هل إن النبی محمد صلىاللهعلیهوآله، مات مسموماً؟! / شهادت رسول خدا
آیا رسول خدا (ص) با سمّ از دنیا رفتند؟
پاسخ استاد سیدجعفر مرتضى عاملی (ره) متخصص تاریخ اسلام و تشیع، و سیرهنگار شیعی:
أن ظاهر العدید من الروایات، التی وصلتنا من طرق السنة والشیعة، بل صریحها، هو أنه (صلىاللهعلیهوآله) قد مات مسموماً. وقد ذکرت طائفة منها: أنه (صلىاللهعلیهوآله)، قد سُمَّ على ید یهودیة کانت ـ فیما یبدو ـ قد تظاهرت بالإسلام.
[ترجمه: “ظاهر” بسیاری از روایات رسیده از طرق اهل سنت و شیعه، بلکه “صریح” برخی از آنها این است که پیامبر اکرم (صلىاللهعلیهوآله) مسموم شده و از دنیا رفتهاند. برخی از این روایات بیان میکنند که ایشان توسط یک زن یهودی که ظاهراً به اسلام روی آورده بود، مسموم شدند.]
لکن روایات أخرى تذکر: أن الجریمة قد ارتکبت على ید غیر الیهود. وقد قرَّبنا احتمال أن تکون الیهودیة مجرد وسیلة تنفیذ لمخطط رسمه غیرها، وتلبیة واستجابة لطلب أناس کان یهمهم التخلص من رسول الله (صلىاللهعلیهوآله)، وقد وافق طلب هؤلاء هوى عند تلک الیهودیة، فکانت الاستجابة منها، وارتکبت الجریمة.
[ترجمه: اما روایات دیگری بیان میکنند که این جنایت توسط افراد غیریهودی انجام شده است. ما احتمال میدهیم که آن زن یهودی صرفاً ابزاری برای اجرای طرحی بوده که توسط دیگران طراحی شده است، و آن زن تنها به درخواست افرادی که خواستار خلاص شدن از رسول خدا (صلىاللهعلیهوآله) بودند، پاسخ مثبت داده است. میل آن زن یهودی با درخواست این افراد همسو بوده و در نتیجه این جنایت را مرتکب شده است.]
وعلینا: أن لا ننسى ما ذکرته الروایات المعتبرة التی تقول: إنه ما منهم صلوات الله و سلامه علیهم إلا مسموم، أو مقتول. أو نحو ذلک. وقد ذکرنا ذلک فی إجابات سابقة.
[ترجمه: همچنین باید روایات معتبر دیگری را به یاد داشته باشیم که بیان میکنند: همهی معصومین (علیهمالسلام) مسموم یا [با شمشیر] کشته شدهاند. ما قبلاً به این موضوع در پاسخهای قبلی [۱] اشاره کردهایم.]
وقد کان رسول الله (صلىاللهعلیهوآله) من أهل البیت، بل هو على رأس الصفوة الطاهرة من أهل بیت العصمة، فنیله لدرجة الشهادة کان هو الأمر الأقرب، فی تلک الظروف. وقد جزم الشیخ المفید بذلک، مع أنه هو الذی أثار بعض الشبهة فی ذلک، بالنسبة لبعض الأئمة (علیهمالسلام).
[ترجمه: رسول خدا (صلىاللهعلیهوآله) از اهل بیت بودند و در رأس پاکترین افراد از اهل بیت عصمت قرار داشتند، بنابراین رسیدن ایشان به مقام شهادت در آن شرایط، به واقع نزدیکتر است. شیخ مفید نیز (با اینکه در مورد شهادت برخی از ائمه شبهاتی را مطرح کرده بودند)، به این موضوع [شهادت پیامبر (ص)] قطع پیدا کرده است [۲].]
والحمد لله، والصلاة والسلام على رسوله محمد وآله الطاهرین [۳]
پینوشتها:
[۱] مختصر مفید. (أسئلة وأجوبة فی الدین والعقیدة)، السید جعفر مرتضى العاملی، «المجموعة الرابعة»، المرکز الإسلامی للدراسات، الطبعة الأولى، ۱۴۲۳ ـ ۲۰۰۲، السؤال ۲۱۷.
بنگرید به:
https://almojib.com/ar/question/419095
https://www.islam4u.com/ar/shobahat/ما-منا-الا-مقتول-او-مسموم
[۲] الشیخ المفید، المقنعۀ، تحقیق و نشر: مؤسسۀ النشر الإسلامی التابعۀ لجماعۀ المدرسین ـ قم، الطبعۀ: الثانیۀ، ۱۴۱۰ق، ص۴۵۶.
[۳] مختصر مفید (أسئلة وأجوبة فی الدین والعقیدة)، السید جعفر مرتضى العاملی، «المجموعة السادسة»، المرکز الإسلامی للدراسات، الطبعة الأولى، ۱۴۲۴ ـ ۲۰۰۳، السؤال ٣٢٥.
گزارش شهادت پیامبر (ص) توسط دو نفر از همسرانشان
گزارش اول: البرقی، عن غیر واحد، عن عبدالصمد بن بشیر [۱]، عن أبی عبدالله علیهالسلام أنّه قال: أتدرون مات النبی صلّى الله علیه وآله أم قُتل؟ إنّ الله یقول: أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ فنسخ الموتَ القتلُ، إنّهما سمّتاه فقتلتاه وأبواهما شرّ مَن خلق الله. [۲]
احمد بن محمد سیاری از محمد بن خالد برقی از بیش از یک راوی از عبدالصمد بن بشیر نقل کرده که امام صادق (ع) فرمودند: «میدانید پیامبر (ص) مُرد یا کُشته شد؟ خداوند میگوید: “آیا اگر [پیامبر] بمیرد یا کشته شود [شما به آیین پیشین خود باز مىگردید؟!]” [۳] در این آیه قتل، مرگ را نسخ کرد. [یعنی ابتدا «مات» آمده و به دنبالش «قُتِلَ».] آن دو [زن] ایشان را مسموم کرده و به قتل رساندند. پدران آن دو نیز، بدترین کسانی هستند که خداوند آفریده است».
گزارش دوم: عن عبدالصمد بن بشیر عن أبی عبدالله (ع) قال: تدرون مات النبی (ص) أو قتل، إن الله یقول: «أفإن مات أو قتل انقلبتم على أعقابکم» فَسُمّ قبل الموت، إنّهما سَقَتَاه، فقلنا إنّهما وأبوهما شَرّ مَن خَلَق الله. [۴]
مرحوم محمد بن مسعود عیاشی به سندش از عبدالصمد بن بشیر نقل کرده که امام صادق (ع) فرمودند: «میدانید پیامبر (ص) مُرد یا کُشته شد؟ خداوند میگوید: ” آیا اگر [پیامبر] بمیرد یا کشته شود شما به آیین پیشین خود باز مىگردید؟!” پیامبر (ص) پیش از مرگ، مسموم شد. آن دو [سم را] به ایشان نوشاندند». [چون امام این سخن را فرمود]، ما گفتیم: آن دو [زن] و دو پدرشان بدترین کسانی هستند که خداوند آفریده است. [۵]
پینوشتها:
[۱] «عبد الصمد بن بشیر العرامی العبدی مولاهم کوفی ثقة ثقة روى عن أبی عبد الله علیه السلام» (فهرست النجاشی، ص۲۴۸).
[۲] کتاب القراءات، ص۳۶.
[۳] سورهی آل عمران، آیهی ۱۴۴.
[۴] تفسیر العیاشی، ط البعثة، ج۱، ص۳۴۲.
[۵] در مقالهی «امکانسنجی استفادهی تفسیر عیاشی از کتاب القراءات سیاری» (در دست نشر) نشان داده شده که عیاشی دسترسی به کتاب سیاری نداشته و نقلهایش مستقل از نقلهای سیاری است و اسنادش عموماً مستقیم به حوزهی حدیثی کوفه بازمیگردد یا باواسطهی حوزهی حدیثی کشّ و سمرقند به کوفه بازمیگردد و معمولاً ارتباطی با قم ندارد. در احادیث مشابه این دو کتاب هم که سند در تفسیر عیاشی حذف شده، در واقع سیاری در سند حضور نداشته است. در همین حدیث مشابه نیز مشاهده میشود که متن نقلهای سیاری و عیاشی با هم تفاوتهایی دارد. / گزارش و توضیح از: امیرحسن خوروش
شهادت رسول خدا ، شهادت رسول خدا
اندیشکده مطالعات یهود در پیامرسانها: