بنی‌اسرائیل از یوشع تا سلیمان نبی

بنی‌اسرائیل از یوشع تا سلیمان نبی

۱. عصر داوران و ورود به سرزمین مقدس یوشع 

پس از موسی علیه‌السّلام یوشع بن نون به‌عنوان وصی وی رهبری بنی‌اسرائیل را به‌دست می‌گیرد و آنان را با استفاده از همان عصای موسی علیه‌السّلام از رود اردن عبور داده و به سرزمین کنعان وارد می‌کند. به اعتقاد تاریخ‌نگاران (۱) این واقعه در قرن ۱۳ پیش از میلاد مسیح رخ داده که تا دو قرن بعد دوره‌ای را به نام عصر داوران در تاریخ بنی‌اسرائیل رقم زده است.

داوران 15 نفر از پیامبران بنی‌اسرائیل بودند که یکی پس از دیگری رهبری قوم را برعهده گرفته و تلاش کردند تا ضمن بازگرداندن وحدت و انسجام از دست رفته‌ی ایشان، بنی‌اسرائیل را نسبت به مسئولیت بزرگی که برعهده گرفته بودند آگاه کرده و عهد قدیم را به آنان یادآوری کنند. عظمت شخصیت و تلاش‌های یوشع نبی علیه‌السّلام سبب شده تا معمولاً او را در جرگه داوران به شمار نیاورده و جایگاهی ویژه برایش در نظر گیرند. لذا با احتساب این پیامبر بزرگ الهی بایستی تعداد داوران را ۱۶ نفر دانست که از یوشع شروع شده و به سموئیل نبی ختم می‌شود.

بنی‌اسرائیل

در طول ۱۴ سال رهبری یوشع بن نون سرزمین‌های بسیاری به دست او فتح شد و قوم بنی‌اسرائیل رفته رفته انسجام و عزت خود را بازیافت. وی دو بار در زمان وفات، همچون پیامبران پیشین خود بزرگان بنی‌اسرائیل را گرد آورد و عهد آنها را با خداوند متعال و لزوم اطاعت و بندگی وی را به آنان گوشزد نمود. چنین می‌نماید که پیامبران این قوم همه از عهدشکنی و هدایت‌ناپذیری آنان باخبر بوده و تا هنگام وفات نگران این موضوع بوده‌اند. پس از وفات یوشع علیه‌السّلام دوباره بر اثر تخلفات و گناهان اتحاد قوم از بین رفت و عزت آنان رو به اضمحلال نهاد تا سموئیل نبی علیه‌السّلام رهبری قوم را در دست گرفت. اقدامات وی که مردی پرهیزکار، قدرتمند، سخت‌کوش و سخن‌ور بود سبب شد تا دوباره میان بنی‌اسرائیل اتحاد برقرار شود و از خواب غفلت بیدار شوند. صندوق عهد در زمان او و به دست طالوت دوباره به میان این قوم بازگردانده شد که خود عامل مهمی در ایجاد وحدت و یکدلی میان آنان بود.

۲. عصر پادشاهان!
در زمان سموئیل نبی واقعه ای رخ داد که تأثیر بسزایی در تاریخ بنی‌اسرائیل داشت. در زمان این پیامبر بزرگ، به نقل قرآن کریم (۲)، بنی‌اسرائیل به دنبال بهانه‌گیری‌های پیشین و همچنین نداشتن روحیه جهادی از وی می‌خواهند که برای آنان پادشاهی تعیین کند تا همراه او به جهاد در راه خدا بپردازند. سموئیل آنان را نسبت به عواقب این درخواست و نگرانی وی از فرار آنان از صحنه جهاد بیم می‌دهد، اما این برخورد ناصحانه در آنان تأثیری نمی‌کند و به اصرار خود ادامه می‌دهند. سموئیل نیز به دستور خداوند متعال طالوت را که در تورات از او به شائول پسر قیس و از قبیله بنی بنیامین نام برده شده است، به پادشاهی آنان می‌گمارد. این انتخاب از همان ابتدا با مخالفت بنی‌اسرائیل مواجه می‌شود تا سرانجام با بازگشت تابوت عهد به میان قوم و به دست او به عنوان نشانه ملک که از جانب خداوند پیش از آن اعلام شده بود، زمینه برای فرمانروایی وی تا حدودی فراهم می‌شود. اما این نکته نیز درد ولایت‌ناپذیری و ترس آنان را از جنگ و جهاد در راه خدا درمان نمی‌کند و تنها تعداد قلیلی در جنگ با جالوت به یاری وی می‌شتابند. در این جنگ جالوت به دست داوود جوان کشته می‌شود و خداوند او را به رهبری بنی‌اسرائیل، برگزیده و پیامبری و پادشاهی را در او یکجا جمع می‌کند. این همان مقطع تشدید ملک در میان بنی‌اسرائیل است.
یوشع
از این مقطع است که بنی‌اسرائیل رفته رفته – و البته عالمانه و عامدانه – راه و رسم پیامبری را برانداخته و تلاش می‌کند تا آن‌را در تاریخ گم کند. از همین‌رو است که ترجیح می‌دهند در متون تاریخی و فیلم‌های سینمایی برخاسته از آن، داوود و فرزندش سلیمان علیهماالسّلام را که آخرین پیامبران دارای حکومت در بنی‌اسرائیل بودند، به جای پیامبر، پادشاه بخوانند. به هر حال داوود پیامبر به مدت چهل سال از ۱۰۵۷ تا ۱۰۱۷ پیش از میلاد با اقتدار و عدالت بر بنی‌اسرائیل فرمانروایی می‌کند. در متون تاریخی یهود که رد آن در اسرائیلیات دین اسلام نیز قابل تعقیب است، تهمت‌های ناجوانمردانه‌ای به این پیامبر بزرگ الهی زده شده که حتی قلم از بیان آن شرم دارد. این موضوع می‌تواند نشانه عمق کینه و دشمنی این قوم پس از انحراف و تبدیل شدن به حزب شیطان نسبت به پیامبران راستین خداوند باشد که یکی پس از دیگری برای بازگرداندن آنان به دین خداوند و صراط مستقیم مبعوث شدند.

ادامه دارد…

قسمت قبلی این مقاله  ؛  قسمت بعدی این مقاله

پی‌نوشت‌ها:
1- سلیمانی اردستانی، عبدالرحیم، یهودیت، ص ۹۹.
2- سوره بقره، آیات ۲۵۲-۲۴۶:أَ لَمْ تَرَ إِلَى الْمَلَإِ مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَى إِذْ قَالُوا لِنَبِیٍّ لَهُمُ ابْعَثْ لَنَا مَلِکاً نُقَاتِلْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ قَالَ هَلْ عَسَیْتُمْ إِنْ کُتِبَ عَلَیْکُمُ الْقِتَالُ أَلاَّ تُقَاتِلُوا قَالُوا وَ مَا لَنَا أَلاَّ نُقَاتِلَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ قَدْ أُخْرِجْنَا مِنْ دِیَارِنَا وَ أَبْنَائِنَا فَلَمَّا کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقِتَالُ تَوَلَّوْا إِلاَّ قَلِیلاً مِنْهُمْ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمِینَ‌ (۲۴۶) وَ قَالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَکُمْ طَالُوتَ مَلِکاً قَالُوا أَنَّى یَکُونُ لَهُ الْمُلْکُ عَلَیْنَا وَ نَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْکِ مِنْهُ وَ لَمْ یُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَیْکُمْ وَ زَادَهُ بَسْطَةً فِی الْعِلْمِ وَ الْجِسْمِ وَ اللَّهُ یُؤْتِی مُلْکَهُ مَنْ یَشَاءُ وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ‌ (۲۴۷) وَ قَالَ لَهُمْ نَبِیُّهُمْ إِنَّ آیَةَ مُلْکِهِ أَنْ یَأْتِیَکُمُ التَّابُوتُ فِیهِ سَکِینَةٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَ بَقِیَّةٌ مِمَّا تَرَکَ آلُ مُوسَى وَ آلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلاَئِکَةُ إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ‌ (۲۴۸) فَلَمَّا فَصَلَ طَالُوتُ بِالْجُنُودِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ مُبْتَلِیکُمْ بِنَهَرٍ فَمَنْ شَرِبَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنِّی وَ مَنْ لَمْ یَطْعَمْهُ فَإِنَّهُ مِنِّی إِلاَّ مَنِ اغْتَرَفَ غُرْفَةً بِیَدِهِ فَشَرِبُوا مِنْهُ إِلاَّ قَلِیلاً مِنْهُمْ فَلَمَّا جَاوَزَهُ هُوَ وَ الَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ قَالُوا لاَ طَاقَةَ لَنَا الْیَوْمَ بِجَالُوتَ وَ جُنُودِهِ قَالَ الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُمْ مُلاَقُو اللَّهِ کَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً کَثِیرَةً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ اللَّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ‌ (۲۴۹) وَ لَمَّا بَرَزُوا لِجَالُوتَ وَ جُنُودِهِ قَالُوا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَیْنَا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ‌ (۲۵۰)  فَهَزَمُوهُمْ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ قَتَلَ دَاوُدُ جَالُوتَ وَ آتَاهُ اللَّهُ الْمُلْکَ وَ الْحِکْمَةَ وَ عَلَّمَهُ مِمَّا یَشَاءُ وَ لَوْ لاَ دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَفَسَدَتِ الْأَرْضُ وَ لکِنَّ اللَّهَ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْعَالَمِینَ (۲۵۱) تِلْکَ آیَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَیْکَ بِالْحَقِّ وَ إِنَّکَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ‌ (۲۵۲)
آیا از [حال] سران بنى اسرائیل پس از موسى خبر نیافتى آن گاه که به پیامبرى از خود گفتند: « پادشاهى براى ما بگمار تا در راه خدا پیکار کنیم»، [آن پیامبر] گفت: «اگر جنگیدن بر شما مقرر گردد، چه بسا پیکار نکنید.» گفتند: «چرا در راه خدا نجنگیم با آنکه ما از دیارمان و از [ نزد ] فرزندانمان بیرون رانده شده ‏ایم.» پس هنگامى که جنگ بر آنان مقرر شد، جز شمارى اندک از آنان، [همگى] پشت کردند، و خداوند به [حالِ] ستمکاران داناست. (۲۴۶) و پیامبرشان به آنان گفت: «در حقیقت، خداوند، طالوت را بر شما به پادشاهى گماشته است.» گفتند: «چگونه او را بر ما پادشاهى باشد با آنکه ما به پادشاهى از وى سزاوارتریم و به او از حیث مال، گشایشى داده نشده است؟» پیامبرشان گفت: «در حقیقت، خدا او را بر شما برترى داده، و او را در دانش و [نیروى] بدن بر شما برترى بخشیده است، و خداوند پادشاهى خود را به هر کس که بخواهد مى‏دهد، و خدا گشایشگر داناست.» (۲۴۷) و پیامبرشان بدیشان گفت: «در حقیقت، نشانه پادشاهى او این است که آن صندوقِ [عهد] که در آن آرامش خاطرى از جانب پروردگارتان، و بازمانده‏اى از آنچه خاندان موسى و خاندان هارون [در آن] بر جاى نهاده‏اند در حالى که فرشتگان آن را حمل مى‏کنند- به سوى شما خواهد آمد. مسلماً اگر مؤمن باشید، براى شما در این [رویداد] نشانه‏اى است.» (۲۴۸) و چون طالوت با لشکریان [ خود ] بیرون شد، گفت: «خداوند شما را به وسیله رودخانه‏اى خواهد آزمود. پس هر کس از آن بنوشد از [پیروان] من نیست، و هر کس از آن نخورد، قطعاً او از [پیروان] من است، مگر کسى که با دستش کفى برگیرد. پس [همگى] جز اندکى از آنها، از آن نوشیدند. و هنگامى که [طالوت] با کسانى که همراه وى ایمان آورده بودند، از آن [نهر] گذشتند، گفتند: «امروز ما را یاراى [ مقابله با ] جالوت و سپاهیانش نیست.» کسانى که به دیدار خداوند یقین داشتند، گفتند: «بسا گروهى اندک که بر گروهى بسیار، به اذن خدا پیروز شدند، و خداوند با شکیبایان است.» (۲۴۹) و هنگامى که با جالوت و سپاهیانش روبرو شدند، گفتند: «پروردگارا، بر [دلهاى] ما شکیبایى فرو ریز، و گام هاى ما را استوار دار، و ما را بر گروه کافران پیروز فرماى.» (۲۵۰) پس آنان را به اذن خدا شکست دادند، و داوود، جالوت را کشت، و خداوند به او پادشاهى و حکمت ارزانى داشت، و از آنچه مى ‏خواست به او آموخت. و اگر خداوند برخى از مردم را به وسیله برخى دیگر دفع نمى ‏کرد، قطعاً زمین تباه مى‏ گردید. ولى خداوند نسبت به جهانیان تفضّل دارد.(۲۵۱) این [ها] آیات خداست که ما آن را بحق بر تو مى‏ خوانیم، و به راستى تو از جمله پیامبرانى. (۲۵۲)

منبع: محمدهادی همایون ؛ تاریخ تمدن و ملک مهدوی، تهران: نشر دانشگاه امام صادق (ع) و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ اول ۱۳۹۰.

یوشع ، یوشع ، یوشع ، یوشع ، یوشع ، یوشع

اندیشکده مطالعات یهود را در پیام‌رسان‌های ایرانی دنبال کنید:

کانال اصلی ما در ایتا پیام‌رسان بله / پیام‌رسان سروش / پیام‌رسان گپ

همچنین ببینید

بت‌پرستی بنی‌اسرائیل، معابد و نمادهای بعل

بت‌پرستی بنی‌اسرائیل، معابد و نمادهای بعل

گوساله سامری در واقع، صورتی از بعل بود. بَعل عنوانی عام برای خدایان اقوام سامی و به‌ویژه ساکنان بین‌النهرین بود که در هیئت گاو مقدس طلایی نشان داده می‌شد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

2 × سه =