بررسی ستایش کوروش در تورات

تردیدی وجود ندارد که تورات امروزی لزوماً همان مکتوبات انبیاء نیست. بلکه مجموعه‌ای از نوشته‌ها و یادداشت‌های کاهنان یهود در گذر تاریخ است. همان دشمنانی که در لباس علمای یهود وارد این دین الهی شدند و تا توانستند در آن کژی پدید آوردند. و در مسیر رسیدن به اهداف پلید خود حتی به پیامبران، پاک‌ترین آموزگاران تاریخ بشریت نیز رحم نکردند. در تورات امروزی پلیدترین و شوم‌ترین اتهامات به پیامبران الهی دیده می‌شود. از تهمت میگساری و عربده‌کشی و قتل و غارت انسان‌های بیگناه گرفته تا زنای با محارم و حتی تجاوز به عنف و… همگی موضوعاتی است که در تورات بر پیامبران نسبت داده شد. با این وجود اما نویسندگان تورات کوروش را ستوده‌اند! عجیب است؛ پیامبران را هدف زشت‌ترین ناسزاها قرار داده‌اند و در راه ترور شخصیتی آنان از هیچ تلاشی فروگذار نکرده‌اند، لیکن کوروش هخامنشی را ستوده‌اند! این امر هر خردمندی را به شک و تردید وا می‌دارد.

مواردی از تقدیر و ستایش کوروش توسط تورات

برای مثال در تورات آمده است که یهوه خدای یهود، کورش پادشاه فارس را برانگیخت تا فرمانروایی کرده و خانه‌ی خدا در اورشلیم را که توسط نبوکدنصر پادشاه بابل تخریب شده بود، بنا نماید. [۱] بنا بر این در تورات کورش برانگیخته و برگزیده‌ی خداوند نامیده شده است. همچنین در تورات آمده است که یهوه، کورش را شبان (چوپان) خود بر ملت‌ها می‌نامد. [۲] و همچنین کورش، مسیح یهوه نامیده شده است. [۳]

نقدها و بررسی‌ها:

۱. این گفتارهای تورات با بخش‌های دیگر آن در تناقض است. جالب است که بنا بر متن تورات، نبوکدنصر (بخت‌نصر) که به اورشلیم حمله کرد هم مأمور یهوه خدای بنی‌اسرائیل بود! در تورات، کتاب دانیال باب یکم، آیه دوم آمده است:

«و خداوند یَهُویاقیم پادشاه یهودا را با بعضی از ظروف خانه‌ خدا به دست نبوکدنصر تسلیم نمود و او آن‌ها را به زمین شِنعار به خانه خدای خود آورد و ظروف را به بیت المال خدای خویش گذاشت.»

و در ترجمه‌ی قدیم کتاب حبقوق، باب یکم، آیه ششم، آمده است که یهوه، کلدانیان (در ترجمه تفسیری: پادشاه بابیلون) را برمی‌انگیزد تا بنی‌اسرائیل را تنبیه کند. گرچه آنان ظالم و ستمگرند اما یهوه آنان را برگزید تا گنهکاران را عذاب کند. و نیز در کتاب دانیال باب یکم و دوم آمده است که دانیال در دربار نبوکدنصر به عنوان مشاور وی و یکی از اشراف درباری حضور داشت در حالی که وی به تلفظ کلدانی بَلْطَشَصّر نامیده می‌شد. نبوکدنصر نیز به حقانیت یهوه اقرار داشت. در تورات، کتاب دانیال، باب دوم، آیه چهل و هفتم:

«پادشاه به دانیال گفت براستی خدای شما خدای خدایان و خداوند پادشاهان و آشکار کننده اسرار است.»

همچنین دانیال نبی بنا بر کتاب دانیال باب چهارم، آیه نوزدهم برای نبوکدنصر و مستدام ماندن حکومت وی دعای خیر می‌کرد. و عجیب است که دانیال دشمنان نبوکدنصر و بدخواهان حکومت وی را لعنت کرده و برایشان آرزوی زوال و نابودی نمود!! در نتیجه هم نبوکدنصر و هم کوروش هر دو برگزیده‌ی خداوند هستند. گرچه دو رفتار کاملاً متضاد و متناقض از هم بروز دادند اما هر دو توسط یهوه برانگیخته شدند! پس برگزیده شدن یا به تعبیر بهتر، برانگیخته شدن به خودی خود ملاک برتری و تأیید نیست. چه این‌که در تورات، بنی‌اسرائیل نیز قوم برگزیده خداوند نامیده شدند. حال می‌توان با همین معیار آنان را درست‌کردار نامید؟ به راستی این‌که کورش توسط کاهنان به عنوان برگزیده خداوند معرفی شده، چه ارزشی دارد؟ مخصوصاً هنگامی که این امر با حقایق تاریخی تناقض دارد.

۲. اما اینکه کوروش شبان خداوند نامیده شده است، بدین معنا که امت‌ها همانند گاو و گوسفند هستند و باید چوپانی بر آنان گماشت؟ در حالی‌که می‌دانیم انسان در مسیر تعالی به چوپان نیاز ندارد بلکه به آموزگار نیازمند است. و همچنین درباره‌ی نامیده شده کورش به عنوان مسیح! شگفت‌انگیز است که در هیچ جای متن عبرانی و یونانی تورات، کورش مسیح خداوند نامیده نشده است. بلکه فقط در یکی از ترجمه‌های فارسی، مترجم به عنوان متن توضیحی، کورش را مسیح خداوند نامید! در حالی که در ترجمه رسمی انگلیسی آکسفورد که ترجمه‌ای مستقیم از متن عبرانی و یونانی است واژه‌ی YHWH’s instrument به معنی وسیله و سببی از اسباب خداوند نامیده شده است. [۴] و در ترجمه رسمی انتشارات عیلام به زبان فارسی که بر اساس ترجمه‌ی مستقیم از عبری آرامی است نیز برای کورش از واژه‌ی «برگزیده» برای پیشبرد امور، استفاده نموده است. [۵] که همین برگزیدگی و سبب برای اجرای امور را در نقد شماره یک پاسخ دادیم. و در ادامه نیز بیشتر بیان خواهد شد.

۳. در کتاب اشعیا آمده است:

«خداوند کوروش‌ را برگزیده‌ و به‌ او توانایی‌ بخشیده‌ تا پادشاه‌ شود و سرزمین‌ها را فتح‌ کند و پادشاهان‌ مقتدر را شکست‌ دهد. خداوند دروازه‌های‌ بابل‌ را بروی‌ او باز می‌کند؛ دیگر آن‌ها بروی‌ کوروش‌ بسته‌ نخواهند ماند.» [۶]

روشن است که کورش به این دلیل برگزیده خداوند نامیده شده که توانست امّت‌ها (در واقع امت‌های مخالف یهود) را مغلوب ساخته و کمر پادشاهان را بگسلد! و همچنین در تورات از قول دانیال نبی آمده است:

«در سال سوم سلطنت بلشصر، نوه‌ی نبوکدنصر، در خواب دیدم که در شهر سلطنتی شوش واقع در استان عیلام، در کنار رودخانه اولای ایستاده بودم. وقتی به اطراف نگاه می‌کردم، یک قوچ دیدم که دو شاخ بلند داشت و کنار رودخانه ایستاده بود. سپس دیدم یکی از این شاخ‌ها رشد کرد و از شاخ دیگر بلندتر شد. این قوچ بسوی مغرب، شمال و جنوب شاخ می‌زد و هیچ جانداری نمی‌توانست با او مقابله کند یا از چنگش جان سالم به در برد. او هرطور می‌خواست عمل می‌کرد و بزرگ می‌شد. در حالی که درباره آنچه دیده بودم فکر می‌کردم، ناگهان یک بز نر از غرب ظاهر شد. او آن‌قدر سریع می‌دوید که موقع دویدن پاهایش به زمین نمی‌رسید. این بز که یک شاخ بلند در وسط چشمانش داشت. با تمام قدرت بطرف آن قوچ دو شاخ دوید. سپس با غضب بر قوچ حمله برد و دو شاخش را شکست و او را که یارای برابری نداشت به زمین کوبید و پایمال کرد، و کسی نبود او را از دستش نجات دهد.» [۷]

و در ادامه آمده است که:

«آن قوچ دو شاخ را که دیدی، پادشاهی ماد و پارس است. آن بز نر، پادشاهی یونان است و شاخ بلندی که در وسط دو چشمش بود، اولین پادشاه آن مملکت می باشد.» [۸]

روشن است که بر اساس این فقره از تورات، کوروش هخامنشی ستوده شده است چون همانند یک بز شاخدار به دیگران شاخ زد و به تعبیر صریح‌تر، با شاخ‌های خود دشمنان یهود را پاره پاره نمود! این است یکی از اسرار تمجید از کورش در تورات. همچنین کاهنان و نویسندگان تورات از کورش تقدیر نموده‌اند چون بنا بر تورات وی آنان را از اسارت نجات داد. [۹] کاهنان از کورش تقدیر نمودند چون بنا بر تورات، کتاب عزرا، کورش هزاران قطعه طلا و نقره و دیگر جواهرات قیمتی از خزینه‌ی بابیلون به رئیس یهودیان هدیه داد! [۱۰] کاهنان و نویسندگان تورات، کورش را ستوده‌اند کورش همسایگان و تمامی اقوام را مجبور کرد تا سرمایه‌های خود را به رؤسای کاهنان یهود بدهند! [۱۱]

۴. تورات به شدت از پرستش بت‌ها نهی می‌کند و حتی بت‌هایی چون بعل و مردوک را به صراحت نام می‌برد و پرستش آنان را مایه‌ی خشم و غضب خداوند معرفی می‌کند. برای مثال در تورات، کتاب ارمیا [۱۲] و همچنین در کتاب اشعیا:

«من یهوه هستم و اسم من همین است. و جلال خود را به کسی دیگر و ستایش خویش را به بت‌های تراشیده نخواهم داد.» [۱۳]

و همچنین در تورات، کتاب حزقیال، بت‌پرستی مایه آلودگی وجود معرفی شده است. برای مثال:

«و آب پاک بر شما خواهم پاشید و طاهر خواهید شد. و شما را از همه نجاسات و از همه بت‌های شما طاهر خواهم ساخت.» [۱۴]

این در حالی است که کورش در منشور معروف خود به ستایش بت مردوک و دیگر بت‌ها پرداخته است و حتی بنا بر متن تاریخ در راه ترویج بت‌پرستی و تحکیم معبد اساهیل تلاش بسیار نمود. [۱۵] چگونه ممکن است برگزیده‌ی خداوند، مروّج بت‌پرستی باشد؟ در حالی‌که خدای او از بت‌پرستی بیزار است! چگونه ممکن که برگزیده‌ی خداوند و شبانی که وی برای بشریت انتخاب نموده، آلوده به پلیدی‌ها و مغضوب خداوند باشد؟ چگونه ممکن است که کورش برگزیده‌ی خداوند و پادشاه زمین باشد، در حالی‌که در تورات آمده است:

«یهوه چنین می‌فرماید: گوشت را با خونش می‌خورید و چشمان خود را بسوی بت‌های خویش برمی‌افرازید و خون می‌ریزید. پس آیا شما وارث زمین خواهید شد؟» [۱۶]

به راستی چگونه ممکن است چنین افرادی وارث زمین گردند؟ در تورات خداوند خطاب به موسی می‌گوید:

«مذبح‌هاى ایشان را منهدم سازید، و تمثال‌هاى ایشان را بشکنید و اشیریم ایشان را قطع نمایید، و بت‌های تراشیده ایشان را به آتش بسوزانید. زیرا که تو براى یهوه خدایت، قوم مقدس هستى. یهوه خدایت تو را برگزیده است.» [۱۷]

حال چگونه ممکن است کسی که خلاف این سخن عمل کرده و به ساخت بتکده‌ها و معابد بت‌پرستی پرداخته برگزیده‌ی واقعی خداوند باشد؟! چگونه ممکن است کسی که در راه اعتلای نام مردوک تلاش کرده و آن را با تمام وجود ترویج داده، برگزیده‌ی واقعی خداوند و مورد رضایت او باشد؟! در حالی‌که در تورات، کتاب ارمیا آمده است:

«کلام‌ خداوند درباره‌ بابل‌ اینست‌ سخنانی‌ که‌ خداوند علیه‌ بابل‌ و مردم‌ آن‌ به‌ من‌ فرمود: به‌ همه‌ قوم‌ها اعلام‌ کنید و بگویید که‌ بابل‌ ویران‌ خواهد شد. بت‌ مردوک و سایر بت‌های بابل‌ سرافکنده‌ و رسوا خواهند شد.» [۱۸]

پی‌نوشت‌ها:
[۱]. تورات، کتاب دوم تواریخ، باب ۳۶ آیه ۲۲ – ۲۳ و کتاب عزرا باب ۱ آیه ۷ – ۱۱
[۲]. تورات، کتاب اشعیا باب ۴۴ آیه ۲۸
[۳]. اشعیا باب ۴۵ آیه ۱ – ۲
[۴]. بر اساس نسخه ی آکسفورد:
The Oxford Bible Commentary , John Barton & John Muddiman ,Oxford University Press , Pp 471 , Isaiah 45 : 1-7
[۵]. کتاب مقدس، انتشارات ایلام، بریتانیا، چاپ سوم ۲۰۰۲ میلادی، اشعیا ۴۵ : ۱ – ۲
[۶]. اشعیا باب ۴۵ آیه ۱ – ۲
[۷]. کتاب دانیال، باب ۸ ، آیه ۱ – ۷
[۸]. کتاب دانیال، باب ۸ ، آیه ۲۰ – ۲۱
[۹]. اشعیاء، باب ۴۵ آیه ۱۳ و عزرا، باب ۲ آیه ۱
[۱۰]. عزرا، باب ۱ آیه ۷ – ۱۱
[۱۱]. عزرا، باب ۱ آیه ۴ – ۶
[۱۲]. ارمیا، باب ۱۱ آیه ۱۲ – ۱۳، و همچنین در ارمیا، باب ۳۲ آیه ۲۷ – ۲۹
[۱۳]. اشعیا، باب ۴۲ آیه ۸
[۱۴]. توات، کتاب حزقیال، باب ۳۷ آیه ۲۳ و همچنین باب ۳۶ آیه ۲۵
[۱۵]. رجوع کنید به: کورش و پرستش مردوک
[۱۶]. کتاب حزقیال، باب ۳۳ ایه ۲۵
[۱۷]. سِفر تثنیه، باب ۷ آیه ۵ – ۶
[۱۸]. ارمیا، باب ۵۰ آیه ۱ – ۳

منبع: پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب

…..

بیشتر بدانیم:

کوروش در تورات : مسیح خداوند یا منصوب خداوند؟

کوروش هخامنشی در منابع کهن ایرانی

آیا کوروش فقط یک زن داشت؟

کوروش هخامنشی و مصادره اسناد تاریخی

محبوبیت مردمی: کوروش یا نبونید؟

کوروش کبیر و نابودی شهر اُپيس

از مقبره مادر سلیمان تا آرامگاه کوروش

…..

تنها با یک کلیک به کانال تلگرام اندیشکده مطالعات یهود بپیوندیم: