تذکر: این یادداشت صرفاً بر اساس اسناد سازمانهای بینالمللی، مورّخان آکادمیک و نهادهای حقوق بشری تنظیم شده است. / اسرائیل بزرگ
۱. زمینهی تاریخی و تحریفگری
• ادعاهای مناقشهبرانگیز کتاب مقدّسی:
این ایدئولوژی با استناد به روایتهای کتاب مقدس، ادعای «حق الهی» بر فلسطین تاریخی (از رود اردن تا مدیترانه) را مطرح میکند. مورّخانی مانند شلومو سند (اختراع قوم یهود، ۲۰۰۹) این را «اسطورهسازی» میدانند و تأکید میکنند که عبرانیان باستان یک گروه قومی مجزا نبودهاند که بهصورت جمعی تبعید شده باشند.
• نادیدهگرفتن تاریخ استعماری:
این روایت، تاریخ چندفرهنگی فلسطین (شامل حضور چندصدسالهی اعراب، مسیحیان و مسلمانان) را نادیده میگیرد. ایلان پاپه (پاکسازی قومی فلسطین، ۲۰۰۶) اخراج سیستماتیک ۷۵۰٬۰۰۰ فلسطینی در سال ۱۹۴۸ (نکبت) توسط شبهنظامیان صهیونیست را مستند کرده است.
رویای اسرائیل بزرگ
۲. نقض قوانین بینالمللی
• الحاق غیرقانونی:
قطعنامهی شورای امنیت سازمان ملل ۲۳۳۴ (۲۰۱۶) شهرکهای اسرائیل در کرانه باختری را «نقض آشکار» کنوانسیون چهارم ژنو دانسته و محکوم میکند. دیوان بینالمللی دادگستری (دیوان لاهه، ۲۰۰۴) دیوار حائل اسرائیل را غیرقانونی اعلام کرد.
• اتهام آپارتاید:
عفو بینالملل (۲۰۲۲)، دیدهبان حقوق بشر (۲۰۲۱) و سازمان اسرائیلی بیتسلم (۲۰۲۱) تأیید کردهاند که اسرائیل با اعطای حقوق انحصاری به یهودیان (مانند حق شهروندی و مالکیت زمین) و محروم کردن فلسطینیان از حق تعیین سرنوشت، آپارتاید اعمال میکند.
۳. پیامدهای سیاسی
• نابودی راهحل دو دولت:
«اسرائیل بزرگ» مستلزم کنترل دائمی بر کرانه باختری و غزه است که تشکیل یک دولت فلسطینی مستقل را غیرممکن میکند. بانک جهانی (۲۰۲۳) خسارت ۴۷.۷ میلیارد دلاری به تولید ناخالص داخلی فلسطین از سال ۲۰۰۰ را ناشی از محدودیتهای اسرائیل میداند.
• توانمندسازی افراطگرایی:
متحدان نتانیاهو (مانند ایتامار بن گویر و بتسالل اسموتریچ) علناً خواستار اخراج فلسطینیان هستند. سخنرانی اسموتریچ در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد: «تاریخ یا فرهنگ فلسطینی وجود ندارد … چیزی به نام مردم فلسطین وجود ندارد» – موضعی که ایدئولوژی «اسرائیل بزرگ» به آن مشروعیّت میبخشد.
خواب اسرائیل بزرگ
۴. برتریطلبی فرهنگی و خشونت
• استعمار استیطانی:
رشید خالدی (جنگ صدساله بر سر فلسطین، ۲۰۲۰) استقرار صهیونیستها را «استعمار استیطانی» میخواند که با خشونت دولتی، فلسطینیان را جابهجا میکند. دادههای سازمان ملل (۲۰۲۳) نشان میدهد ۷۰۰٬۰۰۰ شهرکنشین اکنون کرانه باختری را اشغال کردهاند.
• محو فرهنگی:
اسرائیل خانهها، مدارس و باغهای زیتون فلسطینیان را تخریب میکند و حقوق زبانی عربی را محدود میکند. عداله (۲۰۲۳) ۶۵ قانون تبعیضآمیز علیه غیریهودیان را مستند کرده است.
۵. ردّ توسط اجماع جهانی
• مشروعیت سازمان ملل:
بیش از ۱۴۰ کشور فلسطین را به رسمیّت میشناسند. قطعنامه ۱۸۱ (۱۹۴۷) فلسطین را به دو کشور تقسیم کرد – طرحی که توسط دولتهای عربی و شبهنظامیان صهیونیست رد شد.
• همدستی غرب:
آمریکا و اتحادیه اروپا سالانه ۳.۸ میلیارد دلار کمک نظامی به اسرائیل میدهند، علیرغم نقض قوانین بینالمللی. دیدهبان حقوق بشر (۲۰۲۳) خواستار تحریم اسرائیل به دلیل جنایات جنگی شده است.
نتیجهگیری: ایدئولوژیای غیرقانونی و مخرّب
«اسرائیل بزرگ» چشماندازی است:
① ناقض قوانین بینالمللی از طریق الحاق و آپارتاید.
② تداومبخش خشونت با انکار حقوق فلسطینیان.
③ تخریبکنندهی صلح، با جایگزینی دموکراسی و خواست مردمی با توسعهطلبی ناسیونالیسم مذهبی.
و اجرای آن تضمینکنندهی درگیری دائمی است – واقعیتی که حتی مقامات امنیتی اسرائیل (مانند هشدار شینبت در ۲۰۱۶) پذیرفتهاند که اشغال، تروریسم را تغذیه میکند. هرچند – برخلاف نظر این مقامات – آنچه در سرزمینهای اشغالی فلسطین بهخاطر «اشغال» رخ میدهد، «مقاومت مشروع» است نه «تروریسم».
اندیشکده مطالعات یهود
منابع مورد استناد:
۱. قطعنامهی شورای امنیت سازمان ملل ۲۳۳۴ (۲۰۱۶)
→ UNSC Res 2334 (2016)
۲. نظریه مشورتی دیوان بینالمللی دادگستری (۲۰۰۴)
→ ICJ Advisory Opinion (2004)
۳. عفو بینالملل، آپارتاید اسرائیل علیه فلسطینیان (۲۰۲۲)
→ Amnesty International, Israel’s Apartheid Against Palestinians (2022)
۴. دیدهبان حقوق بشر، عبور از یک آستانه (۲۰۲۱)
→ HRW, A Threshold Crossed (2021)
۵. بیتسلم، رژیم برتریطلبی یهودی (۲۰۲۱)
→ B’Tselem, A Regime of Jewish Supremacy (2021)
۶. شلومو سند، اختراع قوم یهود (۲۰۰۹)
→ Shlomo Sand, The Invention of the Jewish People (2009)
۷. ایلان پاپه، پاکسازی قومی فلسطین (۲۰۰۶)
→ Ilan Pappé, The Ethnic Cleansing of Palestine (2006)
۸. رشید خالدی، جنگ صدساله بر سر فلسطین (۲۰۲۰)
→ Rashid Khalidi, The Hundred Years’ War on Palestine (2020)
۹. گزارش بانک جهانی درباره فلسطین (۲۰۲۳)
→ World Bank Report on Palestine (2023)
۱۰. پایگاه داده عداله (۲۰۲۳)
→ Adalah Database (2023)
««« پایان »»»
رنگهای بهکار رفته در متن:
رنگ آبی ⇐ کلمات کلیدی.
رنگ بنفش ⇐ تیترهای اصلی.
رنگ نارنجی ⇐ تیترهای فرعی.
رنگ قرمز ⇐ لینک به خارج.
رنگ قهوهای ⇐ نقلقول.
…
اندیشکده مطالعات یهود در پیامرسانها: