پرونده ویژه «جنگ جهانی غذا» ؛ قسمت نوزدهم CGIAR
راکفلرها، یک شبکۀ گسترده با ۱۵ نهاد بزرگ بینالمللی را سامان دادهاند که در تهران نیز بهشدت فعال است.
یک نقطۀ عطف تاریخی؛ تشکیل شبکۀ سیجیآیاِیآر (CGIAR)
موفقیت اقتصادی حاصلشده در مکزیک و بعدتر در پروژۀ ایری در اوایل دهۀ ۱۹۶۰، راکفلرها را واداشت که این شبکه را توسعه دهند.
پیشتر، نسبت راکفلرها با پروژۀ مکزیک {اینجا} و {اینجا}، و با مؤسسۀ «ایری» {اینجا} تبیین شد.
تارنمای راکفلر با درج تاریخچۀ مشروح از ایجاد این شبکه نشان میدهد تا چهاندازه در ایجاد این شبکه نقش داشته است. این تارنما ذیل عنوان «ایجاد یک شبکه» مینویسد:
کامیابیهای اولیه در ایری موجب پایهگذاری مؤسسات تحقیقاتی دیگری، از جمله مرکز بینالمللی ذرت و بهبود گندم مکزیک (CIMMYT) در سال ۱۹۶۳ شد. مرکز بینالمللی کشاورزی گرمسیری (CIAT) در کالۀ کلمبیا و مؤسسۀ بینالمللی کشاورزی گرمسیری (IITA) در اِبادان نیجریه، در سال ۱۹۶۷ راهاندازی شدند، با وجود اینکه هر چهار مؤسسه نهادهای مستقل بودند، از شبکۀ نزدیک به متخصصان کشاورزی استفاده میکردند که توسط بنیاد راکفلر در کار بود. برنامۀ برنج بنیاد راکفلر در آسیا، بهسرپرستی ریچارد بردفیلد [۱]، که یکی از سه نویسندۀ اصلی گزارش کشاورزی مکزیک بود که گزارش آنها منجر به «برنامۀ مکزیک» شد، پیش میرفت. استرلینگ وُرتمن [۲]، اولین قائممقام ایری، پرورشدهندۀ ذرت بنیاد راکفلر در مکزیک بوده است، همچنین اولین مدیرکل CIAT اولیس جی. گرانت [۳]، پرورشدهندۀ گیاهان ذیل برنامۀ بنیاد راکفلر در کلمبیا و مدیر سابق کشاورزی بنیاد بود. در IITA نیز محورهای اصلی برنامۀ توسعۀ دانشگاه بنیاد راکفلر، با دانشگاه اِبادان ارتباط نزدیک داشتند. [۴]
اولین دور از جلسات فراملی کشاورزی بلاجیو، ۱۹۶۸
اما بهزودی مشخص شد تأسیس این چهار نهاد، مطامع کمپانیداران بنیاد راکفلر را برآورده نمیکند، اینجا بود که چند دوره جلسات مشورتی در «بلاجیو» [۵] با حضور مسئولان بلندپایۀ نهادهای بینالمللی به تشکیل یک نهاد فرادستی منجر شد که «سیجیآیایآر» نام گرفت. این نهاد بنا بود بالادست این چهار مؤسسه قرار گیرد و با تجمیع امکانات و ظرفیتها، اتاق فرمان مؤسسات و متولی توسعۀ آنها باشد. تارنمای راکفلر در این زمینه تصریح دارد:
سرانجام، هیئت اجرایی بانک جهانی متقاعد شد تا کمک مالی سالانه به گروه مشورتی تازهتأسیس در زمینۀ تحقیقات بینالمللی کشاورزی (سیجیآیایآر)، که پس از یک سلسله کنوانسیونهای بلاجیو تأسیس شد، ارائه دهد. اعضای اصلی این گروه، چهار انستیتوی تحقیقاتی بودند که بنیاد راکفلر به ایجاد آنها کمک کرده بود. سیجیآیایآر تا دهۀ ۱۹۸۰ شامل ۱۶ عضو شد. [۶]
به این ترتیب نقش راکفلرها در برآمدن مؤسسات و شبکه کردن آنها با یکدیگر ذیل این نهاد خاص کاملاً روشن است. [۷]
گزارش یکی از مدعوین بلاجیو از تشکیل CGIAR
یکی از نفرات مهم راکفلرها در سازماندهی و تشکیل شبکۀ فراملی کشاورزی، «رابرت فلینت چندلر جونیور» [۸] بود. وی از ۱۹۴۶ در برنامۀ مکزیک [۹] شرکت کرد، و بهمرور در سلسلهمراتب همین شبکه ارتقا پیدا کرد. [۱۰] چندلر در ۱۹۵۹ در فرایند تأسیس ایری نقش بسزایی داشت و اولین مسئول آن در خلال سالهای ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۲ بود، تا اینکه در این سال بازنشسته شد، گرچه ارتباطات او با این مؤسسه پس از آن تاریخ نیز ادامه یافت؛ از جمله میتوان به نگارش و مستندسازی تاریخچهای گویا و مهم از تشکیل ایری و برخی نهادهای دیگر در سال ۱۹۹۲ با نام «یک ماجرا در علوم کاربردی: تاریخچۀ پژوهشگاه بینالمللی تحقیقات برنج» [۱۱] اشاره کرد. [۱۲] چندلر همچنین برندۀ جایزۀ جهانی غذا [۱۳] در سال ۱۹۸۸ نیز بوده است. چندلر در سال ۱۹۹۹ از دنیا رفت. نورمن بورلاگ در جلسۀ یادبود این همکار قدیمی که پس از مرگ او برگزار شد از این عبارتها استفاده کرد:
یکی از پیشگامانی که انرژی و اشتیاق بیحد و حصر خود را توأم با فداکاری و ارادت کامل به یک هدف بهخرج داد و کمک کرد تا برنج برای دسترسی صدها میلیون نفر در جهان توسعه یابد. [۱۴]
شبکۀ همکاران سیجیآیایآر
چندلر در صفحۀ ۱۶۰ از گزارش تشکیل ایری با انتشار عکسی از کنفرانس ۱۹۶۹ بلاجیو، به معرفی تکتک مدعوین میپردازد و تصریح میکند که همین کنفرانس، دو سال بعدتر به تأسیس سیجیآیایآر انجامید. وی مینویسد:
رؤسای سازمانهای مهمِ کمکهای خارجی، از سوی بنیاد راکفلر برای ملاقات در مرکز همایش بلاجیو، در تاریخ ۲۳ الی ۲۵ آوریل ۱۹۶۹، برای گفتوگو در مورد مشکلات توسعۀ کشاورزی دعوت شدند. این جلسات به «میتینگ بلاجیو» شهرت یافت، که آغاز یک سلسله کنفرانس بود؛ این کنفرانسها دو سال بعد منجر به تشکیل سیجیآیایآر شد. [۱۵]
تصویر افراد شرکتکننده در کنفرانس بلاجیوی ۱۹۶۹ / سطح بسیار بالای سِمتهای مدعوین بیانگر سطح اقدامات این نهاد است [۱۶]
تارنمای راکفلر حجم موفقیت حاصل از تأسیس این نهاد را چنین توصیف میکند:
ماندگاری این نهاد و وسعت گستردۀ گروههای عضو آن، روال جدیدی را در پاسخ به درسهای دهۀ ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ فراهم کرده است. تحقیقات در مورد غلات بهویژه گندم و حبوبات، که محصولات کلیدی رژیم غذایی بسیاری از کشورهای آفریقایی هستند، گسترش یافته است. [۱۷]
این تارنما ادامه میدهد:
زیستشناسی مولکولی در نقشهبرداری ژنومی نقش داشته است، که دانشمندان را قادر میسازد محصولات زراعی با بازده بالاتر و مقاومت بیشتر در برابر بیماریها تولید کنند. [۱۸]
به این ترتیب، این نهاد تشکیلاتی مهم تأسیس شد، و یکپارچهسازی و هدایت شبکۀ جهانی مطالعه بر اقلام اساسی غذایی را در اختیار گرفت.
«سیجیآیایآر» (CGIAR) چه میکند؟
«ایکاردا» یکی از ۱۵ مرکز فعال مرتبط با سیجیآیایآر است. تارنمای ایکاردا، خود را ملزم میداند در هر سه «پلتفرم مورد نظر سیجیآیایآر» کمک کند. این تارنما بر انجام سه مأموریت زیر در سیجیآیایآر تأکید میکند:
ــ تهیۀ «بانک ژن»؛ که این نهاد را قادر میسازد وظیفۀ قانونی خود را برای حفظ و دسترسی به محصولات کشاورزی و درختان بهنمایندگی از جامعۀ جهانی به انجام برساند.
ــ نوسازی برنامههای اصلاح نژاد؛ با هدف تأثیر بیشتر بر امنیت غذایی سازگاری با تغییرات آبوهوا و توسعه.
ــ دادههای بزرگ؛ استفاده از رویکرد «بیگ دیتا» برای حل سریعتر، بهتر و در مقیاس بزرگتر مشکلات توسعۀ کشاورزی. [۱۹]
برنامۀ گندم؛ که با محوریت سیمیت در این نهاد در حال پیگیری است
بهعبارت درست، این شبکه با بهکارگیری فناوریهای روزآمد و ابزارهای جهانی خود تلاش میکند ضمن شناسایی دقیق و گستردۀ «عناصر حیات»ِ گیاهی در سرزمینهای مختلف، بانک اطلاعاتی جامعی از این دادهها فراهم آورد و روند توسعۀ هریک از مناطق دنیا در این حوزه را زیر چتر خود داشته باشد.
این شبکه در ایران نیز بهشدت فعال است. در گزارش بعد، سرپلهای فعال این شبکۀ جهانی در تهران را معرفی خواهیم کرد.
قسمت قبلی این مقاله ؛ قسمت بعدی این مقاله
پینوشتها و منابع تحقیق:
[۱] Richard Bradfield (April 29, 1896 – May 1, 1981), USA
[۲] Leo Sterling Wortman (April 3, 1923 ـ ۱۹۸۱), USA وی یک دوره نایبرئیس بنیاد راکفلر بود
[۳] Ulysses J. Grant
[۴] نگاه کنید: (آخرین رؤیت: ۵ آذرماه ۱۳۹۸)
https://rockfound.rockarch.org/researchـinstitutes
[۵] پیشتر، در تشکیل «گاوی» به مرکز راکفلر در این شهر اشاره شد.
[۶] نگاه کنید: (آخرین رؤیت: ۵ آذرماه ۱۳۹۸)
https://rockfound.rockarch.org/researchـinstitutes
[۷] اکنون پانزده مرکز ذیل این نهاد بهظرفیت هشتهزار محقق کشاورزی در سراسر جهان فعالند، که عبارتند از:
• Africa Rice Center (West Africa Rice Development Association, WARDA), Bouaké, Côte d’Ivoire / Cotonou, Benin
• Bioversity International (International Plant Genetics Resources Institute, IPGRI) Maccarese, Rome, Italy
• Center for International Forestry Research (CIFOR) Bogor, Indonesia
• International Center for Tropical Agriculture (CIAT) Cali, Colombia
• International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA) Beirut, Lebanon
• International Crops Research Institute for the SemiـArid Tropics (ICRISAT) Hyderabad (Patancheru), India
• International Food Policy Research Institute (IFPRI) Washington, D.C., United States
• International Institute of Tropical Agriculture (IITA) Ibadan, Nigeria
• International Livestock Research Institute (ILRI) Nairobi, Kenya
• International Maize and Wheat Improvement Center (CIMMYT) Texcoco, Mexico State, Mexico
• International Potato Center (CIP) Lima, Peru
• International Rice Research Institute (IRRI) Los Baños, Laguna, Philippines
• International Water Management Institute (IWMI) Battaramulla, Sri Lanka
• World Agroforestry Centre (International Centre for Research in Agroforestry, ICRAF) Nairobi, Kenya
• WorldFish Center (International Center for Living Aquatic Resources Management, ICLARM) Penang, Malaysia
[۸] Robert Flint Chandler Jr. (1907 in Ohio ـ March 23, 1991), USA
او بنابر قرائن فراوان یهودیزاده است؛ ترکیب نام خود و خواهران (استر و آدری) و فرزندانش (دیوید، رالف و سالی) نیز مؤید این مدعاست، ضمن اینکه بسیاری از جزئیات زندگی او (حتی گرایشهای جنسیاش) در بیوگرافیها وجود دارد، اما هیچ تصریحی دربارۀ دین او موجود نیست؛ که این هم، خود، تأییدی بر آن مدعاست. برای دریافت اطلاعات اولیۀ شخصی او نگاه کنید: (آخرین رؤیت: ۵ آذرماه ۱۳۹۸)
https://www.nndb.com/people/300/000206679/
[۹] Rockefeller’s MexicanAgriculturalProgram (MAP)
[۱۰] نگاه کنید: (آخرین رؤیت: ۵ آذرماه ۱۳۹۸)
[۱۱] An Adventure in Applied Science: A History of the International Rice Research Institute
[۱۲] نگاه کنید: (آخرین رؤیت: ۵ آذرماه ۱۳۹۸)
http://books.irri.org/9711040638_content.pdf
[۱۳] چنان که در فصلهای آینده خواهد آمد، بنیاد جایزۀ جهانی غذا نیز ساخته و پرداختۀ بنیاد راکفلر است.
[۱۴] نگاه کنید: (آخرین رؤیت: ۵ آذرماه ۱۳۹۸)
[۱۵] نگاه کنید: (آخرین رؤیت: ۵ آذرماه ۱۳۹۸)
http://books.irri.org/9711040638_content.pdf ,p:160
[۱۶] چندلر، ذیل عکس فوقآمده، افراد شرکتکننده را اینچنین معرفی میکند:
نشسته از چپ به راست:
F.F. Hill, resource person, the Ford Foundation
Robert S. McNamara, president, the World Bank
Robert Gardiner, head, Economic Commission for Africa
J. George Harrar, president, the Rockefeller Foundation
Paul Hoffman, director general, UNDP
Adekke Boerma, director general, FAO
W.M. Myers, vice president, the Rockefeller Foundation and moderator of the conference.
ایستاده از چپ به راست:
Sterling Wortman, resource person, the Rockefeller Foundation
Maurice Strong, president, C.I.D.A. , Canada
John A. Hannah, administrator, USAID
R.F. Chandler, Jr., consultant and director, IRRI
Jose Vallega, consultant, FAO
A.C. Wolfe, president, InterـAmerica Development Bank
Lord Geoffrey Wilson, Ministry of Overseas Development, UK
E. M. Martin, head, OECD
David E. Bell, vice president, the Ford Foundation
W.D. Clark, consultant, the World Bank
Lowell S. Hardin, consultant, the Ford Foundation
Masao Sawaki, Economic Cooperation Bureau, Ministry of Foreign Affairs, Japan
F. Fournier, Office de la Recherche Scientifique et Technique OutreـMer, France
Ernst Michanek, SIDA , Sweden
T. Ohuchi, Asian Development Bank
K.L. Bachman, consultant, FAO
[۱۷] نگاه کنید: (آخرین رؤیت: ۵ آذرماه ۱۳۹۸)
https://rockfound.rockarch.org/researchـinstitutes
[۱۸] همان
[۱۹] نگاه کنید: (آخرین رؤیت: ۵ آذرماه ۱۳۹۸)
https://www.icarda.org/aboutـus/cgiarـpartnership
CGIAR , CGIAR , CGIAR , CGIAR
اندیشکده مطالعات یهود در پیامرسانها:
CGIAR , CGIAR , CGIAR , CGIAR