پدر «ارض اسرائیل»

روچیلدها و امپراتوری جهانی صهیونیسم – قسمت سوم ارض اسرائیل

گفتیم که شاخه‌ی فرانسوی امپراتوری روچیلدها توسط جیمز (یعقوب) روچیلد پایه‌گذاری شد. پس از مرگ او، پسرش به‌نام آلفونس روچیلد (۱۸۲۷ـ۱۹۰۵) در رأس شاخه‌ی فرانسه قرار گرفت. او پس از شکست ناپلئون سوم در سال ۱۸۷۰، رهبری هیئت فرانسوی غرامت جنگ را به‌عهده داشت و با پشتوانه‌ی عظیم مالی خود پرداخت سریع این غرامت را از سوی فرانسه مغلوب تضمین کرد.

در سال‌های ۱۸۷۱ـ۱۸۷۲، آلفونس روچیلد مبالغ کلانی پول به دولت آدولف تی‌یر وام داد و به‌گفته‌ی دائرةالمعارف بریتانیکا این وام سبب حفظ تی‌یر بر رأس دولت فرانسه شد. جالب است بدانیم که در همین زمان در لندن، پسرعموی او، لیونل پسر ناتان، مبلغ ۴ میلیون لیره به دیزرائیلی، نخست‌وزیر انگلیس، وام داد و همین وام سبب شد که دولت انگلیس سهم اصلی را در کمپانی کانال سوئز به چنگ آورد! (۱)

آلفونس جیمز روچیلد

مع‌هذا، نام‌آورترین چهره‌ی شاخه‌ی فرانسوی امپراتوری روچیلدها بارون ادموند جیمز روچیلد (۱۸۴۵ـ۱۹۳۴)، کوچک‌ترین پسر جیمز روچیلد، است؛ فردی که نام وی با استقرار یهودیان در فلسطین و تأسیس دولت اسرائیل پیوندی ناگسستنی دارد.

بارون ادموند روچیلد کسی است که ۷۰ میلیون فرانک طلا در راه اسکان یهود در فلسطین سرمایه‌گذارای کرد؛ رقمی که علی‌رغم سنگینیِ آن در برابر دارایی روچیلدها و اهداف اقتصادی و سیاسی که در چشم‌انداز آینده می‌جستند، وزنی نداشت. (۲)

ادموند جیمز روچیلد در جوانی

ادموند روچیلد به پاس سهم تعیین‌کننده‌اش در تأسیس دولت اسرائیل توسط حیم وایزمن «پیشوای سیاسی صهیونیسم» و از سوی صهیونیست‌ها «پدر ییشوو» لقب گرفت. [بنگرید به: ییشوو در ویکی‌پدیا]

دائرة‌المعارف یهود معرفی مشروح خود را درباره‌ی ادموند روچیلد چنین آغاز می‌کند:

انسان‌دوست، مدافع استقرار یهود در ارض اسرائیل و کلکسیونر آثار هنری، روچیلد در پاریس به دنیا آمد… ادموند برخلاف دو برادر بزرگترش به بانکداری نپرداخت و از جوانی خود را وقف آرمان‌های انسانی و فرهنگی، به‌ویژه هنر، کرد. مجموعه‌ی هنری او، که گردآوری آن اشتغال سراسر زندگی او بود، وی را به‌عنوان یک کارشناس هنری بلندآوازه ساخت و به عضویت آکادمی هنر پاریس انتخاب شد. او دارای پیوندهای نزدیک با روشنفکران یهود و غیریهود فرانسه بود… روچیلد در نامه اتوبیوگرافیک مورخ ۱۹۲۸ می‌نویسد: «من همیشه به آینده یهود علاقمند بوده‌ام»… (۳)

ادموند جیمز روچیلد

اشتغال ادموند روچیلد به گردآوری «آثار هنری» چیز عجیبی نیست و او در واقع ادامه‌دهنده‌ی شغل «شریف»! پدربزرگش، مایر آمشل، بوده است؛ اشتغال نامیمونی که با نام صهیونیسم در پیوند است و دستاورد آن ایلغار آثار باستانی تمدن‌های کهن از سراسر جهان، و از جمله ایران، می‌باشد.

در این معرفی آن‌چه حائز اهمیت است پیوند ادموند روچیلد با جامعه‌ی روشنفکری اروپاست؛ پیوندی که پیش‌تر در شرح دوستی مادرش با هاینریش هاینه نیز بیان داشتیم. از طریق همین پیوند، که با حربه‌ی زر نافذتر می‌شد، نطفه‌های صهیونیسم در ادبیات معاصر غرب بسته شد.

به‌عنوان شاهدی بر این مدعا، دائرةالمعارف یهود می‌نویسد که تحت تأثیر ادموند روچیلد بود که الکساندر دوما (پسر) در برخی از آثارش اندیشه‌ی مهاجرت یهودیان به فلسطین را مطرح ساخت و دوما در نامه‌های خود به ادموند روچیلد (۴) بر تاثیرپذیری خود از روچیلد معترف بود.

الکساندر دوما (پسر)

ادموند روچیلد بنیان‌گذار نخستین حرکت عملی صهیونیستی شناخته می‌شود زیرا با سرمایه‌ی او بود که به سال ۱۸۸۳ نخستین اردوگاه‌های یهودیان مهاجر در سرزمین فلسطین ایجاد شد. بارون روچیلد در دوران فعالیت هرتزل هوادار استقرار «خاموش» و «آهسته» یهود در فلسطین بود. تمامی اقدامات کشاورزی که توسط کارشناسان فرانسوی در فلسطین صورت گرفت با سرمایه‌ی او بود و باز این نفوذ او بود که سهم اساسی در تعیین سمت‌گیری دولت فرانسه به سود صهیونیست‌ها و اسکان یهودیان در فلسطین ایفاء کرد.

اقدامات روچیلد توسط یک دستگاه اداری خشن صورت می‌گرفت که با اِعمال قهر و خشونت علیه یهودیان فقیر مهاجر همراه بود. این اقدامات خشن طغیان‌هایی را در میان مهاجرین یهود پدید ساخت. دائرةالمعارف یهود مدعی است که علی‌رغم این‌که ۲۰ سال تمام اقدامات سرکوبگرانه بارون روچیلد مورد انتقاد یهودیان مهاجر قرار می‌گرفت. امروزه «در بازنگری گذشته مشخص می‌گردد که بوروکراسی روچیلد نقش مثبت داشته است.»!

بارون روچیلد در سال‌های ۱۸۸۷، ۱۸۹۳، ۱۸۹۹ به بازدید از اردوگاه‌های یهودیان در فلسطین پرداخت و رهنمودهایی دال بر خودکفایی اردوگاه‌ها، کاهش سطح زندگی و جلوگیری از اسراف، سخن‌گویی به زبان عبری و احیاء سنن مذهبی یهود ارائه داد. در همین سفرها به دستور او اراضی جدیدی برای تأسیس اردوگاه‌های جدید در جولان و سایر مناطق فلسطین خریداری شد.

دیدار ادموند روچیلد و هربرت ساموئل در ۱۹۲۵

روچیلد با سرمایه‌ی ۱۴میلیون فرانک به خرید ۳۲۰۰۰ هکتار زمین پرداخت و ۱۲ اردوگاه جدید تأسیس کرد که با کمک مالی او به‌زودی خودکفا شد و «مجمع اسکان یهودیان» نام گرفت.

ادموند روچیلد در جریان چهارمین بازدید خود از فلسطین به سال ۱۹۱۴ از نتیجه‌ی اقدامات خود ابراز رضایت کرد. او علاوه بر سرمایه‌گذاری در کشاورزی، نقش اصلی را در توسعه صنعت شراب‌سازی در فلسطین ایفاء کرد و «کورپوراسیون الکتریک فلسطین» و «دانشگاه عبری» را بنیان گذارد. در این دیدار روچیلد به حیم وایزمن گفت:

«بدون من صهیونیست‌ها هیچ کاری نمی‌توانستند از پیش برند و بدون صهیونیست‌ها اقدامات من محکوم به شکست بود.»

وایزمن نیز روچیلد را از نظر «اندیشه سیاسی و ملی» دوراندیش خواند. (۵)

دیدار ادموند روچیلد و همسرش آدلاید روچیلد از فلسطین در ۱۹۱۴

ادموند روچیلد در موضع مثبت دولت فرانسه در قبال اعلامیه بالفور نقش اصلی داشت. در پایان جنگ اول جهانی، جیمز روچیلد، پسر ادموند روچیلد، به‌عنوان افسر ارتش انگلیس وارد سرزمین فلسطین شد و در سال ۱۹۲۳ بارون روچیلد با سرمایه‌گذاری بیشتر «مجمع اسکان یهودیان فلسطین» (پیکا) را به ریاست پسرش تأسیس کرد که هدف آن ایجاد اردوگاه‌های جدید بود.

روچیلد در سال‌های ۱۹۲۴ و ۱۹۲۵ نیز به بازدید از فلسطین پرداخت و سخنرانی کرد. در این بازدیدها، وایزمن گفت:

«به اعتقاد من، او پیشوای سیاسی صهیونیسم در نسل ماست»

و داوید بن گوربون بعدها گفت:

«از زمانی که او در صحنه اسکان یهود پدید شد تا زمان ما [۱۹۴۹] هیچ‌کس در امر استقرار و توسعه اسکان در اسرائیل به مانند او دیده نشد».

ادموند جیمز روچیلد

بارون ادموند روچیلد در سال ۱۹۲۹ به‌عنوان رئیس افتخاری «آژانس یهود» انتخاب شد و تا پایان عمر در این سمت بود. او در سال ۱۹۳۴ در پاریس درگذشت و در فلسطین اشغالی ۶۳۰۰۰ هکتار زمین و ۳۰ اردوگاه به ارث گذاشت.

نقش اساسی شاخه‌ی فرانسوی امپراتوری روچیلدها در صهیونیسم جهانی با مرگ بارون ادموند روچیلد پایان نمی‌یابد. پس از او، نوه‌های جیمز روچیلد اول در نیمه‌ی دوم قرن بیستم حامیان درجه اول دولت اسرائیل و از رهبران طراز اول صهیونیسم جهانی محسوب می‌شوند.

امروزه، در رأس شاخه‌ی فرانسوس امپراتوری روچیلدها گی روچیلد (متولد۱۹۰۹) و ادموند روچیلد (متولد ۱۹۲۶) قرار دارند. بارون گی روچیلد از چهره‌های درجه اول سیاسی و مالی حکومت فرانسه بود که در زمان جنگ دوم جهانی آجودانی ژنرال دوگل را به‌عهده داشت. بارون گی روچیلد فرانسوی به همراه لرد ویکتور روچیلد انگلیسی دو رهبر اصلی امپراتوری پنهان روچیلدها در دوران معاصر محسوب می‌شوند. (۶) [اندیشکده مطالعات یهود: در هنگام انتشار این مقاله، این دو روچیلد (گی و ادموند) نیز از دنیا رفته‌اند.]

«گی روچیلد» (۱۹۰۹-۲۰۰۷) نوه‌ی آلفونس جیمز روچیلد و «ادموند روچیلد» (۱۹۲۶-۱۹۹۷) نوه‌ی ادموند جیمز روچیلد

ادامه دارد…

قسمت قبلی این مقاله  ؛  قسمت بعدی این مقاله

پی‌نوشت‌ها:

۱. Encyclopaedia Britanica, Vol.15,P. 1163; Encyclopedia Americana, Vol. 23, p. 804

۲. به‌گفته‌ی بوری ایوانف: «بانک روچیلد به تنهایی پول مورد نیاز ۱۰ فلسطین را نیز در اختیار داشت.» (صهیونیسم، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی. تهران: امیرکبیر، ۱۳۵۶، ص ۱۶)

۳. Encyclopaedia Judaica, Vol. 14.p. 342.

۴. منتشره در تاریخ صهیونیسم، اثر نائوم سوکولوف، ۱۹۱۹، جلد ۲، صفحات ۲۶۳ـ۲۶۵

۵. Encyclopaedia Judaica, Vol. 14.p.344
۶. Encyclopedia Americana, Vol. 23, P. 804.

منبع: عبدالله شهبازی، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، جلد دوم، صفحات ۱۰۸-۱۱۱

ارض اسرائیل ، ارض اسرائیل

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

… … …

ارض اسرائیل ، ارض اسرائیل ، ارض اسرائیل