مراسم هالووین سال گذشته، مراسمی پر حاشیه بود. از کشته شدن بیش از صد نفر در این مراسم در کرهی جنوبی تا برگزاری هالووین در عربستان سعودی! البته در کشور ما هم هرچند با شدت کمتر، اما جوانههای رویش این مراسم نامیمون، دیده میشود.
در ادامه با ترجمهی بخشی از کتاب «دایرةالمعارف ارواح و اشباح»، سعی میکنیم به ریشههای شیطانی این مراسم، نزدیک شویم.
بررسی ریشهای مراسم هالووین
سووِن / ساوِن (Samhain)، مراسم پاگانیِ (مشرکانه) مردگان است که تا الآن در فرهنگ عمومی بهنام هالووین باقی مانده است. در شب هالووین، مردم لباسهایی با طرح فانتزی و ماورائی میپوشند و از همسایهها طلب تنقّلات (شیرینی و شکلات و…) میکنند. شبِ عیدِ تمامِ قدیسان (All Hallows’ Eve) [1] همان شب ۳۱ اکتبر است که فردای آن یعنی اول نوامبر، روز تمام قدیسان شناخته میشود.
قوم سِلت (Celts) از ادیان باستانی چندخداگرا، سال جدید را در ابتدای زمستان جشن میگرفتند، چیزی حدود اول نوامبر.
مقدّسترین عید سِلتیها (معتقدین به آیین سلت)، سووِن / ساوِن نام داشت که بهمعنای پایان تابستان است. سووِن به «خداوند مردگان» (Lord Of The Dead) تقدیم میشد.
جشن نئوپاگانی سوون / ساون
این جشن در اسکاتلند بهنام هالووین (Hallowe’en) معروف بود. سلتها معتقد بودند در عید سووِن، مردگان از قبرها برخاسته و آزادانه بر روی زمین حرکت میکنند. حرکت مردگان بر روی زمین خطری برای زمینهای کشاورزی و حیوانات اهلی بود.
آنها معتقد بودند در سووِن، مرزِ بین «عالَمِ مُردگان» و «جهانِ زندگان»، به باریکترین حدّ ممکن میرسد؛ تا جایی که در این روز ارتباط برقرار کردن بین مردگان و زندگان بسیار آسانتر است.
همچنین سلتها معتقد بودند در تاریکترین ساعات شب سووِن، خدای (ارباب و سَروَر) مردگان، همهی ارواح گُمشده را فرامیخواند تا آنها را عقوبت کند. مردگانِ محکومشده توسط خدای مردگان، مجبور بودند تا یک سال در زندگی پس از مرگ در قالب یک حیوان زندگی کنند.
کاهنان سلتی که به نام دروئید (Druid) شناخته میشدند، «جشنواره سووِن» را برگزار میکردند؛ جایی که مراسم ادای احترام به اجداد و ارواحِ در حال عبور بود!
مردگانی هم که روح خوبی داشتند، یک سال دیگر را با هیبت انسانی در مرگ میگذراندند. انسانهای زندهی قوم سلت نیز شب سووِن را به شبزندهداری گذرانده تا برای ارواح گُمشده دعا کنند.
همچنین مرسوم بوده است که غذا و شراب به درگاه خدای مردگان، پیشکش شود تا او قضاوتهای مطلوبتری در مورد مردگان داشته باشد. همچنین پیشکشها برای خود مردگان نیز گذاشته میشد تا آنها نیز نیروی تازه گرفته و شاید کمتر در این جهان شیطنت کنند.
سلتهای باستان لباسها و نقابهای حیوانات مقدس را در «جشنهای سووِن» میپوشیدند تا به موجودات ماوراء طبیعی احترام بگذارند و آنها را آرام کنند!
سلتها جامهی مُبدّل میپوشیدند تا با فریبدادن ارواح، آنها صرفاً از بین مردم عبور کنند. مردم محلی با اجرای یک نمایش و رژه، با ماسکی که بر صورت داشتند، میخواستند ارواح را از منطقه خارج کنند.
مراسم دیگری از قوم سلت در سووِن، روشنکردنِ یک آتش بزرگ بهعنوان پیشکشی برای خدای خورشید در حال افول و همچنین جبران انرژیِ از دست رفتهی او برای رویارویی با زمستان بود.
سلتها اسبهای زنده را بهعنوان قربانی مقدس برای خدای خورشید، آتش میزدند.
با گسترش مسیحیت، کلیسا «روز همه مقدسین» را برای اول نوامبر تعیین کرد که مصادف با «جشنواره سووِن» بود که توسط جمعیتهای بتپرست جشن گرفته میشد!
وقتی که کلیسای مسیحی تصمیم گرفت تا تابعان ادیان مشرکانه را مسیحی کند، رؤسای کلیسا تصمیم گرفتند تا آیینهای مرسوم مشرکین را تبدیل به آیینهای خداپرستانه کنند و در واقع بهجای پرستیدن خدایان مشرکانه و دروغین، در همان اعیاد، مراسمهایی برای بزرگداشت قدیسان مسیحی برگزار شود.
کلیسا بهجای قربانی، مقرّر کرد تا برای مردگان دعا خوانده شود و بهجای غذا و شراب، کیک کشمشی داده شود. کیکها به فقرا داده میشد و آنها نیز در مقابل دریافت کیک، برای مردگان دعا میکردند.
روز همه قدیسین؛ نقاشی از: فرا انجلیکو
نامِ «عید مقدّس تمام قدّیسان» (All Saints’ Day) نیز نام مسیحیشدهی مراسم سووِن است.
نگارهای از مراسم عید مقدسان در گورستان شهر گینیزنا، لهستان در هنگام شفق صبحگاهی. مسیحیان در این شب با روشنکردن شمع و گذاشتن گل بر مزار رفتگان، یادشان را گرامی میدارند.
در دوران ویکتوریایی، هالووین دچار یک تحوّل بزرگ شد و این مراسم بهدلیل اقبال جامعهی ویکتوریایی به آیینهای پاگانی، تبدیل به یک مراسم اشرافی شد.
هدف اصلی عید همهی قدیسان [در آیین مسیحی] یا سووِن [در آیین سِلتیک مشرک] یک مراسم عمومی برای مُردگانی بود که به فراموشی سپرده شده بودند.
امروزه نیز گروههای دینی مشرک، مثل ویکنها [Wicca / جادوگران و شیطانپرستان جدید] با همین دید به سووِن نگاه کرده و هالووین در این مکاتب شرکآلود امروزی، یکی از مهمترین روزهای مقدس آنهاست.
ویکنها و مشرکین، سعی دارند تا آیینهای پاگانی و مشرکانهی باستانی را زنده کنند. البته بهدلیل ممنوعیت قربانی حیوانات، [در ظاهر] از آن امتناع میکنند. [۲]
یادداشت مترجم:
امروزه نیز بین مسیحیان دربارهی اصالتدادن به هالووین اختلاف است. برخی هالووین را صرفاً یک رسم اجتماعی که برای کودکان و جوانان جذاب است میدانند. در حالی که دیگر متدینان، آن را بهدلیل ریشههای مشرکانه رد میکنند. همچنین نقل قولی از آنتوان لاوی، رئیس کلیسای شیطانپرستی در قرن بیستم، موجود است که چنین گفته است:
من از خانوادههای مسیحی تشکر میکنم که اجازه میدهند کودکانشان یک شب در سال برای شیطان جشن برپا کنند. به هالووین خوش آمدید! [۳]
بهطور کلی برای شناخت ادیان مشرکانه باید دقت داشت که خدایان آنها، معمولاً از جنّیان هستند. جنّیان بهمثابه موجوداتی که برخی قدرتهای ماوراءالطبیعی را دارا هستند، انسانها را به پرستش خود دعوت کرده و انسانهای ضعیفالنفس و جاهل نیز از روی ترس میپذیرند. در حالیکه تمام انسانها از جهت وجودی از جنّیان قویتر بوده و حقیقتاً باعث تعجب است که چگونه اشرف مخلوقات، در مقابل یک موجود ضعیفتر، سجده میکند!
همچنین در چارچوب فکر اسلامی، چیزی بهنام «ارواح سرگردان» وجود ندارد و پس از مرگ و انتقال به عالَم برزخ، دیگر کسی حقّ بازگشت به این جهان را ندارد؛ مگر اولیاء خدا که حساب آنها جداست. لذا در تحلیل آیینهای باستانی مشرکانه، تمام این اتفاقات را باید زیر سر جنّیان شیطانی دانست که با ترساندن مردم، از آنها بهرهکشی میکردند.
با توجه به این نکته، دربارهی هالووین در جهان امروز که کاملاً با شِکلَکهای شیطانی بوده و دیگر خبری از صدقه به فقرا و اطعام مستمندان و دعای برای رفتگان، نیست، میتوان سخن آنتوان لاوی را در مورد شیطانیبودن این مراسم باستانی، تأیید کرد. شاید یکی از دلائلی که فضای رسانهای غرب نیز خیلی بر این عید مشرکانه تأکید داشته و ما در کشورهای مستعمرهی غرب و سلبریتیهای غربزده، تقلید از هالووین و غبطهخوردن نسبت به این رسم و رسوم شیطانی را میبینیم، ریشه در همین اساس شیطانی این مراسم دارد.
اندیشکده مطالعات یهود
پینوشتها:
[۱] هالووین یک واژه مسیحی است که ریشهی آن به حدود ۱۷۴۵م برمیگردد. واژهی «Hallowe’en» به معنی «شب قدیسان» واژهای از اصطلاح اسکاتلندی All Hallows’ Eve به معنی (شب پیش از روز همه مقدسان) میآید. «eve» در زبان اسکاتس even هست و این هممعنی با e’en یا een است. با گذر زمان (All) Hallow(s) E(v)en به Hallowe’en تبدیل شد. هرچند که واژه «All Hallows» در انگلیسی باستان وجود داشت، اما خودِ «All Hallows’ Eve» تا ۱۵۵۶ دیده نشده بود. / ویکیپدیا
[۲] The Encyclopedia of Ghosts And Spirits, Third edtion, Rosemary ellen Guiley, PP6-8
[۳] https://premierchristian.news/en/news/article/satanist-turned-evangelist-warns-halloween-is-a-one-night-stand-with-the-devil
https://www.meer.com/en/58292-why-christians-should-not-celebrate-halloween
««« پایان »»»
آشنایی با رنگهای بهکار رفته در مقالهی فوق:
رنگ آبی برای تأکید بر کلمات کلیدی است.
رنگ قهوهای برای نقلقول استفاده میشود.
رنگ بنفش در تیترهای اصلی استفاده شده.
رنگ قرمز برای لینکدادن استفاده شده.
…
اندیشکده مطالعات یهود در پیامرسانها: