«هتارت نداریم»؛ نذر و ابطال نذر در یهودیت

نِدِر (نذر) Neder (به عبری: נדר – به انگلیسی: vow) هتارت نداریم

ندر [نذر] تعهدی است که یک یهودی به‌عهده می‌گیرد. از قبیل:

* اعطای اعانه (نِدابا) به کنیسا،
* دادن صدقه به فقیران،
* و یا چیزی که شخص بر خود منع می‌کند.

در شب روش هشانا (شب اول سال عبری) رسم بر آن است که در مورد تعهداتی که به‌طور غیر عمدی داده شده، و یا اجرای آن فراموش گردیده، تشریفات «ابطال نذر» (هتارت نداریم) به‌عمل آید. ولی باید توجه داشت که بطلان نذر فقط در مورد «تعهدات انسان به خداوند» می‌باشد و تعهدات وی را نسبت به هم‌نوعان شامل نمی‌گردد. [۱]

هَتارَت نِداریم (ابطال نذرها) – התרת נדרים – Hatarat Nedarim (Annulment of Vows)

کسی که نذری می‌کند (نِدِر)، وظیفه دارد آن را اجرا نماید و به‌همین علت است که یهودیان وقتی وعده‌ای می‌دهند که نسبت به اجرای آن اطمینان ندارند، فوراً کلمه‌ی «بیلی نِدِر» (نذر نباشد) را اضافه می‌کنند.

با این‌همه، در صورتی که شخص، نذری کرده که قادر به اجرای آن نیست، می‌تواند یک روز پیش از فرارسیدن سال نو (روش هشانا) یا «بِین کِسِه لِعاسور» [۲] این نذر را در حضور سه یهودی دیگر که برای این منظور دادگاه شرع [۳] محسوب می‌شوند، باطل سازد. [۴]

در مورد نحوه‌ی اجرای «هتارت نداریم» گفته شده هر کدام از آن سه یهودی باید از فردی که نذر کرده است بپرسند که چرا اکنون می‌خواهند نذر خود را باطل کند. و اگر دلیل معتبری برای رهایی آن شخص از نذر پیدا شود، نذر لغو می‌شود.

در برخی جوامع یهودی این مراسم به این شکل اجرا می‌شود که در ابتدا متنی توسط شخص قرائت می‌شود که در آن درخواست می‌کند که هر نذر و وعده‌ای که داده و یا سوگندی که خورده (چه در خواب و چه در بیداری – چه به صراحت و چه به‌صورت کنایی – چه با گفتار و چه با رفتار و…)، ولی آن را به هر دلیلی انجام نداده و یا فراموش کرده باطل شود و از انجام ندادن آن توبه می‌کند.

بعد از آن، سه شاهد و داور، متنی را قرائت می‌کنند که مضمون آن قبول درخواست و بخشش و لغو تمام این موارد است. به‌همراه این آرزو که دادگاه آسمانی نیز این توبه را قبول کند. سپس شخص مجدداً تمامی تعهدات خود را لغو می‌کند و توبه می‌کند و در انتها نیز داوران می‌پذیرند. [۵]

تصاویر اجرای مراسم «هتارت نداریم» در یک دانشگاه آلمان [۶]

تصاویر اجرای مراسم «هتارت نداریم» در برخی مؤسسات یهودی فرانسه [۷]

تصاویر اجرای مراسم «هتارت نداریم» توسط «مناخم مندل اشنیرسون» [۸] [۹]

اندیشکده مطالعات یهود

منابع:

[۱] «واژه‌های فرهنگ یهود»، نوشته: شلمو اشمیدت، سردبیر ترجمه: منشه امیر، ناشر: انجمن جوامع یهودی، چاپ اورشلیم، ۱۹۷۷، ص۲۳۶.
[۲] «بِین کِسِه لِعاسور» (بین اول تا دهم ماه)؛ ده روز دعا و توبه است که از روش هشانا (سال نو) آغاز می‌شود و تا یوم کیپور (روزه‌ی بزرگ) ادامه می‌یابد. / «واژه‌های فرهنگ یهود»، همان، ص۱۱۴.
[۳] «بِیت دین» (دادگاه شرع)؛ دادگاهی یهودی است که در محدوده‌ی امور دینی یهود صلاحیت دارد و از سه قاضی تشکیل می‌یابد. ریاست این دادگاه معمولاً به عهده‌ی راب یهودی هر ناحیه است که رئیس دیوان خوانده می‌شود. («واژه‌های فرهنگ یهود»، همان، ص۱۱۰.)
[۴] «واژه‌های فرهنگ یهود»، همان، ص۲۴۲.

[۵] https://www.sfarad.es/hadarat-nedarim/
[۶] https://www.zpc.at/2020/09/24/hatarat-nedarim/
[۷] https://hassidout.org/veille-de-roch-hachana-hatarat-nedarim-au-beth-habad-de-flandre/
https://hassidout.org/veille-de-roch-hachana-hatarat-nedarim-au-beth-haya-mouchka/

[۸] ربه (رهبر معنوی) سلسله حسیدی خباد لوباویچ و یکی از مهم‌ترین رهبران یهودی قرن بیستم.

[۹] https://chabad.info/in-focus/88564/

««« پایان »»»

آشنایی با رنگ‌های به‌کار رفته در مقاله‌ی فوق:

رنگ آبی برای تأکید بر کلمات کلیدی است.
رنگ بنفش در تیترهای اصلی استفاده شده.
رنگ قرمز برای لینک‌دادن استفاده شده.

هطارت نداریم

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

… … …