روچیلدها و امپراتوری جهانی صهیونیسم – قسمت دوم اقتصاد غرب
بدین ترتیب، در دوران حیات مایر آمشل روچیلد و پس از مرگ او، «کلان» (۱) روچیلدها در ۵ کشور اصلی اروپا (آلمان، اطریش، ایتالیا، فرانسه و انگلیس) گسترده شد.
شاخهی پدریِ «بنیاد روچیلد» در آلمان و شاخهی ناپل در آستانه قرن بیستم به فعالیت رسمی خود پایان داد و شاخهی اطریش در آستانهی جنگ دوم تعطیل شد. معهذا در نیمهی دوم قرن بیستم «بنیاد روچیلد» مجدداً شبکههای پنهان خود را در سراسر اروپا توسعه بخشید و با سرمایهگذاریهای کلان در سراسر جهان امپراتوری گسترده و نامرئی را پدید ساخت.
دائرةالمعارف آمریکانا وضع امپراتوری روچیلد را در قرن بیستم چنین شرح میدهد:
خانواده بانکدار اروپایی که دارای شهرت افسانهای است… و قرن بیستم [نیز] بر اندوخته مالی و صنعتی گستردهای کنترل دارد… و یک نیروی اساسی در اقتصاد مالی جهان محسوب میشود که منافع آن از اروپا تا آسیا ممتد است.
برای اینکه ابعاد سیطرهی روچیلدها بر اقتصاد جهان روشن شود، به دستاوردهای پسران جیمز (یعقوب) روچیلد در فرانسه نظری میافکنیم:
نفوذ روچیلدها در اقتصاد فرانسه چنان عظیم است که در قرن بیستم این کشور را به تیول امپراتوری جهانی روچیلدها بدل ساخته است.
در آغار قرن بیستم ژول گسد… گفت: «فرانسه بهعنوان یک کشور دارای رئیسجمهور است، ولی در این کشور سلطان بیتخت و بارگاهی چون خانواده روچیلد وجود دارد.» نام روچیلد از دیرباز با قدرت مالی مترادف است. از ۱۵۰ سال پیش ثروت این خانواده بانک «برادران روچیلد» بوده است. این بانک یکی از قدیمیترین بانکهای فرانسه است. بانک از راه سوداگری در بورسبازی، تقلب در اسناد دولتی، شرکت در عملیات ساختمان راه آهن و صدور سرمایه پروار شده است. چنانکه نیمی از وام فرانسه به دولت روسیه تزاری توسط بانک روچیلدها پرداخت گردید… در حقیقت، اهمیت اقتصادی و سیاسی خانواده روچیلد در دوران کنونی بهطور شگفتانگیزی افزایش مییابد. اعتلای سریع بانک «برادران روچیلد» که رکن اساسی ثروت آنهاست، این واقعیت را به اثبات میرساند. در آغاز جنگ دوم جهانی سرمایه آنها ۵۰ میلیون فرانک بود. در سال ۱۹۵۷ این مبلغ به یک میلیارد و در سال ۱۹۶۷ به ۵ میلیارد فرانک قدیم بالغ گردید. بدینترتیب سرمایهی بانک در یک ربع قرن صد برابر شده است. (۲)
جیمز روچیلد و پسرانش (آلفونس، گوستاو، سالومون، ادموند)
از جمله اقلامی که ثروت کلان روچیلدهای فرانسه را تشکیل میدهد، مجتمع عظیم کمپانیهای راهآهن «شمال»، «پاریس ـ اورلئان» و «پ. ال. ام» میباشد. روچیلدها در فرانسه مجتمعهای «کنکورد» و «آبی» (۳) را در تملک دارند. ۴۹ درصد سرمایه شرکت راهآهن فرانسه، بخش عظیمی از تأسیسات توریستی «شام روس» در جبال مون بلان و شرکتهای عظیم حمل و نقل فرانسه (HPLM و SAGO) به روچیلدها تعلق دارد.
پس از جنگ دوم جهانی، «برادران روچیلد» در اعطای اعتبارات، سرمایهگذاریها و سازماندهی شاخههای بسیار جدید صنایع شرکت جستند. آنها مخصوصاً در صنایع اتمی، نفت، شیمی و در جدیدترین بخشهای الکترونیک به فعالیت پرداختند. بانک در صنایع فلزات غیرآهنی به کامیابیهای درخشانی رسید. استخراج همه فلزات غیرآهنی فرانسه، به استثنای صنایع آلمینیوم، عملاً تحت نظارت روچیلدها قرار دارد. آنها در استخراج فلزات غیرآهنی بلژیک، اسپانیا، کالدونی جدید، آفریقای جنوبی و سایر کشورها سهم زیادی دارند… تعدادی از شرکتها که در انگلستان، جمهوری آفریقایجنوبی و آمریکای لاتین فعالیت دارند، تحت نظارت مشترک روچیلدهای لندن و پاریس قرار دارند. در سالهای اخیر، مطبوعات فرانسه دربارهی فعالیتهای مشترک این خانواده در لندن و پاریس (مثلاً در زمینهی ایجاد شرکتهای سرمایهگذار «اروپایی») مطالب زیاد مینویسند. یکی از جهات مهم گسترش فعالیت بینالمللی روچیلدها در این اواخر، تحکیم روابط این خانواده با سرمایهی انحصارطلب آلمان باختری است. این روابط از آغاز قرن ما آغاز شده است. بانک [روچیلد] در استخراج منابع زیرزمینی موریتانی، گابون، سنگال و سایر کشورهای آفریقایی تحت قیادت اقتصادی و سیاسی امپریالیسم فرانسه با کنسرسیومهای کروپ، کلوکنر، استین همکاری فعال دارد. «برادران روچیلد» به اتفاق انحصارات عمده بانکی جمهوری فدرال آلمان، شرکتهای مالی «اروپایی» را تقویت میکنند. بیلان بانک که در مه ۱۹۶۶ برای اولین بار در تاریخ فعالیت آن منتشر شد، دارایی سهامداران بانک را بالنسبه ناچیز نشان میدهد، یعنی ۳۲۴/۱ میلیون فرانک. در حقیقت ثروت «برادران روچیلد» چندینبار بیش از این ارقام است. چنانکه در سال ۱۹۶۲ دارایی روچیلدها تقریبا ۴۰ میلیارد فرانک بود. اکنون دارایی آنها ۵۰ میلیارد فرانک یعنی ۱۳ درصد درآمد ناخالص اجتماعی فرانسه است. (۴)
آنچه گفته شد نمیتواند توصیف جامعی از شبکه گستردهی امپراتوری نامرئی روچیلدها در اقتصاد بینالمللی بهشمار رود. سیطرهی این امپراتوری چنان پوشیده است که بیان آن به انبوهی از اسناد و مدارک نیازمند است. لذا، به یکی از مهمترین ابعاد این سیطره، یعنی نقش روچیلدها در صنعت جهانی نفت میپردازیم:
نام روچیلدها در کنار راکفلرهای آمریکا بهعنوان پیشگامان استخراج نفت در خاورمیانه و روسیه شهرت دارد و آنان از زمان انعقاد قرارداد دارسی به نفت ایران چشم داشتهاند.
این روچیلدها بودند که نخستینبار با سرمایه خود امانوئل نوبل سوئدی و سه پسرش (روبرت، لودویک و آلفرد) را به استخراج نفت بادکوبه ترغیب کردند و بزرگترین کمپانی نفتی را در روسیه بنیاد نهادند. (۵) و بالأخره با سرمایهی روچیلدها بود که یک یهودی انگلیسی بهنام مارکوس ساموئل و یک هلندی بهنام سِر هنری دیتردینگ کمپانی «رویال داچ شل» را تأسیس کردند.
کمپانی «رویال داچ شل» که به «اختاپوس بینالمللی» شهرت یافته، بزرگترین مجتمع انحصاری اروپاست که از حیث ثروت تنها با دو کمپانی عظیم آمریکایی استاندارد اویل (نیوجرسی) و جنرال موتورز قابل مقایسه میباشد.
طبق آماری که در دسترس ماست و آماری کهنه محسوب میشود، «رویال داچ شل» در سال ۱۹۶۵ یکهفتم نفت جهان و ۲۰ درصد نفت خاورمیانه را کنترل میکرد و در سراسر جهان بیش از ۵۰۰ شعبه، ۷۴ پالایشگاه و قریب به ۲۰۰هزار پرسنل در اختیار داشت.
تاریخ خاورمیانه از آغاز قرن بیستم شاهد رقابتهای سه کمپانی بزرگ نفتی «رویال داچ شل»، «استاندارد اویل» (متعلق به راکفلرها) و «شرکت نفت انگلیس و ایران» (۶) بوده است. روچیلدها بههمراه خانواده آمریکایی مورگان بزرگترین سهامداران و اربابان واقعی شرکت «شل» میباشند.
«رویال داچ شل» در سالهای پس از جنگ دوم جهانی به همراه کمپانیهای نفتی آمریکا تلاش جدی را برای نفوذ به حوزهی نفتی ایران و خارج ساختن آن از انحصار شرکت نفت انگلیس آغاز نمود. با ملی شدن صنعت نفت ایران این انحصار شکسته شد و با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ دومین گام به سود کمپانیهای آمریکایی و شرکت «شل» برداشته شد.
همانطور که میدانیم در قرارداد کنسرسیوم، ۵ کمپانی معظم نفتی آمریکا (عضو کارتل بینالمللی نفت) هر یک به تنهایی ۷ درصد سهام را بهدست آوردند و ۵ درصد سهام نیز بین ۹ کمپانی کوچک نفتی آمریکا (غیر عضو کارتل بینالمللی نفت) تقسیم شد. بنابراین «رویال داچ شل» با ۱۴ درصد سهم، پس از بریتیش بترولیوم (۴۰ درصد) به بزرگترین غارتگر نفت ایران در سالهای پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بدل گردید.
ادامه دارد…
قسمت قبلی این مقاله ؛ قسمت بعدی این مقاله
پینوشتها: اقتصاد غرب
1. خاندان روچیلد طی گسترش خود در ۲ قرن اخیر، ویژگیهایی از خود بروز داد که آن را بهمثابه یک «کلان» (Clan) مشخص میسازد. این مشخصات عبارتند از: انسجام و همپیوندی مستحکم که برهم خونی و همپشتی استوار است و تبعیت از بزرگان دودمان و ازدواج درونی (اندوگامی). بررسی تاریخچه روچیلدها نشان میدهد که عموماً ازدواجها بین عموزادگان بوده و در مواردی نادر خارج از دائره دودمان وصلتی صورت گرفته است.
2. کیوان، ب. [محمدتقی برومند]؛ انحصارات صنعتی و بانکی. تهران: کتاب نمونه، ۱۳۵۱، صص ۶۸ـ۶۹
3. Abeille
4. همان مأخذ، صص ۷۲ـ۷۴
رقم فوق ثروت روچیلدهای فرانسه در آغاز دهه ۱۹۷۰ را در برمیگیرد و از ثروت روچیلدهای انگلیس و سرمایهگذاریهای پنهان آنها در ایالات متحده آمریکا آماری در دست نداریم. برای اینکه شناختی از ابعاد امپراتوری روچیلدها بهدست آوریم، لازم است به مقایسهای میان ثروت آنها و الیگارشی مالی آمریکا دست بزنیم:
ثروتمندترین اعضای الیگارشی مالی آمریکا به تنهایی رقمی بین یک تا ۳ میلیارد دلار ثروت دارند. در دهه ۱۹۸۰ دانیل ک. لودویگ بهعنوان مرد شماره یک الیگارشی آمریکا شهرت یافت که ثروت او به تنهایی بین ۲ تا ۳ میلیارد دلار تخمین زده میشد. «بنیاد بکتل» (متعلق به استیفن بکتل پدر و پسر) حدود ۱/۷ میلیارد دلار ثروت دارد. بکتلها بهعلت حمایت از چهرههای سیاسی معاصر آمریکا چون ریچارد نیکسون و رونالد ریگان و جرج بوش شهرت دارند.
در میان میلیادرهای دهه ۱۹۶۰، جان مورگان (پسر) و جان پل گتی با بیش از ۱/۵ میلیارد دلار ثروت شخصی در رأس الیگارشی مالی آمریکا قرار داشتند و هارولد هانت و هوارد هیوز (صاحب قمارخانههای لاسوگاس) با ۱ الی ۱/۵ میلیارد دلار در رده دوم. راکفلرها که در گذشته در رأس صنعت نفت آمریکا قرار داشتند، امروزه تنها قریب به ۳/۵ میلیارد دلار ثروت خانوادگی دارند که اگر بین ۸۳ عضو این «کلان» تقسیم شود به هر راکفلر تنها حدود ۴۰ میلیون دلار میرسد. در دهه ۱۹۶۰ ثروت «کلان» کندی بین ۴۰۰ الی ۶۰۰ میلیون دلار ارزیابی میشد که در زمان خود پنجمین دودمان ثروتمند آمریکا (پس از مورگان، پل گتی، هانت و هیوز) بود. ثروت جان کندی بین ۱۲ الی ۱۵ میلیون دلار تخمین زده میشد. با توجه به ارقام فوق، ابعاد حیرتانگیز امپراتوری مالی روچیلدها مشهود میگردد.
5. آلفرد نوبل مخترع دینامیت و بنیانگذار جایزه معروف نوبل است و پیوند جایزه نوبل با امپراتوری روچیلدها مسئلهای درخور بررسی است. جالب است بدانیم که پس از استخراج نفت باکو، ایران اولین بازار فروش آن بود و برادران نوبل عملیاتشان را در سال ۱۹۰۸ با اجاره یک انبار نفت در رشت آغاز کردند و بهزودی ۲ انبار بزرگ نفت در انزلی و رشت ایجاد نمودند.
6. «شرکت نفت انگلیس و ایران» در سال ۱۹۰۹ تأسیس شد در آستانه جنگ اول جهانی دولت انگلیس به ابتکار وینستون چرچیل، بهعلت طرحی که برای تغییر سوخت کشتیهای خود از زغالسنگ به نفت داشت، بخش عمده سهام شرکت را خریداری کرد. این اقدام سبب تحول اساسی در نیروی دریایی انگلیس شد و سرعت کشتیها را بیشتر و مانور آن را آسانتر نمود. دیگر سهامداران اولیه شرکت لرد استراتکنا و کمپانی انگلیسی «نفت برمه» بودند. طبق آمار رسمی، دولت انگلیس بابت سهام خود و مالیات بیش از ۶۰ درصد درآمد «شرکت نفت انگلیس و ایران» را دریافت میکرد و مابقی میان سایر سهامداران و دولت ایران تقسیم میشد.
منبع: عبدالله شهبازی، ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، جلد دوم، صفحات ۱۰۴-۱۰۸
اقتصاد غرب ، اقتصاد غرب ، اقتصاد غرب
اندیشکده مطالعات یهود در پیامرسانها:
اقتصاد غرب ، اقتصاد غرب ، اقتصاد غرب