اندیشکده مطالعات یهود | Jewish Studies Center
ابتدا به این عبارت از کتاب شریف نهج‌البلاغه توجه بفرمایید: شهادت پیامبر
قال امیرالمؤمنین علیه‌السلام: وَ لَقَدْ قُبِضَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ وَ إِنَّ رَأْسَهُ لَعَلَی صَدْرِی وَ لَقَدْ سَالَتْ نَفْسُهُ فِی کفِّی فَأَمْرَرْتُهَا فِی وَجْهِی وَ لَقَدْ وَلَّیتُ غُسْلَهُ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ وَ اَلْمَلاَئِکةُ أَعْوَانِی فَضَجَّتِ اَلدَّارُ وَ اَلْأَفْنِیةُ مَلاَءٌ یهْبِطُ وَ مَلاَءٌ یعْرُجُ وَ مَا فَارَقَتْ سَمْعِی هَیمَنَةً مِنْهُمْ یصَلُّونَ عَلَیهِ حَتَّی وَارَینَاهُ فِی ضَرِیحِهِ فَمَنْ ذَا أَحَقُّ بِهِ مِنِّی حَیاً وَ مَیتاً.
این عبارت در کتاب نهج‌البلاغه سیّد رضی، خطبه ۱۹۷ بخش دوم آن آمده است.
نهج‌البلاغة، تألیف سید رضی، خطبه ۱۹۷، صفحه ۳۱۱، چاپ دارالکتاب المصری
(برای دیدن عکس‌ها در اندازه بزرگ، آنها را ذخیره کرده یا در صفحه دیگری باز کنید.)
در منابع دیگر نیز همین خطبه آمده است مانند:
غررالحکم و دررالکلم، تالیف عبدالواحد آمدی، صفحه ۷۳۲-۷۳۳، چاپ دارالکتاب الاسلامی
بحارالانوار، تألیف علامه مجلسی، جلد ۲۲، صفحه ۵۴۰، حدیث ۴۹، چاپ مؤسسه احیاء الکتب الاسلامیة
اما شاهد کلام جهت اثبات شهادت پیامبر اکرم (ص) از این کلام مولا علی (ع):
به این بخش از متن بالا توجه کنید:
«وَ لَقَدْ سَالَتْ نَفْسُهُ فِی کفِّی»
هرکس ترجمه‌ی ظاهری این عبارت را در نظر بگیرد، خیال می‌کند که به این معناست که:
«جانش در کفِ من خارج شد و سپس روی صورتم را با آن مالیدم»!
که این اصلاً معنی خاصی نمی‌دهد و دور از فصاحت است.
اما «نفس» علاوه بر «روح»، به معنی «خون» نیز هست. در فرهنگ لغت می‌خوانیم:
* نَفس (اسم):
* الجمع : أَنْفُسٌ ، و نُفوسٌ
* النَّفْسُ : الرُّوحُ
* خرجت نفسُه ، و جاد بنَفْسِه : مات
* النَّفْسُ : الدَّمُ
https://www.almaany.com/ar/dict/ar-ar/النَّفسُ/
* «وأَما النَّفْس الدم فشاهده قول السموأَل:
تَسِیلُ علی حَدِّ الظُّبَّاتِ نُفُوسُنَا
و لَیسَتْ عَلی غَیرِ الظُّبَاتِ تَسِیلُ
و إِنما سمّی الدّم نَفْساً لأَن النَّفْس تخرج بخروجه …»
پس ترجمه‌ی صحیح این است که:
«از دهان مبارک حضرت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مقداری خون خارج شد و امیرالمؤمنین علیه‌السلام نیز آن خون مقدس را به صورت مبارکشان کشیدند.»
اما از کسانی که به این معنا توجه کرده‌اند، می‌توان افراد زیر را نام برد:
۱) ابن میثم بحرانی
شارح متقدم قرن ۶ هجری به‌نام «ابن میثم بحرانی» در زیر عبارت گفته شده از خطبه ۱۹۷ چنین می‌نویسد:
«ثمّ سیلان نفسه فی کفه و إمرارها علی وجهه، و أراد بنفسه دمه یقال: إن رسول الله قاء وقت موته دماً یسیراً و أن علیاً مسح بذلک الدم وجهه …»
ترجمه‌ی مختصر: منظور از قول امیرالمؤمنین (ع) این است که هنگام موت رسول خدا (ص) مقداری خون از دهان آن حضرت بیرون آمد و امیرالمؤمنین (ع) آن را به صورتشان کشیدند.
شرح نهج‌البلاغة، تالیف ابن میثم بحرانی، جلد ۳، صفحه ۶۱۲-۶۱۳، چاپ دارالحبیب
۲) میرزا حبیب‌الله خوئی
جناب مرحوم «میرزا حبیب‌الله خوئی» نیز در کتاب «منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة» چنین مطلبی را با اشاره‌ای از شرح ابن میثم بحرانی و ابن ابی‌الحدید در ذیل خطبه مذکور می‌آورند:
«الرابعة ما أشار إلیه بقوله «و لقد سالت نفسه فی کفّی فأمررتها علی وجهی» قال الشارح البحرانی: أراد بنفسه دمه یقال: إنّ رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم قاء وقت موته دما یسیرا و إنّ علیا علیه السّلام مسح بذلک الدّم وجهه، و لا ینافی ذلک نجاسة الدّم لجواز أن یخصّص دم الرّسول کما روی أن أباطیبة الحجام شرب دمه صلّی الله علیه و آله و سلّم حین حجمه فقال صلّی الله علیه و آله و سلّم إذا لا ینجع بطنک، انتهی کلامه، مثله الشارح المعتزلی.»
ترجمه‌ی مختصر: معنی جمله: «و لقد سالت نفسه فی کفی فامررتها علی وجهی» این است که مراد از نفس در اینجا خون است. (اشاره به مسمومیّت ایشان و این‌که طبیعی است از دهان فرد مسموم خون خارج شود همان‌طور که در لحظات شهادت امام حسن علیه‌السلام چنین اتفاقی رخ داد.)
منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة، تالیف حبیب‌الله خویی، جلد ۱۲، ص ۲۴۰ چاپ منشورات المکتبة الاسلامیة
۳) محمد جواد مغنیه
از دیگران شارحان نهج‌البلاغه که بدین مطلب اشاره کرده است، مرحوم «محمد جواد مغنیه» می‌باشد. ایشان در کتاب «فی ظلال نهج‌البلاغة» که به شرح این کتاب می‌پردازد، در ذیل این خطبه تصریح می‌کند که معنی «نفسه» در اینجا به معنای «خون» پیامبر (ص) است:
«و لقد سالت نفسه فی کفی، فأمررتها علی وجهی. المراد بنفسه دمه صلّی الله علیه و آله و سلّم.»
ترجمه: در قول امیرالمؤمنین (ع)، مراد از نفس، خون رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله است.»
فی ضلال نهج‌البلاغة، تالیف محمد جواد مغنیة، جلد ۳، صفحه ۱۸۹، چاپ دارالعلم للملایین
۴) سید عباس علی الموسوی
سید عباس علی الموسوی نیز در کتاب شرح نهج‌البلاغه خود صراحتاً می‌نویسد:
«أراد بقوله سالت نفسه فی کفی أن رسول الله قاء وقت موته دماً یسیراً و أن علیاً تلقاه بیده مسح به وجهه.»
ترجمه: قول امیرالمؤمنین (ع) یعنی: از دهان رسول خدا (ص) مقداری خون بیرون آمد و امیرالمؤمنین (ع) آن را به صورتش کشید.
شرح نهج‌البلاغة، تالیف سید عباس علی موسوی، جلد ۳، صفحه ۳۹۳، چاپ دارالرسول الاکرم (ص)
۵) آیت‌الله مکارم شیرازی
آیت‌الله مکارم شیرازی نیز در کتاب «پیام امیرالمؤمنین» که به شرح نهج‌البلاغه می‌پردازد، در زیر این عبارت از خطبه ۱۹۷ این چنین می‌نویسد:
«نخست این‌که منظور از نفس خون است که در بسیاری از عبارات فقها و ادبا به این معنا آمده: «نفس سائله» در کتب فقهی به‌معنای خون جهنده است و در اشعار عرب نیز به این معنا استعمال شده است. و گفته‌اند: پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در آخرین ساعت عمر، مقداری خون از حلق مبارکش بیرون آمد و از دهان بیرون ریخت و طبق این خطبه آن خون در کف دست مبارک علی علیه‌السلام قرار گرفت و آن حضرت به‌عنوان تبرّک بر صورت خود مالید.»
پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام (شرحی تازه و جامع بر نهج‌البلاغه)، تالیف آیت‌الله مکارم شیرازی، جلد ۷، صفحه ۶۶۰-۶۶۱، چاپ انتشارات دارالکتب الاسلامیة
۶) ابن ابی‌الحدید
در پایانِ کلام، عبارت «ابن ابی‌الحدید» سنّی را نیز جهت اختتام می‌آوریم. او نیز در شرح خود بر نهج‌البلاغه در توضیح خطبه ۱۹۷ همین مطلب را تصریح و بیان می‌کند:
«ثم ذکر (علیه‌السلام) فقال لقد قبض و إن رأسه لعلی صدری و لقد سالت نفسه فی کفی فأمررتها علی وجهی یقال إن رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌وآله) قاء دما یسیرا وقت موته و إن علیا (علیه‌السلام) مسح بذلک الدم وجهه.»
ترجمه: قول امیرالمؤمنین (ع) یعنی از دهان رسول خدا (ص) در هنگام فوت مقداری خون بیرون آمد و علی (ع) این خون را به صورتش کشید.
شرح نهج‌البلاغة، تألیف ابن ابی‌الحدید، جلد ۱۰، صفحه ۱۸۲-۱۸۳، چاپ مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان
حال با این مطالب گفته شده سؤالی که در ذهن باقی می‌ماند آن است که به چه سببی بوده که پیامبر خدا (ص) در ساعت آخر عمر شریف، از دهان مبارکشان خون جاری شده است؟ کسانی که معتقدند پیامبر (ص) به مرگ طبیعی از دنیا رفته‌اند، چه جوابی برای این سؤال و سؤالات دیگر دارند؟!
شهادت پیامبر ، شهادت پیامبر
اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:
… 
… 
… 
شهادت پیامبر ، شهادت پیامبر
لعنت الهی بر یهود خبیث و جنایتکار