابق آمریکا در ایران، در جریان «رسوایی واترگیت» (Watergate scandal)، دستور داد تمام اسناد «ام کی اولترا» نابود شود.
با اینکه بیشتر اسناد نابود شد، ۲۰۰۰۰ صفحه مدرک از این آزمایشهای هولناک و غیرانسانی، باقی ماند. جالب توجه است که بعضی از اسناد این پروژهی مخوف در سال ۲۰۰۱ منتشر شد که بهدلیل همزمانی با حملات خودساختهی آمریکا به برجهای تجارت جهانی، توجه خاصی را جلب نکرد.
گفته شده انسانهای زیادی طیّ این آزمایشهای فوق سرّی آمریکایی کشته شدهاند، که طبیعتاً بهدلیل نابودی اسناد، آمار دقیق در دست نیست. [۵]
مقاله گاردین درباره الهام گرفتن سریال اتفاقات عجیب از پروژه MKUltra
در اسناد سازمان سیا آمده است که یکی از اهداف این آزمایشهای سرّی، «کنترل ذهن» و «تصرف در رفتار دیگران» بوده است. همچنین در اسناد آمده است که در پروژهی عظیم «ام کی اولترا»، در کنار استفاده از «هیپنوتیزم»، از «جادو» نیز استفاده شده است. [۶]
جالب توجه است که پروژهی «ام کی اولترا»، علیرغم وسعتش، تنها آزمایش از این نوع نبوده و در دوران جنگ سرد، آمریکا پروژههای اینچنینی مختلفی را کلید زده است! [۷]
نبودِ منابع کافی و وسعت بیسابقهی این پروژههای سرّی، باعث بروز نظریات مختلفی در مورد ماهیت واقعی این آزمایشها شد. تا جایی که برخی، این آزمایشها را با هدف تربیت انسانهایی با قدرتهای ماوراء الطبیعی مثل «تصرف در ذهن دیگران» یا «حرکت اشیاء با قدرت ذهن»، دانستهاند.
واقعیت داشتنِ این موضوعات، با توجه به حسّاسیت عجیب رئیس وقت سازمان سیا و همچنین اشاره به «جادوگری» در اسناد سیا، اصلاً بعید نیست.
در این میان، «سریال اتفاقات عجیب»، کاملاً بر وجود این آزمایشها صحّه میگذارد. «الون» در یکی از همین آزمایشگاهها به قدرت خود دست یافته و البته همین شخص باعث «نجات جهان» میشود. ناگفته نماند که شیطان اصلیِ قصّه هم در همین آزمایشگاهها بهوجود آمده و اساساً نگاه فیلم حتی به شیاطین هم اومانیستی است. [۸]
آزمایشگاه مخفی که الون در آن رشد میکند
نکتهی مهم اینجاست که سریال با نشاندادن فعالیتهای شوروی سابق برای باز کردن دروازههایی به عالم شیاطین، اینگونه به مخاطب القاء میکند که اگر چنین آزمایشگاههای سرّیای وجود نداشت، طبیعتاً الونی هم نبود که منجی جهان شده و گندکاری شوروی را پاک کند!
همچنین جالب است که در این سریال بعضی «نظریات توطئه»، مثل وجود «موجودات فضایی» باطل شمرده شده و برخی دیگر، مثل قضیهی آزمایشهای سرّی با اهداف جادویی و ماورائی را میپذیرد. این نکته از این جهت قابل توجه است که سریال کاملاً در حال ارائهی یک منظومهی فکری است و به مخاطب میگوید چه چیزی را بپذیر و چه چیز را کنار بگذار.
۳. شیطانگرایی
یکی از راهبردهای مهم شیطان برای گمراه کردن انسانها، ترساندن مردم از خودش، و با عظمت، قوی و مستقل جلوه دادن خودش از خداوند متعال است. در آیهی شریفه ۱۷۵ مبارکهی مائده اینطور آمده است:
«إِنَّمَا ذَلِکمُ الشَّیطَانُ یخَوِّفُ أَوْلِیاءَهُ فَلَا تَخَافُوهُمْ وَخَافُونِ إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنِینَ ؛ در حقیقت این شیطان است که دوستانش را میترساند؛ پس اگر مؤمن هستید از آنان نترسید و از من بترسید.»
به فرمودهی استاد محمدحسین فرجنژاد، یکی از مؤلفههای اصلی سینمای کابالیستی، «شر گرایی» است. در این سریال نیز دقیقاً قدرت عجیب و غریب شیاطین و بیپناهی انسانها را میبینیم. در یک سکانس تکاندهنده، دوستپسرِ مادرِ ویل، (شخصیت همجنسباز و البته متصل به عالم غیب! در فیلم) به او میگوید با ترسهایت روبهرو شو و با آنها بجنگ! ویل هم در یکی از مکاشفاتش همین کار را میکند، اما در مقابلِ شیطان عظیمالجثهی فیلم، کاملاً مقهور شده و حتی شیطان در کالبد او حلول میکند!
قدرت زیاد شیطان و حلول او در ویل!
این قدرتنمایی عجیب از شیطان در طول چند فصل، مسألهای نیست که با یک پایان خوش خنثی شود. اساساً تأثیر قسمتهای شیطانگرای فیلم و قدرت خارقالعادهی شیاطین، با یک پایان خوش از بین نمیرود. اگرچه این پایان خوش و نابودی شیاطین هم وابسته به «الون»، دختربچهی «جادوگر» فیلم است!
۴. اثبات عالم غیبِ شیطانی
این سریال با تأثیرپذیریای که از رمانهای «استیون کینگ» (Stephen King) دارد، کاملاً غیبگرا و ماورائی است. از ابتدای سریال، «وینونا رایدر» که مادر ویل است، پسرش را در بُعد دیگری میبیند، اما دیگران سخن او را باور نمیکنند. خودش نیز شک دارد تا اینکه همچون افراد روانپریش، به این در و آن در میزند تا پسرش را پیدا کند. دیگران چون سخنان ماورایی وی را باور ندارند، او را به جنون متهم میکنند که البته در ادامهی داستان میبینیم حق با اوست!
جهان موازی یا برهوت شیطان!
این سیرِ اثبات عالم غیب در رسانههای غربی، بسیار پُر رنگ است. در مقالهی «وجه کابالیستی تمدن غرب» گفتیم غرب امروز و فردا، غرب جادو و شرک و بتپرستی است و دیگر از محوریّت پوزیتیویسم و راسیونالیسم، خبری نیست.
در واقع، «غرب» در یک دوره شروع به نابود کردن تمام اعتقادات الهی و ماوراءالطبیعی کرد و تا حدّی هم موفق بود. اما امروز دیگر وقت بازسازی افکار عمومی با تزریق تفکر جایگزین و «معنویت جادوگرا» است. بدینترتیب، جریان اصلی رسانهای غرب بهدنبال اثبات «عالم غیب» اما با دیدگاه غیرواقعی خود است که نتیجهاش، جایگزینی «جادوگر» بهجای «پیامبر»، و «شیطان» بهجای «خدا» است.
عالم غیب و سلطنت شیاطین!
در این سریال نیز ترسیم «عالم غیب» بسیار دهشتناک و هراسآور است. تا جایی که در سریال، «جهان موازی» یا همان «عالم غیب»، مساوی است با جهان شیاطین و دوزخیان! طبعاً راهیافتن به عالم غیب یا اختلاط «مثال» و «ماده» نیز نتیجهای جز هجوم شیاطین به جهان انسانهای بیدفاع ندارد! البته با هوشمندی، بهجای اسامی شیاطین، اسامی شخصیتهای بازی کودکان بُرده میشود تا حس همذات پنداری مخاطبین نوجوان خود را بیشتر کند.
…و در اینجاست که منجی قصه وارد میشود.
ادامه دارد…
اندیشکده مطالعات یهود
پینوشتها:
[۱] https://en.wikipedia.org/wiki/Stranger_Things
[۲] https://www.imdb.com/list/ls095964455/
[۳] https://en.wikipedia.org/wiki/TV_Parental_Guidelines#:~:text=or%20moderate%20violence.-,TV%2D14,-%5Bedit%20source
[۴] https://vigilantcitizen.com/moviesandtv/true-story-hidden-symbolism-behind-stranger-things/
[۵] https://en.wikipedia.org/wiki/MKUltra
[۶] https://www.cia.gov/readingroom/document/06760269
[۷] https://dorantv.net/%d9%88%db%8c%d8%af%d8%a6%d9%88/laboratory-products-with-security-grade-4-p3/
««« پایان »»»
آشنایی با رنگهای بهکار رفته در مقالهی فوق:
رنگ آبی برای تأکید بر کلمات کلیدی است.
رنگ قهوهای برای نقلقول استفاده میشود.
رنگ بنفش در تیترهای اصلی استفاده شده.
رنگ سبز برای آیات قرآن استفاده میشود.
رنگ قرمز برای لینکدادن استفاده شده.
سریال اتفاقات عجیب ، سریال اتفاقات عجیب
اندیشکده مطالعات یهود در پیامرسانها: