فرمان جاسوسی آکادمیک

ارتش سرّی روشنفکران (قسمت یازدهم) جاسوسی آکادمیک
علوم انسانی؛ الهیات جنگ نرم (۴)

رئیس CIA باید دست به کاری متهورانه می‌زد، اما برنامه‌ی جدیدش منجر به یک «خودکشی آکادمیک» برای آمریکا شد. این‌بار ویلیام کیسی برای بازگرداندن سازمانش به روزهای طلایی، ابتدا بازسازی دپارتمانی فرسوده را در دستور کار خود گذاشت و در ۲۴ دی ۱۳۶۱ توانست یک فرمان امنیتی ویژه را به امضاء رئیس جمهور رونالد ریگان برساند: «فرمان سری ابلاغ راهکارهای امنیت ملی شماره ۷۷». (۸۸) براساس این فرمان، عملاً رئیس جمهور آمریکا به CIA مجوز احیاء و بازسازی تمام‌عیار بزرگترین عملیات جاسوسی قرن بیستم در عرصه علوم انسانی (موسوم به عملیات PSB) را داد تا فیلسوفان یهودی و روشنفکران لیبرال به تشدید «جنگ‌های علم» علیه ایدئولوژِی‌های ضدسرمایه‌داری بپردازند. بر پایه‌ی فرضیه‌ی عملیات PSB فروپاشی ایدئولوژیک یک نظام مقدمه‌ی واجب سقوطِ فیزیکال آن است؛ اگر فلسفه و مبانی ارزشی یک رژیم از اعتبار بیفتد، زمینه‌ی «بی‌ثبات‌سازی سیاسی» آن نیز فراهم می‌آید.

شناسه سند: National Security Decision / Direct Number 77 ، تاریخ ۱۴ ژانویه ۱۹۸۳
صفحه اول سند «فرمان سرّی ابلاغ راهکارهای امنیت ملی شماره ۷۷».
این سند، از اسناد پایه‌ی جاسوسی آکادمیک به شمار می‌رود.

شناسه سند: National Security Decision / Direct Number 77 ، تاریخ ۱۴ ژانویه ۱۹۸۳
صفحه آخر سند «فرمان سرّی ابلاغ راهکارهای امنیت ملی شماره ۷۷» با امضاء رونالد ریگان.
بر اساس این فرمان، رئیس جمهور آمریكا به CIA مجوز احیاء بزرگترین عملیات جاسوسی قرن بیستم در عرصه‌ی «علوم انسانی»  (موسوم به عملیات PSB) را داد.

از آغاز عصر جنگ سرد (۱۹۴۷.م) چه جمهوری‌خواهان بر کرسی ریاست جمهوری تکیه می‌زدند و چه دموکرات‌ها، کاخ سفید در پشت صحنه‌ی بزرگترین عملیات جاسوسی قرن بیستم در عرصه‌ی علوم انسانی حضور داشت و حتی فرمان‌های سرّی این کارگزار روشنفکری به امضاء شخص پرزیدنت می‌رسید.

این فرمان به عنوان یکی از مهمترین اسناد تاریخی کودتاهای مخملی، تشدید جنگ‌های عقیدتی و کارزارهای روشنفکری را برای دفاع از «جامعه باز» توصیه می‌کرد، گرچه سیا -در ظاهر- اجرای «پروژه دموکراسی‌سازی در جهان» را باید به بخش خصوصی می‌سپرد. (۸۹) تحلیلگران سیا معتقد بودند که در کنار همه فاکتورهای امنیتی، «کودتای مخملی در بستر علم سکولار» پیش خواهد رفت. بنابراین، باید رابطه میان پروژه‌ی «جنگ‌های علم» با «جنگ‌های سیاسی» بازسازی گردد و یک «عقل منفصل» همه این فاکتورها (دانشگاه‌ها، احزاب سیاسی، روشنفکران، مطبوعات، حقوق بشر، اقتصاد و…) را با یکدیگر هماهنگ سازد. (۹۰) همچنین فرمان جدید رئیس جمهور، تامین اقتصادی فعالان سیاسی و روشنفکران وابسته به سیا را فقط از کانال «بنیادهای آکادمیکِ» غیردولتی و «نهادهای جامعه مدنی» مجاز دانست تا ضریب «پوشش امنیتی» عملیات افزایش یابد. (۹۱)

اجرایی شدن راهکارهای امنیت ملی ریگان، نیاز به تصویب یک لایحه مکمل در کنگره آمریکا داشت. از این رو، روز ۲ آذر ۱۳۶۲ کنگره به لایحه تاسیس بنیاد اعانه ملی برای دموکراسی (NED) رای داد. گرچه این بنیاد یک «پژوهشگاه خصوصی» نام گرفت، اما هزینه‌های آن را در ردیف بودجه وزارت خارجه آمریکا گنجاندند تا در پیوند با بنیاد اعانه ملی برای علوم انسانی (NEH) به عنوان یک «دستگاه تئوری‌ساز» برای پروژه سلسله کودتاهای مخملی عمل کند. (۹۲)

در همین سال، جین شارپ که به توصیه ساموئل هانتینگتون مدیریت دپارتمان برنامه‌ریزی اقدامات غیرخشونت‌آمیز را در دانشگاه‌ هاروارد برعهده گرفت، مؤسسه آلبرت انیشتین را نیز تاسیس کرد تا در کنار بنیاد NED به تبیین تئوری‌های «مبارزه مدنی» برای براندازی حکومت‌های ضدسرمایه‌داری بپردازد. ساموئل هانتینگتون هم در مرکز امور بین‌المللی دانشگاه هاروارد طرح پژوهشی بزرگی را برای بازسازی مناسبات جنگ‌های علم و پروژه بی‌ثبات‌سازی سیاسی آغاز کرد. هاروارد و سیا از ابتدای جنگ سرد با یکدیگر اتحادی سنتی داشتند و تا ابتدای دهه ۱۹۹۰ بیش از ۳۰۰ پروژه مشترک را پیش بردند. حتی پژوهشگران ارشد MI6 با گرفتن بورسیه‌های تحقیقاتی به این بنیادها می‌آمدند و پس از چند ماه دوباره به سرویس متبوع خود می‌پیوستند. تزهای بسیاری از دل پیوند ۲ بنیاد اطلاعاتی و علوم انسانی NEH و NED درآمد؛ مانند استراتژی «قدرت نرم» از جوزف نای آمریکایی (۹۳) یا «فشار از پائین، چانه‌زنی از بالا» متعلق به تیموتی گارتن‌اش انگلیسی. (۹۴) این نسل توانستند تئوری‌های خود را توسط حلقه‌ی «مترجمان سکولار» و سیاستمداران اصلاح‌طلب به محافل سیاسی ایران نفوذ دهند.

ویلیام کیسی نتوانست شاهد «فروپاشی اروپای شرقی» باشد و طعم سرمستی زودگذرش را بچشد، چون در ۷۴ سالگی مُرد. با این حال، نسلی از نظریه‌پردازان «جنگ نرم» اعتبار خود را مدیون او هستند. او کوشید روابط ۴ سرویس CIA، آژانس خدمات امنیتی موساد، اینتلیجنس سرویس انگلستان و سرویس اسناد خارجی و ضدجاسوسی فرانسه (SDECE) را با یکدیگر نزدیک‌تر سازد و «دستگاه تئوری‌ساز» سازمان امنیتی‌اش را بازسازی کند. کیسی یک نسل از نظریه‌پردازان را به میدان آورد که خالق «علمِ گذار» بودند و تئوری سیاسی دموکراسی را از بیخ و بن تغییر دادند. در زمان او از نسل فلاسفه‌ی پنتاگونی مانند ساموئل هانتیتگتون یا رهبران اصلاح‌طلب اروپای شرقی مثل لخ والسا و آدام میچنیک، همه از تئوری‌های براندازی و دستاوردهای پژوهشی CIA استفاده می‌کردند.

همزمان با این تحولات، اوضاع محافل روشنفکری ایران در سال ۱۳۶۲ متلاطم بود و گرچه سکولارها هنوز از فقدان انسجام تشکیلاتی رنج می‌بردند، اما رگه‌هایی از یک کوشش مستمر برای راه‌اندازی کارزارهای ایدئولوژیک علیه جمهوری اسلامی به چشم می‌آمد. عزت‌الله فولادوند ۴۸ ساله که در مرکز «حلقه‌ی مترجمان سکولار» در انتشارات خوارزمی قرار داشت، پیش‌تر ترجمه دو کتاب خشونت و انقلاب از هانا آرنت را به پایان رسانده بود و این‌بار با نسخه فارسی اثری مهم از اریش فروم به میدان آمد. نجف دریابندری جشن رونمایی از ترجمه‌ی اولین کتاب آیزایا برلین به نام متفکران روس را برگزار کرد. عباس میلانی اگرچه ترجمه آخرین فصول کتاب جریان‌های اصلی در مارکسیسم اثر لشک کولاکوفسکی را انجام داد، اما ناگهان ۲۰۰ صفحه از آن را کم کرد و برای همین باید دوباره برای اتمام کار وقت می‌گذاشت. باقر پرهام هم مشغول مطابقت ترجمه مهمترین نوشته‌ی ریمون آرون، یعنی کتاب مراحل اساسی سیر اندیشه در جامعه‌شناسی با نسخه اصلی‌اش بود تا آن را برای چاپ به ناشری دولتی به نام سازمان آموزش و انتشارات انقلاب اسلامی بسپارد. محسن ثلاثی نیز کار ترجمه سومین اثر هانا آرنت را به پایان برد و نسخه فارسی کتاب توتالیتاریسم را برای انتشارات جاویدان حاضر کرد.

البته این مترجمان فعال، روشنفکران سرشناسی هم بودند و اگرچه از اردوگاه‌های فکری متفاوتی برخاستند، اما سرانجام در یک نقطه به اشتراک رسیدند: همگی آنان پس از انقلاب اسلامی به اشاعه‌ی گفتمان لیبرال سرمایه‌داری در ایران دامن زدند. یک تقارن تاریخی شگفت‌انگیز در حال وقوع بود و کم کم نطفه‌ی ماجرایی پیچیده بسته می‌شد که یک سویش به پاتو‌ق‌های مترجمان و روشنفکران سکولار ایرانی می‌رسید و سوی دیگر آن به کاخ سفید؛ کاخی که رونالد ریگان همداستان با جان.اف. کندی آن را «کافه‌ای برای روشنفکران» دانست. (۹۵)

با شتاب گرفتن تبلیغ فیلسوفان یهودی و ترجمه آثارشان، کلوپ سرّی بیلدربرگ در سال ۱۳۶۲ سه نفر از آنان را به سبب «ترویج علوم انسانی منطبق بر فرهنگ و سنتِ اندیشه‌ی غرب» شایسته دریافت جایزه اراسموس دانست. ترکیب برگزیدگان بسیار غافلگیرانه به نظر می‌رسید. ۲ نفر از آنان، یعنی سِر آیزایا برلین و ریمون آرون، نظریه‌پردازان سرشناس لیبرالیسم و از رهبران عملیات PSB در سیا و اینتلیجنس سرویس انگلستان محسوب می‌شدند که ۱۵ سال پیش‌تر، هویت امنیتی‌شان لو رفت. نفر سوم لشک کولاکوفسکی است؛ متفکر یهودی لهستانی و از بزرگترین فلاسفه‌ی سوسیالیست که انتشار کتاب معروفش به نام جریان‌های اصلی در مارکسیسم به یک بازنگری بزرگ در این ایدئولوژی انجامید.

این ۳ نفر گرچه در ظاهر به دو اردوگاه فکری متفاوت (لیبرالیسم و سوسیالیسم) تعلق داشتند، اما هم نمادهای برجسته علوم انسانی غرب، هم رهبران فکری سرویس‌های جاسوسی لیبرال و هم کارگزاران عملیات فروپاشی اروپای شرقی بودند؛ فیلسوفانی که همواره در سایه‌ی اتهام جاسوسی زیستند. بیشتر آنان نسبی یهودی داشتند و سال‌های پُرماجرایی را با یکدیگر پشت سر گذاشتند. با این همه، لیبرال‌ها آنان را «خداوندگاران اندیشه مدرن» در قرن بیستم می‌دانستند. روند اهداء جایزه اراسموس از پیوند «اصلاح‌طلبان کمونیست» با جاسوسان لیبرال پرده برداشت. چند سال بعد، این پروژه در ایران نیز تکرار شد؛ این جایزه در سال ۱۳۸۳ به عبدالکریم سروش سرحلقه‌ی روشنفکران دینی ایران تعلق گرفت و «روشنفکران دینی» بازی در نقش اصلاح‌طلبان کمونیست را آغاز کردند.
ادامه دارد… جاسوسی آکادمیک ، جاسوسی آکادمیک

قسمت قبلی این مقاله ؛ قسمت بعدی این مقاله

پی‌نوشت‌ها:  جاسوسی آکادمیک ، جاسوسی آکادمیک
۸۸. Management of Public Diplomacy Relative to National Security: NSC-NSDD-77. FAS: The Federation of American Scientists:
http://www.fas.org/irp/offdocs/nsdd/nsdd-077.htm
۸۹. برای نمونه، قانون تاسیس بنیاد اعانه ملی برای دموکراسی مقرر می‌دارد که «بنیاد نمی‌تواند یک موسسه‌ای وابسته به حکومتِ ایالات متحده و یا برخاسته از آن قلمداد شود.» هر چند این بنیاد از لحاظ حقوقی نهادی خصوصی است، اما هزینه‌های آن در ردیف بودجه وزارت امور خارجه آمریکا قرار دارد و تخصیص بودجه آن منوط به تصویب کنگره آمریکا است. به عقیده ویلیام بلوم، کارمند پیشین وزارت امور خارجه، در آمریکا «سازمانهای غیردولتی جزو افسانه‌ها هستند.» برای مطالعه تحلیل بلوم از پدیده‌ی بنیادهای خصوصی جاسوسی، نک:
-بلوم، ویلیام. دولت‌های سرکش. انتشارات کامان کاریج پرس، مونروئه، ۲۰۰۰.
۹۰. پیشین.
۹۱. نگاه کنید به اصل سند فرمان سری رونالد ریگان با عنوان «ابلاغ راهکارهای امنیت ملی شماره ۷۷» در ابتدای همین مقاله.
۹۲. برای مشاهده اسناد اطلاعاتی این پروژه سازمان جاسوسی سیا، نک:
– نیکولا گی‌هو. «بنیاد اعانه ملی برای دموکراسی»، ژورنال اسناد پژوهش در علوم اجتماعی، شماره ۱۳۹، پاریس، سپتامبر ۲۰۰۱.
۹۳. سیر نظریه‌پردازی جوزف نای از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۰ پیرامون «قدرت نرم آمریکا» و «دیپلماسی عمومی» برای ایجاد دگرگونی‌های سیاسی در کشورهای هدف را از ۴ منبع زیر در ژورنال‌های فارین پالیسی، سیاست خارجی و کتاب‌های ناگزیر از رهبری و قدرت و وابستگی متقابل دنبال کنید. وی چکیده نظریه‌اش را در سال ۱۹۸۹ چنین صورتبندی کرد:
The nature and sources of power in world politics are changing. Power has tecomc less fungible and more diffuse and more traditional “hard” command power is becoming less important as a means to the realization of international outcomes. Power will increasingly be exercised through cooptive means; this “soft” power consists in the ability of a state to structure a situation so as to alter the preferences and interests of other states in ways consistent with its own. Soft power resources include cultural and ideological attraction, as well as the rules ad institutions ot international regimes. The US is relatively well-endowed with uch resources and has the potential to maintain a preeminent position in world politics.
A) Joseph S. Nye. Power and interdependence. Co-authored with Robert O. Keohane. 2nd ed. Glenview, IL; Scott, Foresman, 1989. JX1395 Keo Central Library Main Shelves.
B) Joseph S. Nye. Bound to lend: the changing nature of American power. New York: Basic Books, 80, Fall 1990; 153- 1990. E840 Nye Central Library RBR
C) Joseph S. Nye. Soft power. Foreign Policy . Vol: 171. D843 FP Central Library Bound Periodical
D) Joseph S. Nye. The changing nature of world power. Political Science Quarterly 105 (2) Summer 1990: 177-192. HI PSQ Central Library Bound periodical.
۹۴. M. Timothy Garton Ash. witnessed in Warsaw, Budapest, Berlin and Prague. US Edition: The Magic Lantern, 1990.
۹۵. ساندرس، فرانسیس استونر. جنگ سرد فرهنگی. اول. تهران: انتشارات غرب‌شناسی، ۱۳۸۲، ص ۵۵۰.
منبع: پیام فضلی‌نژاد ، ارتش سری روشنفکران ، تهران: شرکت انتشارات کیهان.

جاسوسی آکادمیک ، جاسوسی آکادمیک ، جاسوسی آکادمیک ، جاسوسی آکادمیک

اندیشکده مطالعات یهود در پیام‌رسان‌ها:

… … …